طراحان عروسك های ایرانی مطرح كردند
ایجاد انجمن عروسك سازان لازم است
دست و هنر: در نشست هم اندیشی طراحان عروسك های ایرانی لزوم ایجاد انجمنی اختصاصی برای عروسك سازان بررسی گردید.
به گزارش دست و هنر به نقل از مهر، اولین نشست هم اندیشی طراحان عروسك های ایرانی با حضور تعدادی از عروسك سازان و دست اندركاران این حوزه در مركز آفرینش های فرهنگی هنری كانون پرورش فكری كودكان و نوجوانان اجرا شد. در این جلسه بیشتر از ۱۰۰ عروسك ساز از سراسر ایران حضور داشتند و لزوم و فواید تشكیل انجمن عروسك سازان را نقد و بررسی كردند و با شرایط ثبت عروسك در میراث فرهنگی ناملموس یا شورای نظارت بر اسباب بازی آشنا شدند. این نشست به پیشنهاد نیلوفر جلیلوند، عروسك ساز و مدیر استودیو نیلشید كه تجربه حضور در دو دوره جشنواره ی ملی اسباب بازی را داشته است، تشكیل شد. او هدف از طرح ایده ی برگزاری چنین نشستی را جای خالی عروسك ایرانی در مغازه ها و فروشگاه ها یا در بین اسباب بازی های بچه های ایرانی بیان كرد و اهمیت چنین نشستی را در دسترسی همه ی كودكان به عروسك های ایرانی برشمرد. جلیلوند اظهار داشت: اگر همه ی ما عروسك سازان و طراحان عروسك ایرانی با هم باشیم و انجمنی تاسیس نماییم علاوه بر این كه می توانیم آموزش های لازم را برای عروسك سازان تازه كار ارائه دهیم امكان ثبت كارها و حمایت معنوی از آثار باز فراهم می شود. او ابراز امیدواری كرد این نشست به تشكیل انجمنی منجر شود تا عروسك سازان بتوانند خواسته ها، نیازها و حق و حقوق شان را از دست اندركاران این حوزه مانند كانون پرورش فكری یا شورای نظارت بر اسباب بازی طلب كنند. آیدین مهدی زاده، دبیر این نشست و دبیر رویداد «ایده آزاد» اسباب بازی باز در قسمتی از این نشست بر اهمیت اشتراك گذاری مطالبات دست اندركاران این حوزه و همین طور اشتراك گذاری توانمندی ها، تاسیس انجمن، شركت در نمایش گاه ها، یا بهره مندی از بسته بندی و توزیع مناسب تاكید نمود. وی همینطور با اشاره بعنوان مصوبه های این جلسه، نوید اختصاص یك سالن اختصاصی به عروسك سازان در پنجمین جشنواره ی ملی اسباب بازی را داد تا از حضور تنها دو عروسك ساز در چنین جشنواره ای به سمت حضور ۱۰۰ عروسك ساز برویم. مهدی زاده با اشاره بر این كه دست اندركاران نشست به دنبال فرصتی برای بیشتر شدن چنین رویدادها و محافلی هستند، گفت: برهمین اساس به پیشنهاد كانون و خانم جلیلوند مقرر است نمایشگاهی از این عروسك ها تا قبل از جشنواره ی پنجم اسباب بازی و در ۶ ماهه ی نخست سال آینده برگزار نماییم. همین طور در بخش دیگر از این همایش نماهنگی به نمایش گذاشته شد كه مهدی زاده هدف از نمایش آنرا دعوت از حاضران جهت شركت در رویداد «ایده آزاد» اسباب بازی بیان كرد كه به همت بخش سرگرمی های سازنده كانون در حال برگزاری است و علاقه مندان می توانند ایده های خودشان را به این رویداد ارسال نمایند تا در اختیار كانون قرار بگیرد و تولید شود. طبق فراخوان این رویداد تا ۱۲ اسفند فرصت ارایه، ثبت ایده و شركت در كلاس ها و كارگاه های آن وجود دارد. همین طور مهدی زاده از قصد شورای نظارت بر اسباب بازی برای برگزاری دوره آموزشی شش ماهه در زمینه ی انواع قالب گیری پلاستیكی و پلی استر از طراحی كاراكتر تا ساخت و نمونه سازی آگاهی داد و از عروسك سازان دعوت كرد تا دوره های پیشنهادی و مورد نیاز خودشان را مطرح و ثبت كنند. در ادامه ی این نشست لیلا كفاش زاده، مسوول كودك و نوجوان پژوهشگاه میراث فرهنگی باز با سوژه ضوابط ثبت عروسك های بومی در لیست میراث ناملموس سخن گفت. او با تاكید بر این كه پیش تر نام بردن از عروسك بعنوان میراث ناملموس كار خیلی سختی بود، اظهار داشت: اما زمان حاضر با ۱۲ سال پیش خیلی تفاوت كرده و اوضاع بهتر شده است. وی در ادامه به بررسی مواردی پرداخت كه میراث فرهنگی در لیست خودش ثبت می كند. كفاش زاده با تاكید بر این كه عروسك بعنوان یك شی در میراث فرهنگی بررسی نمی گردد مگر آن كه قدمتی ۱۰۰ سال به بالا داشته باشد، گفت: در بخش میراث فرهنگی ناملموس بخشی كه نمی توان لمس كرد مثل آیین، لالایی، روش ساخت یا آیین های وابسته مورد توجه قرار می گیرد. برای نمونه عروسك هایی كه برای طلب باران یا دعا هستند مانند عروسك باران خواهی یا آفتاب خواهی. او افزود: گاه عروسك ها خودشان به مثابه ساخت اثر فرهنگی، تاریخی و هنری هستند، برای مثال روش ساخت قورچوق، گاه برای بازی ساخته می شده و عروسك های بازیچه بوده اند. كفاش زاده با اشاره به این كه اگر عروسكی را در میراث فرهنگی ناملموس ثبت می نماییم روش ساخت، آیین یا حرف هایی كه پیرامون آن وجود دارد ثبت می شود، تصریح كرد: اما شورای نظارت بر اسباب بازی در كانون پرورش فكری بعد فیزیكی عروسك را ثبت می كند. وی در ادامه به روند یك پرونده ی ثبت اثر یا عنصر معنوی در میراث فرهنگی اشاره نمود و توضیح داد: پیشنهاد دهنده ی پرونده می تواند استان، نهاد دولتی یا غیردولتی، فرد حقوقی یا فرد حقیقی باشد. همین طور پرونده باید به شكل ناملموس دربیاد و نامی داشته باشد مانند عروسك قورچوق، عروسك تركمن و آیین های وابسته یا نامی بومی داشته باشد مانند عروسك استان اردبیل به نام قاری ننه یا گلین. او افزود: همین طور اسامی و معرفی جوامع، گروه ها و افراد در رابطه با عنصر ناملموس پیشنهادی مانند بی بی، ذلیخا، سارا، آی نور، آیناز و نظری داشلی برو، دانشكده هنرهای نمایشی دانشگاه تهران، عروسك خانه ماه گنج، موزه عروسك و فرهنگ، موزه عروسك های ملل، موزه عروسك و اسباب بازی كاشان یا موسسه آوای طبیعت پایدار مهم می باشد. به قول كفاش زاده در بخش توصیف پرونده، این توصیف باید جزو نمودها و مظاهر ناملموس باشد و همین طور جوامع، گروه ها و برخی افراد آنرا قسمتی از میراث فرهنگی خود بدانند. او با تاكید بر این مساله كه این عنصر باید بطور مستمر از نسلی به نسل دیگر منتقل و دائما بازآفرینی شود، گفت: از طرف دیگر باید به جوامع و گروه های مربوطه حس هویت، استمرار و تداوم ببخشد، با حقوق انسان ها، محیط زیست و جانوران در تعارض نباشد و با احترام متقابل بین جوامع، گروه ها، افراد و توسعه پایدار ناسازگار نباشد. كفاش زاده اشاره كرد: در بین حامیان و مجریان آن، عنصر زنان یا كودكان اهمیت ویژه ای برای میراث فرهنگی دارند. همین طور روش انتقال آن یعنی رسمی یا غیررسمی (استاد شاگردی، پدر به فرزند و...) باز نقش دارد. او درباره ی بخش معنا و كاركرد چنین پرونده هایی اظهار داشت: جایگاه فرهنگی عنصر ناملموس باید مشخص باشد و در تعارض با حقوق بشر، محیط زیست و جانوران نباشد. همین طور عامل احترام متقابل بین جوامع و عامل توسعه پایدار باشد. به قول وی در روش معرفی باید به این نكات توجه داشت كه ثبت این اثر چگونه به دیده شدن آن، به ترغیب گفت و گو بین جوامع و به احترام به تنوع فرهنگی كمك می كند؟ اقدام های پاسدارانه مردمی و دولتی مانند شناسایی، مستندنگاری، ثبت در لیست، معرفی و ترویج (پیش و سپس ثبت)، انتقال به نسل آینده و ارائه ی پیشنهادها برای پیشیگری از لطمه و تهدید، ایجاد حس تعلق، ایجاد آگاهی بین جوامع و... مانند برگزاری جشنواره های بومی و محلی یا ساخت فیلم مستند و غیره از دیگر مباحثی بود كه كفاش زاده پیرامون پرونده ی ثبت یك اثر در میراث فرهنگی ناملموس به آنها اشاره نمود. او درانتها اشاره ای به معرفی ۱۵ عروسكی داشت كه در لیست میراث فرهنگی ناملموس كشور ثبت شده كه عبارتند از: دوتوك، دوهتولوك، لیلی، بی بی كگ، بوكه بارانه، تكم، عروسك چشم زخم گراش، قورچوق، لال بهیگ، جلی، مینا، لوپك چمكی یا ماهی ملك، جلی(ابركوه) قاشقی و چمچجه خاتون. به قول كفاش زاده عروسك های بومی نماد تحرك و پویایی از یك قومیت، فرهنگ و كشور هستند. در ادامه ی این نشست محمودنژاد، كارشناس شورای نظارت بر اسباب بازی توضیح هایی درباره ی چگونگی ثبت عروسك یا سرگرمی در این شورا ارائه كرد. شورای نظارت بر اسباب بازی بعنوان متولی صنعت اسباب بازی در حوزه عروسك تابحال بیشتر از ۲۰۰ عروسك ایرانی را ثبت كرده است. عروسك ها جزو گروه سرگرمی فرهنگی هستند. به قول محمودنژاد طبق قانون هر اسباب بازی باید در این شورا ثبت گردد. او حسن این شورا را اطلاع رسانی در زمینه ی تمامی عروسك ها و اسباب بازی ها برشمرد. در ادامه ی مباحث این نشست مهدی فروزنده دل درباره ی چرایی و اهمیت ایجاد انجمن طراحان عروسك های ایرانی سخن گفت. او ضمن ارائه توضیح هایی درباره ی اساس تشكیل یك انجمن و لزوم انتخاب هیات موسس آن در این نشست اظهار داشت: از آن جا كه در صنف اسباب بازی اتحادیه ای نداریم و به دنبال ثبت چنین اتحادیه ای هستیم برای همین یك پله عقب نشینی و انجمن را ثبت كرده ایم. البته اگر مجموع این انجمن ها به پنج انجمن برسد می توانیم كانون اسباب بازی را تاسیس نماییم. فروزنده دل ضمن دعوت از حاضران در این جلسه جهت شركت در جشنواره ی پنجم اسباب بازی در سال آینده، افزود: تشكیل این انجمن كمك می نماید تا مسئولان و هیات موسس آن با دغدغه های فعالان این حوزه، مشكلات و نیازها آنها آشنا گردند. سخنرانی پایانی این نشست را افسانه احسانی، كارآفرین حوزه ی گردشگری پایدار و صنایع دستی روستایی و عشایری برعهده داشت. او كه هم اكنون حدود هفت سال است بر روی احیای عروسك های روستایی با هدف حفظ منابع طبیعی و سازگار با محیط زیست كار می كند، اظهار داشت: عروسك سازی دنیای شما عروسك سازان است و علاقه مند هستید تفاوت عروسك های تان را با سایر عروسك ها بیان كنید. اما به یاد داشته باشید اگر در كنار بقیه و با هم نباشیم كاری از پیش نمی بریم. احسانی اشاره كرد: تشكیل چنین انجمنی برای این نیست كه مشكلات فردی مان حل شود؛ بلكه با این هدف باید عضو انجمن شویم كه ما برای انجمن چه می نماییم. او درانتها بر ضرورت توجه به هویت ایرانی در طراحی و ساخت عروسك ها مانند ساخت عروسك یوزپلنگ ایرانی تاكید نمود. معرفی عروسك سازان و عروسك ها یا برند آنها و همین طور ارائه قصه ی «بی بی و باجی» توسط كفاش زاده با نگاهی به روش ثبت عروسك در میراث فرهنگی از دیگر بخش های اولین نشست هم اندیشی طراحان عروسك های ایرانی بود. در بخش پایانی باز بعضی از عروسك سازان به صورت داوطلبانه دغدغه های خودشان در این حوزه را مطرح نمودند. نبود رشته ی عروسك سازی در دانشگاه ها و دوره ی آموزشی مناسب، حقوق مولف، لزوم تقسیم بندی تخصصی كارهایی كه در زمینه ی عروسك سازی انجام می شود، آموزش تكنیك ها و دانش عروسك سازی، عدم وجود منابع و مراجع نظریه و عملی و لزوم وجود مدیریت و ایجاد استراتژی كلان برای تامین مواد لازم عروسك سازی همچون سوژه هایی بودند كه از طرف عروسك سازان عنوان شد. درانتها نشست باز هم اندیشی برای تشكیل انجمن و انتخاب هیات موسس آن صورت گرفت.
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب