میزگرد چالش های صنعت اسباب بازی در خبرگزاری مهر - ۲
مجلس حمایتگر نیست
دست و هنر: فعالان و متولیان جشنواره ملی اسباب بازی با حضور در میزگرد خبرگزاری مهر از چند و چون این جشنواره و چالش های صنعت اسباب بازی صحبت كردند.
خبرگزاری مهر ـ گروه فرهنگ؛ در حوزه اسباب بازی شاید زنجیره طراحی، تولید، توزیع، ترویج و فروش به خوبی كامل نشده باشد اما بسیاری از فعالان این حوزه بر ایجاد صنعت اسباب بازی صحه می گذارند و هر ساله تولیدكنندگان و طراحان و متولیان حوزه اسباب بازی دور هم جمع می شوند و جشنواره اسباب بازی را برگزار می كنند تا زیرساخت های این حوزه را وسیع و گسترده تر كنند و به صورتی در وجهه سازی اسباب بازی ایران فعال باشند. حتی در حوزه طراحی با استفاده و اقتباس از ادبیات داستانی، افسانه ها و اسطوره ها اهتمام در معرفی شخصیت های اساطیری به كودكان دارند. البته در این جشنواره عروسك های سنتی، دست ساز و اقوام هم جایگاه پیدا كردند و علاقه مندان می توانند با عروسك های اقوام هم آشنا گردند.
محسن رجبی یكی از كارشناسان حوزه اسباب بازی معتقد می باشد، با عنایت به اینكه پایه و اساس تولید اسباب بازی كپی و نمونه برداری بوده است باید اهتمام نماییم این بخش تقویت شود تا بتوانیم در صنعت اسباب بازی حرفی برای گفتن داشته باشیم همین طور تولیدكنندگان هم باید به طراحان اعتماد كنند برای اینكه وقتی در بازار رقابت ایجاد می شود تولیدكننده باید اثر و محصول جدیدی را برای ارائه به مخاطب داشته باشد برای اینكه اگر اثر كپی برداری از محصول خارجی را بازتولید كند دیگر نمی تواند در بازار به صورت طولانی مدت دوام داشته باشد. البته هر چند كه تمركز و هدف ما طراحی باشد اما باید بگویم كه حوزه طراحی در بخش اسباب بازی فرآیندی سخت و مشكل است و نیاز به سرمایه گذاری كلان دارد.
محسن حموله به لوكس بودن محصول اسباب بازی نزد مسئولان اشاره دارد و معتقد می باشد، اسباب بازی در كشور ما بعنوان یك كالای تجملاتی و لوكس شناخته می شود و مسئولان دولتی از جنبه فرهنگی آن غافل شده اند. به بهانه برگزاری جشنواره اسباب بازی و اتفاقاتی كه در حوزه اسباب بازی در حال رخ دادن است میزگردی با حضور «محسن حموله» دبیر جشنواره و مدیركل سرگرمی های سازنده و بازی های كامپیوتری، «محسن رجبی» عضو هیئت مدیره انجمن تولیدكنندگان اسباب بازی و «آیدین مهدی زاده» مسئول كمیته طرح و برنامه ریزی جشنواره برگزار شده است كه قسمت اول آنرا در اینجا می توانید بخوانید و قسمت دوم در ادامه می آید:
خیلی از منتقدان و كارشناسان در این عرصه معتقدند كه محصولات جشنواره عموما كپی كاری، مشابه سازی و نمونه برداری از محصولات خارجی است و حدودا هیچ گونه عنصر خلاق كه آثار بدیع و كاملا بومی را تولید نماید، وجود ندارد در نتیجه این اسباب بازی های كپی و نمونه برداری شده تا چه اندازه می تواند كاركرد داشته باشد یا اینكه در جشنواره ها چه ضرورتی به جایزه دادن به محصولات كپی شده وجود دارد؟
محسن رجبی: صنعت اسباب بازی در ایران یك صنعت نوپا است، از همین رو من اعتقاد دارم در كپی كردن هم یك نوع خلاقیت وجود دارد ما حتی دیگر صنایع همانند خودروسازی، غذایی، پلاستیك، لوازم خانگی را بررسی نماییم در آنها هم كپی كاری وجود دارد پس در صنعت نوپای اسباب بازی نباید خیلی توقع داشت. همین طور این پروسه در كشورهای پیشرفته مثل آمریكا و كشورهای تولیدكننده اسباب بازی معروف در اروپا، هم وجود دارد. برای اینكه سن صنعت اسباب بازی شان خیلی بیشتر از سن این صنعت در كشور ما است و این دوره كپی كردن را گذراندند و به سمت طراحی پیش رفتند و محصولات را به بازار دنیا عرضه و معرفی می كنند. در ایران هنوز این اتفاق نیفتاده است.
چرا؟
رجبی: زیرا گردش مالی باید در یك صنعت وجود داشته باشد تا تولیدكننده و طراح امكان این را داشته باشند با سعی، تلاش و آزمون و خطا ۱۰تا محصول طراحی نمایند كه از این ۱۰ محصول ۲ تای آن بتواند گردش مالی خوبی را برای تولیدكننده بیاورد. من فكر می كنم صنعت اسباب بازی در ایران در مرحله كپی است و تولیدكننده ها هم در سال های گذشته به این سمت آمدند كه كپی بهتری را انجام دهند به اعتقاد من، هم اكنون كپی كردن در حوزه اسباب موجب رشد و پیشرفت این صنعت خواهد شد.
همچنین بتوانیم كپی های خوبی را از محصولات خارجی كه ریسك طراحی ندارند، تولید و به بازار معرفی نماییم. تا گردش مالی را ایجاد نماییم و پس از آن خودمان هم طراحی های جدیدی را خلق نماییم. در یكی دو سال قبل بسیاری از تولیدكننده ها به سمت این آمدند كه خودشان طراحی نمایند و محصولاتی را كه از بیس و پایه برای خودشان است و بحث خلاقی را در این مسئله لحاظ كنند. من فكر می كنم ما مسیرمان به همین سمت است و نگاه جشنواره هم در همین سمت و سو قرار دارد. كارهایی كه پارینه در جشنواره و ایده بازار انجام شد دقیقاً همین بحث خلاقیت و طراحی نو بود كه قصد داشتیم لینكی را میان طراحان و تولیدكنندگان به وجود بیاوریم و تا حمایتی از طراحان شود.
صنعت اسباب بازی در ایران یك صنعت نوپا است، از همین رو من اعتقاد دارم در كپی كردن هم یك نوع خلاقیت وجود دارد ما حتی دیگر صنایع همانند خودروسازی، غذایی، پلاستیك، لوازم خانگی را بررسی نماییم در آنها هم كپی كاری وجود دارد پس در صنعت نوپای اسباب بازی نباید خیلی توقع داشت.
به خاطر اینكه پایه و اساس تولید اسباب بازی كپی و نمونه برداری بوده است كوشیدیم این بخش را تقویت نماییم تا بتوانیم در صنعت اسباب بازی حرفی برای گفتن داشته باشیم و تولیدكنندگان هم به طراحان اعتماد كنند، برای اینكه وقتی در بازار رقابت ایجاد می شود تولیدكننده باید اثر و محصول جدیدی را برای ارائه به مخاطب داشته باشد اگر اثر كپی برداری از محصول خارجی را تولید نماید دیگر نمی تواند در بازار به صورت طولانی مدت دوام داشته باشد. البته هر چند كه تمركز و هدف ما طراحی باشد اما باید بگویم كه حوزه طراحی در بخش اسباب بازی فرآیندی سخت و مشكل است و نیاز به سرمایه گذاری كلان دارد اگر به گروه های گوناگون حرفه ای در خارج از كشور نگاهی كنید، متوجه می شوید كه بر روی یك محصول فعالیت گسترده دارند تا آنرا در بازار عرضه كنند. حال این اتفاق هنوز در صنعت ایران نیفتاده ولی خیلی آهسته به سمت آن در پیش هستیم.
تاثیر نشست ها و كارگاه هایی برگزار شده چیست؟ از این جلسه ها تا چه اندازه می توان مثال آورد كه با برگزاری آنها رویداد خوبی در صنعت اسباب بازی رخ داده و شاهد تاثیرش بودیم؟
حموله: ما سال قبل كاری را شروع كردیم كه ان شاءالله امسال هم این اتفاق رخ خواهد داد. نشستی را برای تولیدكنندگان و طراحان برگزار كردیم، همین طور شورای نظارت بر اسباب بازی نزدیك به ۲ یا ۳ سال است كلیه جلساتی را كه كمیسیون ثبت طرح و صدور مجوز ارائه می دهد برای علاقه مندان و مخاطبان اش رسانه ای می كند. طراحان جوان را به تولیدكنندگان معرفی می نماییم و اسباب بازی هایی كه مجوز تولید گرفته اند را در جهت تولید ملی معرفی می نماییم.
ما عروسك سازان دستی در كشور داریم كه زحمات زیادی دراین زمینه می كشند و فعالیت عروسك سازی برای آنها طاقت فرسا است، دراین زمینه چه تدابیری برای عروسك سازان اندیشیده شده است؟
حموله: هم عروسك های سنتی و اقوام و هم عروسك هایی كه طراحان ایرانی می سازند كه دستی هستند اساسا این كار هم مشقات و زحمات زیادی دارد كه امسال جشنواره توجه ویژه ای در تمام بخش ها در حوزه عروسك خواهد داشت چه در بخش نمایشگاه تخصصی مان، چه در بخش نمایشگاه ترویجی، چه در بازار اسباب بازی. با عنایت به آمار رسیده نزدیك به ۲۰۰ عروسك به دبیرخانه جشنواره رسیده است كه به سبب حجم زیادش شاید بتوانیم قسمتی از آنرا انتخاب نماییم و با شناسنامه نسبت به هر عروسك آنرا به مخاطبان معرفی نماییم.
با توجه به اینكه در سال های اخیر در سطح جهان به بازی های رومیزی اهمیت زیادی داده می شود و جشنواره ها و نمایشگاه های تخصصی برای این حوزه درنظر گرفتند و حتی بُردگیم ها در صنعت اسباب بازی، یكی از شاخه های مهم و جدی به حساب می آیند برای این بخش چه تدابیری در جشنواره شده است؟
آیدین مهدی زاده: بله اتفاقا امسال این بخش بازی های رومیزی به جشنواره اضافه شده كه البته سال های گذشته هم بود اما امسال به صورت مجزا و مستقل به آن نگاه شده است، اساسا این حوزه بسیار جدی است و در دنیا خیلی مطرح و به روز هستند كه امسال جشنواره به آنها نگاه ویژه دارد. حتی نمایشگاه جنبی عروسك ها هم به صورت مستقل برگزار می گردد یا در فضای نمایشگاه تخصصی شركت هایی كه در حوزه بازی های رومیزی فعالیت می نمایند آرام آرام دورهم جمع می شوند تا به سمت شكل گیری انجمن هایشان بروند و شوراهای همكاری شان تا به بهترین نحو معرفی شوند و از كل اتفاق جشنواره اسباب بازی استقلال پیدا كنند.
حموله: امسال در جشنواره، نسبت به دوره گذشته نگاه نو و ویژه ای را به حوزه های مختلف اسباب بازی داریم. البته اگر در سال های گذشته این اتفاق رخ می داد شاید هم اكنون چند گام جلوتر بودیم. اما باید اشاره كنم كه در خلال جشنواره اسباب بازی، بحث طراحی را به صورت جدی در پیش گرفتیم، مقرر است از اسباب بازی های جدید رونمایی نماییم. شاید در حوزه اسباب بازی مبحث رونمایی كمتر بوده یا اصلاً نبوده و دیده نشده، امسال كوشیدیم تولیدكنندگانی كه اسباب بازی جدیدی را خلق كردند محصولاتشان را به دبیرخانه اعلام كنند و در روزهای جشنواره مراسم رونمایی برایشان برگزار نماییم. این اتفاق، اتفاق خیلی خوبی در صنعت اسباب بازی خواهد بود و تولیدكنندگان انگیزه بهتری پیدا خواهند كرد.
امسال فعالیتی را با قسمت مبلمان شهری هماهنگ كردیم تا قسمتی از فضای مبلمان شهری به صورت اسباب بازی درآید این حركات در جامعه تأثیر و نقش به سزایی در حوزه اسباب بازی می گذارد.
همچنین پوشش خبری و رسانه ای ویژه ای را برای این حوزه در نظر گرفتیم، می خواهیم فعالان صنعت اسباب بازی را معرفی می نماییم و كسانی كه در این عرصه زحمات زیادی كشیدند و شاید كمتر دیده شده باشند بنا داریم افرادی را در این عرصه، از فعالان صنعت اسباب بازی تقدیر نماییم و به جامعه معرفی نماییم. انتظار ما این است دیگر سازمان هایی كه امكان برگزاری كمك به جشنواره را دارند به ما اعلام آمادگی كنند. مثلاً فضاهای شهری در روزهای جشنواره می تواند رنگ و بوی بازی و اسباب بازی را بگیرد. یا اینكه سازمان زیباسازی می تواند كمك ویژه و شایان تری را در تبلیغات جشنواره داشته باشد. در اختصاص دادن تابلوهای شهری برای اسباب بازی های تولید جدید یا اسباب بازی هایی كه برترین جشنواره شناخته شدند. البته امسال فعالیتی را با قسمت مبلمان شهری هماهنگ كردیم تا قسمتی از فضای مبلمان شهری به صورت اسباب بازی درآید این حركات در جامعه تأثیر و نقش به سزایی در حوزه اسباب بازی می گذارد.
برای تولید كالاهایی نظیر اسباب بازی كه فارغ از ابعاد تجاری و صنعتی دارای وجوه تربیتی و فرهنگی هستند و بر مخاطبان خاص اش تاثیرات تربیتی دارند، نیازمند سازوكاری هستیم كه با آنها این تولیدات را با ایده های علمی و تخصصی و تربیتی و فرهنگی همخوان نماییم، آیا در بخش تولید اسباب بازی یا برگزاری جشنواره و نمایشگاه در كشور اتاق فكری تخصصی شامل روان شناس، جامعه شناس و متخصصان تربیت داریم كه این انطباق را صورت دهند و تاثیرات روانی، فرهنگی، جامعه شناختی و... اسباب بازی تولید داخل را مدیریت كند؟
حموله: در بخش علمی و پژوهشی كوشیدیم به مباحث پژوهشی، روانشناسی، صنایع خلاق، بومی سازی و بازارهای بوم ساخت ایرانی دقت نماییم. حتی فراخوان كمیته داوری امسال گسترده تر شده و توجه ویژه تری به سوژه داشته است تا همه علاقه مندان در این عرصه شركت نمایند، انجمن تولیدكنندگان اسباب بازی، می تواند كمك زیادی را به جشنواره بكند چونكه جشنواره متعلق به خود انجمن تولیدكنندگان اسباب بازی است و ما بعنوان بخش دولتی خدمت گزار بخش های خصوصی و تخصصی هستیم. ان شاءالله انجمن با فراغ بال، توان و پتانسیل بهتری به جشنواره كمك و یاری خواهد داشت كه برنامه اش پر و پیمان تر باشد.
ما امسال نمایشگاهی را خواهیم داشت راجع به مبحث اسباب بازی هایی كه با فرهنگ ایرانی ما در مغایرت است، تا خانواده ها دراین زمینه آگاه تر شوند. بسیاری از خانواده ها در بازار اسباب بازی ها را می بینند كه بطور غیرقانونی وارد شده، البته آنها اطلاع ندارند این اسباب بازی بوسیله مبادی غیرقانونی وارد شده و قاچاق است، شاید برایشان عادی باشد. امسال یك كار پژوهشی انجام می دهیم كه خانواده ها باخبر شوند این اسباب بازی مغایرت فرهنگی دارند و در كودكان چه تأثیر و نقش منفی را می تواند داشته باشد.
البته باید به این مساله هم اشاره كنم كه اسباب بازی در كشور ما بعنوان یك كالای تجملاتی و لوكس شناخته می شود و از جنبه فرهنگی آن غافل شده اند ما حتی از مسئولانی كه در جشنواره پارینه حضور داشتند می پرسیدیم اسباب بازی یك كالای فرهنگی است یا كالای غیرفرهنگی و لوكس؟ همه می گفتند اسباب بازی یك كالای فرهنگی است ولی در عمل و جامعه نگاه چیز دیگری است. مثلاً مجلس شورای اسلامی دراین زمینه می تواند به ما كمك نماید اما هنوز از طرف آنان حمایتی نشدیم. حتی سال قبل طرح ارزش افزوده و مالیات در كمیسیون فرهنگی رفت و به صحن هم رسید اما باز با آن مخالفت شد. اما باز باید جریان سازی نماییم و این كمك را به تولیدكنندگان اسباب بازی داشته باشیم. همچنان تاكید دارم اسباب بازی ایرانی یك اتحادیه مستقل می خواهد تا زمانی كه این اتحادیه مستقل را نداشته باشیم كارها و فعالیت ها به جایی نمی رسد چون فضای بازی و اسباب بازی گسترده شده است. البته بحث فروشگاه اسباب بازی، اسكیب روم ها، كافه بازی ها، اتاق های بازی و گیم نت ها است و اینكه فضای بازی و اسباب بازی گسترش پیدا كرده است كه اتحادیه می تواند در همه این بخش ها كمك شایانی را به صنعت اسباب بازی كند و علتش را نمی دانم چرا این قدر مقاومت می كنند كه اتحادیه اسباب بازی مستقل نداشته باشیم.
البته اینكه گفته می شود اسباب بازی بعنوان كالای لوكس شناخته می شود معنایش چیست؟ یعنی خانواده ها چنین دیدگاهی دارند یا مسئولان بیشتر بر این امر صحه می گذارند كه اسباب بازی كالایی لوكس و تجملی است و از جنبه فرهنگی غافل شدند؟ زیراكه كه ما می بینیم خانواده ها به حدی برای كودكانشان اسباب بازی می خرند كه اتاق كودك پُر از اسباب بازی است! البته باید به این نكته بیشتر توجه داشت كه خانواده ها بیشتر اسباب بازی خارجی برای كودكانشان می خرند نه اسباب بازی ایرانی! و این نقص ناشی از آن است كه در زمینه ترویج هم نتوانستیم فعالیت ثمربخشی داشته باشیم تا خانواده ها اسباب بازی ایرانی بخرند؟!
مهدی زاده: من احساس می كنم كه كم كم در زمینه ترویج باید وارد شویم و احساس می كنم با برگزاری جشنواره اتفاق خوبی رخ خواهد داد برای اینكه اعتماد تولیدكنندگان را شاهد می باشیم كه نسبت به پارینه ثبت نام برای حضور در جشنواره ۳ برابر شده است، همین طور ما از رویداد پارینه لطمه شناسی داشتیم و نظرسنجی های رسیده را بررسی كردیم و نقاط قوت و ضعف مسائل و فرصت های به وجود آمده را مورد نقد قرار دادیم. تقریباً می توانم به شما بگویم و به جد عرض كنم كه نزدیك به ۸۰ درصد از نقاط ضعفی كه پارینه اعلام شده بود امسال پوشش داده شده است و حتما در ادامه بهتر می شود؛ یعنی ما علمی با قضیه برخورد كردیم. اگر فروشگاه را بزرگ كردیم، بخش عروسك ها را اضافه كردیم یا نگاه ویژه به جریان ادبیات و اسباب بازی داشتیم كه امسال از آن رونمایی خواهیم كرد، همه این ها نظراتی بود كه پارینه از دل نظرسنجی مردمی جمع آوری كردیم كه این خودش اتفاق خیلی خوبی است، ان شاءالله بتوانیم سربلند بیرون بیاییم.
كانون پرورش فكری كودكان و نوجوانان كه به تنهایی نمی تواند در حوزه ترویج بازی و اسباب بازی فعالیت خاصی داشته باشد. بر همین مبنا یكی از رویكردهای جشنواره ایجاد ارتباط بین نهادهای دولتی و غیردولتی در رابطه با حوزه اسباب بازی و كودكان و نوجوانان است.
حموله: كانون پرورش فكری كودكان و نوجوانان كه به تنهایی نمی تواند در حوزه ترویج بازی و اسباب بازی فعالیت و تاثیرگذاری خاصی داشته باشد. بر همین مبنا یكی از رویكردهای جشنواره ایجاد ارتباط بین نهادهای دولتی و غیردولتی در رابطه با حوزه اسباب بازی و كودكان و نوجوانان است. بر همین مبنا ما نخستین جلسه هم اندیشی مان را با نزدیك ۵۰ تا سازمان و فعال حوزه كودك برگزار كردیم كه در مباحث بازی و اسباب بازی كمك به ما كنند. یكی از اهداف ما این بود در روزهای برگزاری جشنواره سازمان ها و ngo ها اگر برایشان امكان دارد برنامه هایی را در سطح تهران یا كشور برگزار كنند. یك نمونه اش این است سازمان بهزیستی بیشتر از ۲۴ هزار مهدكودك را در روزهای جشنواره برای اختصاص دادن به بخش اسباب بازی فعالیت می نمایند. من فكر كنم قدم خوبی را برداشتیم یا آموزش وپرورش در جشنواره گذشته، قول داد اتاق های بازی در مدارس ایجاد و فراهم آورد كه این خودش پیام آور خوبی در حوزه اسباب بازی بود.
یك هدفی هم كه جشنواره دنبالش است اینكه خانواده ها، كودكان و نوجوانان با تولیدكنندگان ارتباط و تعامل دوسویه برقرار كنند كه ذائقه و سلیقه خودشان را اعلام كنند. تا با برخورد با تولیدكننده برخی نقدها شاید كارگشا باشد ان شاءالله بتوانیم اسباب بازی با كیفیت بهتری تولید نماییم و به دست كودكان و نوجوانان خود بسپاریم.
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب