ساسانیان به شهر تون رسیدند
به گزارش دست و هنر «در لایه های زیرین مسجد صدر اسلامی كوشك كه یكی از مساجد اولیه منحصر بفرد در فردوس است، شواهدی از استقراری تاریخی بدست آمد كه نشان از حضور ساسانیان در این بخش از شهر تاریخی تون دارد.»
به گزارش دست و هنر به نقل از ایسنا، محمد اسماعیل اسمعیلی جلودار، سرپرست هیأت باستان شناسی، با بیان این خبر اظهار داشت: این پروژه با دو هدف شناسایی شواهد صنعتی در بخش جنوبی و غربی شهر تون و بازشناسی مسجد صدر اسلامی كوشك و شواهد آن انجام شد.
این عضو هیئت علمی گروه دیرینه شناسی دانشگاه تهران با اشاره به كشف شواهد قطعی از كوره های سفال پزی قرون میانی اسلام و یك حوض انبار (آب انبار) مدفون شده به همراه سیستم تأمین آب آن، از قنات جهانی بلده فردوس، از شناسایی روند تحول مسجد صدر اسلامی كوشك اطلاع داد.
وی با بیان این كه در این فصل نخست با همكاری پایگاه شهر تاریخی تون، مطالعات ژئوفیزیك در محدوده ای به وسعت یك هكتار در بخش صنعتی آن انجام و بر مبنای نقشه های بدست آمده، سه نقطه برای كاوش انتخاب شد، اضافه كرد: تحلیل اولیه این مطالعات كه با همكاری كوروش محمدخانی، عضو هیئت علمی دانشگاه شهید بهشتی انجام شد نشان از وجود آثار معماری، سازه های حرارتی و تدفین در منطقه مورد نظر دارد. بر این اساس سه ترانشه برای كاوش انتخاب گردید كه برآیند كاوش در آن كشف دو كوره مستطیلی شكل و آثار در رابطه با آن بود.
سرپرست هیأت دیرینه شناسی كاوش مطالعات اولیه انجام شده در فصل اول كاوش در این محوطه را نشانِ وجود سفال با لعاب ارغوانی با فراوانی بالا در شهر تون دانست كه باستان شناسان غربی آنرا «گونه بامیان» نامگذاری كرده اند و اضافه كرد: با به دست آمدن شواهد قطعی تولید این گونه در كوره كاوش شده در این فصل، این نظر كه مركزیت این گونه در حوزه خراسان ایران قابل طرح و امكان بالایی داشته تا در افغانستان، قوت گرفته و به نظر باید در نامگذاری آن از گونه بامیان به گونه فردوس – بامیان تجدید نظر و مطالعات تكمیلی پیرامون آنرا ادامه داد.
عضو هیئت علمی دانشگاه تهران با موفقیت آمیز دانستن مطالعات اولیه در مسجد صدر اسلامی كوشك در فعالیت های دیرینه شناسی انجام شده، اظهار داشت: یكی از مساجد اولیه منحصر بفرد در فردوس، مسجد كوشك است كه در جهان اسلام با دو مسجد دیگر با نام های فهرج در نزدیكی یزد و «ابن طولون» در قاهره مصر قابل مقایسه است.
به قول اسماعیلی جلودار، این مسجد دارای كتیبه های قرون اولیه و میانی اسلامی، در طول تاریخ همیشه مورد استفاده قرارگرفته و به علت مداخلات انسانی و زلزله های تاریخی، بارها مرمت شده است.
وی با اشاره به این كه این مسجد از نظر معماری بخصوص پیل پایه های آن با ساختار ستون نماهای چهارگانه در چهار ضلع با بناهای قبل از اسلام و دوره ساسانی قابل مقایسه است، اضافه كرد: هماهنگ نشدن شبستان ستوندار این مسجد با صحن و ایوان های آن از نظر پلان و سازه ای، سبب شد تا در مجموع سه ترانشه، در این مسجد كاوش شود.
سرپرست هیأت دیرینه شناسی با اشاره به اینكه نتایج به دست آمده نشان از وجود كف های استقراری مختلف در مكان دارد، افزود: پایه ستون گچی، كف اولیه مسجد و استقرار قبل از اسلامی یا ساسانی برای اولین بار در این مكان كشف شدند. در واقع در لایه های زیرین مسجد، شواهدی از استقراری تاریخی بدست آمد كه نشان از حضور ساسانیان در این بخش از شهر تاریخی تون دارد.
این عضو هیئت علمی دانشگاه تهران اظهار داشت: شناسایی دو پایه آتشدان كه در حین عملیات مرمتی سال های گذشته (قبل از سال ۱۳۸۵) در گوشه شرقی مسجد بدست آمده بود و در ساماندهی انبار میراث فرهنگی مشاهده شد، فرضیه وجود یك مكان مقدس آئینی (آتشگاه؟) را مطرح می كند كه به دست آمدن نتیجه قطعی، لزوم ادامه مطالعات در این بخش را دو چندان می كند.
او افزود: با عنایت به اهمیت یافته های به دست آمده از مسجد صدر اسلامی كوشك فردوس، اقدامات اولیه برای حفاظت و مرمت آثار و شواهد معماری آن انجام شد.
به گزارش روابط عمومی پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری فصل دوم پژوهش های دیرینه شناسی شهر تاریخی تون در فردوس خراسان جنوبی با همكاری مشترك معاونت پژوهشی دانشگاه تهران، اداره كل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان خراسان جنوبی، پایگاه شهر تاریخی تون، اداره میراث فرهنگی شهرستان فردوس و مجوز پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری انجام شد.
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب