نقدی بر مجموعه های نمایشی رمضان ۹۹
سریال هایی كه نه كرونایی هستند و نه رمضانی!
به گزارش دست و هنر «امسال در ماه مبارك رمضان چهار سریال از تلویزیون در حال پخش است كه هیچ كدام از نظر مضمون و مولفه ها، ارتباط معنایی و محتوایی با خصوصیت این ماه ندارند و حتی با شرایط كرونایی كشور هم هم خوان نیستند.»
جبار آذین ـ نویسنده و منتقد ـ در گفت وگویی با ایسنا درباره کیفیت سریال های مناسبتی ماه رمضان اظهار داشت: هیچکدام از این سریال ها استانداردهای بالا و کیفیت های درجه یک را ندارند و جزو آثار فاخر و مانای تلویزیون نیستند. اینکه عنوان می شود به علت شرایط بوجود آمده ناشی از کرونا امکان تولید برنامه های مناسبتی شایسته وجود نداشته است، به هیچ عنوان قابل قبول نیست چونکه برنامه های مناسبتی باید در طول سال برنامه ریزی شوند.
جبار آذین در ادامه این گفتگو سریال هایی که در رمضان ۹۹ از شبکه های تلویزیونی پخش شدند را اینگونه نقد کرد:
شبکه سه: «سرباز»
نگاه سلیقه ای سازنگان «سرباز» به محتوا ضربه زده است
«سازندگان سریال «سرباز» دارای کارنامه ای به نسبت مطلوب در سینما و تلویزیون هستند. نگاه سلیقه ای و شخصی نویسنده و کارگردان این سریال، مضامین، پرداخت و استفاده از قالب خاص سبب شده تا مخاطب بگونه ای غیر رایج به تماشای سرباز بنشیند. در اوضاعی که نیاز مخاطب به سرگرمی و تماشای آثاری است که اوقات فراغت را پر کند و حرف هایی هم برای گفتن داشته باشد، سرباز نتوانست در دراز مدت بر تعداد تماشاگران اندکش بیفزاید. علت اصلی این عدم توفیق این است که بازی با فرم و فرم گرایی سبب شده تا نوعی ساختارشکنی در قصه گویی شکل بگیرد و مانع ارتباط مستمر مخاطب با آن شود.
کارگردان «سرباز» با نگاه سطحی به بعضی از رخدادهای اجتماعی مانند خدمت سربازی سبب شده تا فضای ترسیم شده فانتزی و تخیلی باشد؛ در حالیکه در فضای واقعی خدمت سربازی به این شکل اتفاقات سهل و من درآوردی وجود ندارد. به خاطر نوع ساختار، نوع مضمون و اتخاذ بازی های خاص، ریتم بسیار کندی در سریال حاکم شده که همین ریتم کند هم ضربه ای دیگر به محتوا زده و مانع ارتباط گرفتن مخاطب با سریال شده است. مجموعه این ایرادات مانع دیده شدن خصوصیت های خوب مضمونی سریال «سرباز» که می توانست دست مایه مناسبی برای تولید یک اثر به یاد ماندنی باشد شده است.»
شبکه دو: «بچه مهندس»
«بچه مهندس» تحت تأثیر نظر و سلیقه برخی مدیران قرار گرفته است
جبار آذین در ادامه درباره سریال بچه مهندس معتقد است: «علت تولید سریال های موفق به شکل فصل های مختلف استقبال مخاطب از آنها است اما گاه استقبال مخاطب در تلویزیون تحت تأثیر توصیه، سفارش و سلیقه برخی مدیران قرار می گیرد. سریال «بچه مهندس» در فصل های اول و دوم به علت مبحث و مضامین مورد پسند خانواده ها مخاطب را کم و بیش با خود همراه کرد اما به یک باره با سفارش برخی مضامین از مسیر قصه گویی مناسب خانواده و اجتماع خارج شده و وارد فاز دیگری همچون مسائل اطلاعاتی و امنیتی شده است که هیچ ارتباطی با جریان اصلی زندگی شخصیت ها به خصوص جواد جوادی ندارد. سازندگان «بچه مهندس» به جای اینکه نظر و سلیقه مردم را در تولید ادامه سریال لحاظ کنند عموما به سفارش و سفارش برخی مدیران گوش دادند و در واقع فصل سوم حاصل دیدگاه های مردمی نیست بلکه ماحصل سفارش خود تلویزیونی هاست. این کار به جای ایجاد جذابیت سبب دافعه شده و به شکلی نشانگر آن است که شاهد دورتر شدن تولیدات تلویزیونی از فرهنگ، سلیقه و نظر مخاطب هستیم و این ضعف بزرگی برای سازمان صداوسیما است.»
شبکه پنج: «پدر پسری»
نگاه سبک و سطحی «پدر پسری» به برخی مناسبات خانوادگی
این منتقد «پدر پسری» را مجموعه ای می داند که «ادعای خانوادگی، اجتماعی و طنز بودن دارد اما آنچه که در آن به تصویر درآمده نگاه سبک و سطحی به برخی مناسبات خانوادگی است که با استفاده سطحی از مقوله مهم مورد نیاز جامعه یعنی طنز عرضه شده، اما در واقعیت نه خصوصیت های گونه های خانوادگی، اجتماعی و طنز در ان لحاظ شده و نه از ساختار هنری مناسبی برخوردار می باشد.»
در ادامه این نقد آمده است: «پدر پسری یک سریال زیر متوسط است که می توانست به جای تک موضوعی سطحی در چارچوب یک داستان خوب خانوادگی یا اجتماعی حرف های خوبی را بازگو کند و صرفاً فضایی برای ازمون خطا و تجربه سازندگانش نباشد. «پدر پسری» می توانست قوی تر و بهتر باشد اما به توفیق نرسیده است.»
شبکه یک: «زیرخاکی»
«زیرخاکی» موضوعی کلیشه ای با پرداختی نسبتا جدید
این منتقد درباره سریال جلیل سامان می گوید: «گرچه سریال «زیرخاکی» تجربه تازه ای برای کارگردانش در حوزه تولید آثار طنز بشمار می رود و مبحث اصلی آن کلیشه ای و تکراری می باشد، اما چون با پرداخت به نسبت جدید همراه می باشد و استفاده از مضامین سیاسی و انقلابی و اجتماعی در آن لحاظ شده به توفیق نسبی رسیده است. بهره بردن از برخی عوامل کاربلد و حرفه ای بخصوص بازیگران توانمندی مانند ژاله صامتی که بازی فوق العاده ای عرضه کرده است، سبب شده تا این سریال در بین دیگر سریال ها مخاطب بیشتری را با خود همراه کند.
آذین در پاسخ به این سؤال که سریال طنز «زیرخاکی» در مقایسه با آثار طنز ماندگار سال های نه چندان دور تلویزیون در چه جایگاهی قرار دارد؟ می گوید: یکی از خصوصیت های آثار مناسبتی بخصوص رمضانی طنز و شوخی سلامت و مناسب فرهنگ جامعه بوده که ماندگاری در اذهان جامعه را به ارمغان آورده است. با آنکه «زیرخاکی» اولین تجربه طنز سازندگان آن بخصوص جلیل سامان است همین توجه سخت کوشانه به مقوله طنز سبب توفیق آن شده است اما این توفیق به معنای آن نیست که توانسته باشد در سطح سریال های موفق خانوادگی و طنز سال های دور تلویزیون باشد.
او با اشاره به اینکه جای خالی برنامه سازان گذشته در تلویزیون محسوس است، می افزاید: سال ها از دوری برخی برنامه سازانی که برای تلویزیون برنامه سازی می کردند گذشته است و تلویزیون هم از خود تمایلی برای بازگرداندن این طیف از هنرمندان جهت تولید آثار درجه یک و شایسته نشان نمی دهد. جای خالی هنرمندان و آثار قوی و غنی طنز و حتی آثار با محتوای اجتماعی در تلویزیون به خصوص در مناسبت ها و ماه مبارک رمضان خالی و به چشم آمدنی است.
آذین در انتها صحبت هایش در عین حال چنین عنوان می کند: هر چند که هیچکدام از این سریال ها رمضانی نیستند و حتی کرونایی هم نیستند اما در حد آثار سرگرم کننده متوسط در این شرایط سبب پر شدن اوقات فراغت مردم و پر شدن آنتن های صدا و سیما شده اند.
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب