باربی، سارا؛ سرنوشت دو جهان - ۲۵ فرزانه بابایی در گفتگو با مهر:
شكست سارا دروغ بود، گلایه طراح دارا و سارا از فضای عروسك سازی
به گزارش دست و هنر فرزانه بابایی، طراح عروسك های دارا و سارا شكست این عروسك ها را تبلیغات دروغین می داند.
خبرگزاری مهر ـ گروه فرهنگ- در سال های اولیه ساخت عروسك های دارا و سارا و تولید آن در دهه هشتاد خیلی ها معتقد بودند كه این عروسك ها در تقابل با عروسك های باربی ساخته و تولید می شوند اما بعد از مدتی خیلی از منتقدان خبر از شكست پروژه دارا و سارا را دادند كه طراحان و تولیدكنندگان نتوانستند مخاطبان را جذب كنند و كودكان هیچ گونه علاقه ای به دارا و سارا ندارند و انتخاب كودكان باز هم عروسك های باربی است. از دیگر نقدهایی كه نسبت به عروسك های دارا و سارا شد، نبود تبلیغات درست بود تا زمانی كه حتی سری دوم و سوم این عروسك ها هم طراحی و ساخته شد اما هیچ كس اطلاع دقیقی از تولید و عرضه این عروسك ها نیافت. «فرزانه بابایی» طراح عروسك های دارا و سارا، در جواب نقد بعضی از منتقدان كه گفته بودند عروسك های دارا و سارا شكست خورد، می گوید: تبلیغات دروغین و شایعه های زیادی شد كه عروسك های دارا و سارا شكست بخورد اما واقعیت این است كه عروسك های دارا و سارا در ۳ سری به مخاطبان ارائه شد كه در سری اول عروسك ها سنگین بود، به علت از بین بردن بوی بد نفت به آن اسانس پرتغال زده بودند، با شستن در آب سیاه می شد و كیفیت خوبی نداشت در سری دوم این عروسك ها پاهایش بالا و پایین بود و بوی شكلات می داد، هیچ نام و نشانی از كارخانه ای كه این عروسك ها را تولید كرد، نداریم. اما عروسك های سری سوم دارا و سارا از لحاظ كیفیت خیلی خوب هستند، بو نمی دهد و كیفیت قابل قبولی دارد. گفت وگوی فرزانه بابایی طراح عروسك های دارا و سارا در ادامه می آید:
با بعضی از كسانی كه در دوره تولید و عرضه دارا و سارا در سن ۷ یا ۸ سالگی بودند صحبت می كردم كه عروسك دارا و سارا را داشتند یا نه، می گویند به حدی گران بود كه حتی بیشتر آنان در آرزوی خریدن عروسك سارا بودند اما نمی توانستند چنین عروسكی را داشته باشند، یا برخی ها می گفتند كه عروسك های دارا و سارا بسیار سنگین بود و بچه ها این عروسك ها را دوست نداشتند دوست دارم شما بعنوان طراح این عروسك ها به این نقدها جواب بدهید و اینكه چرا منتقدان می گفتند عروسك های دارا و سارا به مقبولیت نرسید و شكست خورد؟
این سوال را باید از مسئولان و مدیران وقت پرسید كه چرا عروسك های «دارا و سارا» گران عرضه شد! به اعتقاد من عروسك ها گران تولید نشد بلكه گران ارائه شد. این سیاست های مدیران آن دوران بود كه چنین تفكری را پیاده كردند تا عروسك های دارا و سارا گران به مخاطبان ارائه شود. من فقط مدل ساز و طراح بودم، كسی كه این عروسك ها را تولید كرد باید به مدیران درباره سنگین بودن عروسك ها گوشزد می كرد عروسكی كه آرماتور درونش دارد و گوشتی تولید می گردد قاعدتا سنگین است و حتی حركت و انعطاف خاصی هم ندارد.
با توجه به اینكه نسل دوم عروسك ها را كار كردم، نمونه سازی انجام دادم و عروسك ها باید در ابعاد ظرفیت تر و كوچك تری تولید می شد، اما باز نقص هایی نظیر بالا و پایین بودن پاهای عروسك و بوی بد دادن، وجود داشت، بالاخره زمانی كه عروسكی طراحی و تولید می گردد باید مورد بررسی قرار گیرد و نقص هایش برطرف شود. دلایل گران بودن نسل اول عروسك ها را نمی دانم اما قرار بود كه نسل دوم عروسك های دارا و سارا تا حدودی ارزان ارائه شود كه این اتفاق هم افتاد اما متاسفانه عروسك ها بوی شكلات می داد. عروسك های پی وی سی اصلا نباید بو اسانس خاصی را بدهد اگر چنین بویی استشمام شود یعنی این عروسك درجه ۳ به پایین است حتی عروسك ها نباید تغییر رنگ بدهد.
تمام این سوالات باید از مدیران وقت پرسیده شود كه عروسك سری اول چرا بوی پرتقال می داد و رنگش تغییر نمود یا در سری دوم بوی شكلات می داد، چرا پای عروسك ها تابه تا و بالا و پایین بود و ما نشانی از كارخانه ای كه این عروسك ها را تولید كرد پیدا نكردیم.
تبلیغات دروغین شد كه عروسك های دارا و سارا شكست خورد و این شایعه همه جا پخش گردید. هم اكنون خیلی از مخاطبان و مشتریان به دنبال دارا و سارا هستند اما محصولات تمام شده و برای عرضه چیزی نداریم
در عروسك های سری سوم دارا و سارا جنس خوب طلب كردیم، تمام اجزاء عروسك كیفیت خوبی دارند پوست، مو، رنگ آن جنسش خوب است و بویی ندارد، تولیدكننده همان قیمتی كه تولید كرد عروسك را به مخاطبان ارائه كرد. كانون پرورش فكری كودكان و نوجوانان عروسك های سری سوم را با قیمت مناسب ۳۲ هزارتومان به فروش رساند و عروسك های دارا و سارا از آن بحث رویاگونه كه شما گفتید خیلی از كودكان دهه هفتاد رویای عروسك ها را داشتند، بیرون آمد. هرچند همین عروسك های نسل سوم را هم خیلی از خانواده ها نتوانستند خریداری كنند.
اما بحث شكست خوردن عروسك های دارا و سارا همه گیر شد و خیلی ها این مورد را بیان می كردند؟!
بله! درست است حتی وزیر آموزش و پرورش هم به این مورد اشاره نمود و می اظهار داشت كه عروسك های دارا و سارا شكست خورده و كودكان این عروسك ها را دوست نداشتند. من به آقای بطحایی گفتم: اگر شما می گویید شكست خورده و كودكان دارا و سارا را دوست نداشتند پس چرا ما برای فروش حتی یك نمونه هم نداریم؟ او هم گفت مقرر است جلسه ای بگذاریم و صحبت نماییم من هم منتظرم كه جلسه ای گذاشته شود.
این را هم بگویم، تبلیغات دروغین شد كه عروسك های دارا و سارا شكست خورد و این شایعه همه جا پخش گردید. هم اكنون خیلی از مخاطبان و مشتریان به دنبال دارا و سارا هستند اما محصولات تمام شده و برای عرضه چیزی نداریم.
چرا خانواده ها از سری سوم عروسك های دارا و سارا با خبر نشدند؟ یا تبلیغاتی كه باید بر روی این عروسك ها انجام می شد؟ ما می بینیم كه عروسك های خارجی در كنار تبلیغات گسترده ای كه دارند، انیمیشن های متفاوت، لوازم جانبی، لوازم التحریر و... تولید می گردد تا مخاطبان با آن محصول آشنا گردند اما ما عروسكی را تولید كردیم كه حتی خانواده ها از این عروسك با خبر نشدند و آن هایی هم كه با خبر شدند و به علت تعداد كم عروسك ها موفق به خریداری آن نشدند؟ چرا تبلیغات خوبی در مورد عروسك ها صورت نگرفت؟
هم تعداد كمی تولید شد و هم تبلیغات درستی برای عروسك انجام نشد. نمی دانم چرا تبلیغات خوبی صورت نگرفت سیاست ها و خط مشی مدیران دوران قبلی كانون بود. حتی خیلی از افراد متوجه نشدند كه عروسك نسل سوم دارا و سارا تولید شده است چونكه افرادی كه من را می دیدند تنها پرسش آنها این بود كه چرا عروسك های دارا و سارا سنگین است و من به آنها می گفتم كه عروسك نسل سوم را مگر ندیده اید؟ آنها هم اظهار بی اطلاعی می كردند چونكه اصلا به مردم معرفی نشد.
خیلی ها می گفتند كه عروسك های دارا و سارا شكست خورده است درحالیكه كه نسل سوم عروسك های دارا و سارا طراحی و ارائه شد و هم اكنون یك نمونه برای فروش باقی نمانده است، اگر شكست خورد پس چرا یك عدد از این عروسك نمانده است؟
مسئله مهم دیگر این كه این عروسك ها در تقابل با عروسك های باربی ساخته نشد ما در دنیا هزاران عروسك می بینیم كه طراحی و ساخته می شوند یعنی همه آنها می خواهند با عروسك های باربی بجنگند؟ به اعتقاد من باربی یك نوع عروسك است با انواع و اقسام اهداف فرهنگی سازندگان غربی، دارا و سارا هم با اهداف فرهنگی كشورمان تولید شده است تا كودكان این اهداف فرهنگی ایرانی را بیاموزند و برای دیگران هم تعریف كنند تا این فرهنگ نسل به نسل به كودكان منتقل شود.
چرا مجدد تولید نشد؟
خواست آنها تولید مجدد نبود، واقعا نمی دانم چرا مجدد تولید نشد با عنایت به اینكه مخاطبان زیادی سراغ این عروسك ها می آیند. این را باید مدیران وقت پاسخگو باشند اگر سری سوم عروسك های دارا و سارا تولید می شد بطور قطع در حال طراحی سری چهارم عروسك ها بودیم و نسل چهارم این عروسك ها به بازار می آمد. تنها عروسك های دارا و سارا نبود كه مجدد تولید نشد خیلی از مخاطبان طلب عروسك های مبارك (من طراحی كردم و كانون تولید و عرضه كرد) را می كنند.
درست می گویید شاید تقابلی وجود نداشته و شما هم بعنوان طراح به این مسئله فكر نكردید كه عروسكی را طراحی كنید تا در تقابل با عروسك های باربی قرار بگیرد اما زمانی كه عروسك ها به بازار عرضه می گردد به شكلی در تقابلی ناخواسته با دیگر عروسك ها قرار می گیرد. با عنایت به اینكه می بینیم شركت تولیدكننده عروسك های باربی (متل) هر سری عروسك های تازه ای را به كودكان عرضه می كند سری زنان قهرمان و الهام بخش یا عروسك های سخنگو و هزاران محصولات دیگر، چرا ما در زمینه تولید عروسك نتوانستیم خودمان را آپدیت كنیم؟
قضیه در مورد عروسك های باربی این است كه آنها با كلی انیمیشن، كتاب های داستان و قصه گویی و تبلیغات گسترده، لوازم جانبی، تولید كیف و تنوع محصولات كودكان را جذب كردند. اما دارا و سارا با تبلیغات كم، بدون لوازم جانبی و... باید تنها با یك جفت عروسك مخاطبان را به سمت خود جذب نماید و این كار بسیار سختی است.
بعد نكته مهم این كه باربی را نهاد دولتی تولید نكرده است بلكه شركت خصوصی با تولید این عروسك ها هدفی تجاری داشته است و با تبلیغات گسترده تلاش داشته سرمایه اش برگردد. اما دارا و سارا در نهاد دولتی تولید شده و درحال حاضر فكر می كنم باید موسسه خصوصی سری های جدید دارا و سارا را تولید نماید و به دست مخاطب برساند، یعنی با نیازسنجی و سلیقه سنجی درست و معقول باید بدانیم كه كودكان چه چیزی دوست دارند و به سمت همان ها برویم. ساخت این عروسك ها در نهادی دولتی همانند كانون كه فعالیت های همچون تولید و انتشار كتاب، سینما، تئاتر و... را هم زمان انجام می دهد شاید خیلی سخت باشد كه بتواند كاری خارق العاده و متفاوت را انجام داد.
عروسك های دارا و سارا یك جفت عروسك برای سرگرمی هستند و نمی توان این همه وظایف را بر عهده یك جفت عروسك گذاشت كه بگوییم عروسك های دارا و سارا باید فرهنگ را نسل به نسل منتقل كند یا متحول كننده فلان فرهنگ باشند
تولید و طراحی عروسك وظیفه و كار كانون پرورش فكری كودكان و نوجوانان نبود بلكه كاری بود كه بر دوش كانون گذاشته شد و متاسفانه نیمه رها گردید. در كنار كانون باید موسسه ای خصوصی تاسیس شود و اگر این مورد دغدغه است ادامه پیدا كند اما به شكل دولتی بسیار مشكل است و موانع زیادی بر سر راه آن وجود دارد.
شركت سازنده باربی با نوعی استراتژی های فرهنگی خاص خودشان، این محصولات را تولید می كنند به شكلی در این كشورها راهبرد و استراتژی فرهنگی و تربیتی بسیار غنی وجود دارد كه از رهگذر تولیدات متنوع عروسك ها به كودكان منتقل می گردد به اعتقاد بعضی از كارشناسان آن كشورها خیلی از این تاثیرات تربیتی و فرهنگی، جنبه های مخرب و ضداخلاقی دارند و تبدیل به ابزاری برای مقابله فرهنگی با دیگر كشورها شده اند. در صورتی كه كه ما می توانیم با تولید عروسك هایی همچون دارا و سارا خلاء های فرهنگی مان را پُر نماییم كه اگر كودكی میان دوراهی باربی و سارا قرار گرفت انتخاب اولش عروسك سارا باشد. آیا ما آن استراتژی فرهنگی را داریم و اتاق فكری متشكل از طراحان، جامعه شناسان، روانشناسان و انسان شناس بوجود آورده ایم تا در این مورد تصمیم درستی گرفته شود؟
بذارید به این مورد اشاره كنم كه عروسك های دارا و سارا یك جفت عروسك برای سرگرمی هستند و نمی توان این همه وظایف را بر عهده یك جفت عروسك گذاشت كه بگوییم عروسك های دارا و سارا باید فرهنگ را نسل به نسل منتقل كند یا متحول كننده فلان فرهنگ باشند. عروسك دارا و سارا با قصه ای كه برای كودكان روایت می كند تنها باید در جذب آنان موفق باشد و به شكلی فرهنگ سازی كنند. البته من ضرورتی بر دولتی بودن این عروسك ها نمی بینم چونكه می توانیم با كمك ارگان ها یا سازمان های خصوصی چنین عروسك هایی را تولید نماییم. با عنایت به این كه در تاریخ مان انواع و اقسام شخصیت ها و قصه ها را داریم باید بر روی آنها تمركز داشته باشیم و با شخصیت پردازی مناسب آنها را به كودكانمان انتقال دهیم. باید نیازسنجی نماییم حتی می توانیم فرهنگ مان را با این قصه ها صادر نماییم اما گذاشتن این همه بار را بر دوش یك عروسك نمی توان گذاشت. ما خیلی سوژه داریم كه می توانیم بر روی آن كار نماییم پس تنها از دارا و سارا توقع نداشته باشیم. با عنایت به اینكه دغدغه اولیه كانون پرورش فكری كودكان و نوجوانان چاپ و انتشار كتاب است نمی توان تمام تمركزش را بر روی تولید عروسك بگذارد، پس اگر موسسه خصوصی وارد این كار شود، بطور قطع اوضاع خیلی بهتر پیش خواهد رفت. باید در كنار تمام این ها درخواست شود كه كتابی از عروسك های دارا و سارا منتشر شود، زمانی كه كسی متولی كاری می گردد باید پله پله جلو برود اما در كانون مدیران تغییر می كند و هر كسی خط مشی خودش را اعمال می كند.
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب