بهمن كیارستمی: تحت تاثیر مستندهای پدرم هستم
به گزارش دست و هنر بهمن كیارستمی اظهار داشت: بیش تر تحت تاثیر مستندهای پدرم و فیلم هایی كه در دهه ی شصت در كانون [پرورش فكری كودكان و نوجوانان] ساخت هستم. فیلم های شاخصی كه به نظرم جای شان در سینمای امروز ایران خالی است و دلم می خواهد به آنها بپردازم.
به گزارش دست و هنر به نقل از ایسنا، بر اساس گزارش رسیده، بعدازظهر روز گذشته (شنبه بیست و یكم اردیبهشت ماه) و در تازه ترین برنامه از كانون فیلم خانه سینما، فیلم مستند «منیر» ساخته ی بهمن كیارستمی به نمایش درآمد و سپس نشست پرسش و پاسخ با حضور سازنده ی این فیلم برگزار گردید.
در ابتدای این جلسه كه با همكاری انجمن كارگردانان سینمای مستند و بامشاركت كارگروه نمایشِ این انجمن برگزار شد، بهمن كیارستمی در پاسخ به پرسش مصطفی شیری (مجری برنامه) درباره ی ایده ی ساخت «منیر» اظهار داشت: «این فیلم به منظور نمایش در حاشیه ی نمایشگاهی از آثار منیر فرمانفرماییان كه سال 2014 در موزه ی گوگنهایم به نمایش درآمد ساخته شد و در طول ماه هایی كه این نمایشگاه برگزار می شد بارها به معرض نمایش گذاشته شد.»
كیارستمی كه در «منیر» به برش هایی از زندگی و فعالیت های منیر فرمانفرماییان، هنرمند فقید عرصه ی هنرهای تجسمی پرداخته هم چنین درباره ی نمایش این فیلم بدون زیرنویس فارسی اظهار داشت: «امروز، اولین نمایش رسمی این فیلم بشمار می رود و متاسفانه ی نسخه ای از این فیلم كه زیرنویس فارسی داشته باشد، هنوز آماده نشده است.»
او سپس با اشاره به این كه مستند «منیر» حدود پنج سال پیش از درگذشت منیر فرمانفرماییان (درفروردین ماه گذشته) ساخته شده است، اظهار داشت: «تصویری كه از خانم فرمانفرماییان در این فیلم ثبت شده نشان داده است او آدم بسته ای بود. جلسه ی اول فیلم برداری، همان سكانس آغاز فیلم بود كه در آن می گوید اصلاً دلش نمی خواهد در فیلم حضور داشته باشد و از جلوی دوربین كنار می رود. متاسفانه ایشان حتی تا آخرین روز تصویربرداری كه حدود یك سال و نیم طول كشید هم با حضور در مقابل دوربین راحت نبود و از انجام این كار سر باز می زد.»
وی هم چنین درباره ی تمهید خود برای ضبط نماهای این فیلم تصریح كرد: «از آن جا كه خانم فرمانفرماییان تمایلی برای حضور در فیلم نداشت حدود شش ماه فقط صدای ایشان را ضبط كردیم. برای این كار از خانم فریار جواهریان كه دوست قدیمی اش بود خواهش كرده بودم با ایشان گفتگو كند.»
كیارستمی اظهار داشت: «این فیلم در مجموع بیشتر از سی جلسه تصویربرداری داشت. می توان گفت خانم فرمانفرماییان آدم بدقلقی بود كه خیلی وقت ها قهر می كرد و از انجام این كار طفره می رفت.»
كیارستمی سپس در پاسخ به پرسش مجری برنامه درباره ی امكان بازدید از آثار این هنرمند اظهار داشت: «خوش بختانه گالری دائمی آثار او از حدود یك سال و نیم پیش در باغ نگارستان تهران شروع به كار كرده؛ و این گالری شامل اغلب كارهای اوست كه قبل از این آنها را وقف دانشگاه تهران كرده بود.»
وی هم چنین با اشاره به شهرت منیر فرمانفرماییان در سال های پس از هشتاد سالگی اظهار داشت: «می توان گفت او تنها حدود شانزده سال بعنوان یك آرتیست شناخته شده بود و نمایشگاه برگزار می كرد. البته او خیلی كارهای فراوان و متنوعی انجام داده بود اما هنرِآینه كاری هایش به علت ایرانی بودن، موفق تر از سایر كارهایش جلوه كرد.»
كیارستمی اضافه كرد: «در حقیقت باید اشاره نمود كه او همواره در حال تولید آثار هنری بوده و از نوشتن یادداشت های بصریِ روزانه گرفته تا ساخت آثاری برای هدیه دادن به افراد مختلف. نكته این جاست كه شهرتی كه پس از هشتاد سالگی به سراغ او آمده بود تاثیر چندانی در زندگی اش نگذاشته بود. شاید مهم ترین تاثیر این اتفاق، تصمیم او برای بازگشت به ایران و ادامه ی همكاری با آینه كارها و گروهی بود كه در كنار آنها می توانست آثار درخشانی خلق كند. این در شرایطی است كه وی در تمام این سال ها كار كرده بود بدون این كه دیده شود.»
وی در ادامه ی جلسه در پاسخ به پرسش دیگری درباره ی انتخاب تمركز فیلم بر زندگی هنری منیر فرمانفرماییان اظهار داشت: «به هرحال فیلم ساختن درباره ی هنرمندی كه فضای خاص و محدودی را در اختیار سازنده ی فیلم قرار می دهد كار آسانی نیست. وی در همین فیلم می توانست هنرمندی باشد كه به علت اتفاق های درگیر با زندگی شخصی اش، خویش را یك آدم سیاسی معرفی نماید اما اصلاً تمایلی به انجام این كار نداشت. بعنوان مثال بخش هایی كه از حضور ایشان در باغ قدیمی و اشاره به همسرش در این فیلم وجود دارد، تنها به اصرار من انجام شد و خودش علاقه ای به صحبت در این باره نداشت. چنان كه تصور می كرد فكر كردن به چیزهایی كه از دست داده بیهوده است؛ و طبعاً نسبت به این مورد دافعه داشت.»
كیارستمی در بخش دیگری از صحبت های خود با اشاره به نگرانی منیر فرمانفرماییان نسبت به شكسته شدن حریم زندگی خصوصی اش اظهار داشت: «ازدواج نخست منیر فرمانفرماییان مهم تر از بعدی بوده و تاثیر بیش تری بر زندگی او داشته اما خود او به همسر بعدی اش– كه نام خانوادگی اش را هم از او گرفته– علاقه ی بیش تری داشت و در فیلم طبعاً بیش تر علاقه داشت درباره ی او حرف بزند.»
وی اضافه كرد: «به هرحال پرداختن به تمام جزئیات یك زندگی خصوصی و هنریِ نود ساله امكان پذیر نیست و تنها كاری كه می توان انجام داد پیروی كردن از مبحث هایی است كه سوژه ی خود فیلم، آنها را مطرح می كند.»
كیارستمی سپس درباره ی وجه سفارشی فیلم خود اظهار داشت: «البته به نظر می آید كلمه ی «سفارش» از یك بارِ منفی برخوردار می باشد اما نكته این جاست كه هر سوژه ای كه پیشنهاد می شود می تواند یك سفارش باشد.»
وی اضافه كرد: «من به علت آزادی و راحتیِ كار كردن در ساخت فیلم های سفارشی، همواره از پیشنهاد تولید این گونه فیلم ها استقبال كرده و می كنم. در چنین شرایطی فیلم ساز تعریف خاص خویش را از مبحث و هم چنین مخاطب فیلم عرضه می دهد. خصوصاً در شكل تولیدی خاصی كه در كشور ما وجود دارد و تهیه كننده تعریف مشخصی برای هزینه های تولید فیلم ندارد.»
كیارستمی اضافه كرد: «این نوع فیلم ها كه اغلب درباره ی یك منظور مشخص و برای یك مخاطب خاص ساخته می شوند دست من بعنوان مستندساز را بازتر می گذارد تا راحت تر و بهتر بتوانم كار خویش را عرضه دهم.»
وی هم چنین درباره ی انجام گفت وگوهای این فیلم به زبان انگلیسی اظهار داشت: «همان طور كه گفتم این فیلم برای نمایش در حاشیه ی گالری خانم فرمانفرماییان در موزه ی گوگنهایم ساخته شد و طبعاً برای مخاطبان آن، برقراری ارتباط به زبان انگلیسی راحت تر بود.»
كیارستمی سپس در پاسخ به پرسش یكی از تماشاگران حاضر در سالن اظهار داشت: «برای برخی از هنرمندان ایرانی كه در این فیلم حضور دارند صحبت كردن به زبان انگلیسی راحت تر بود و بنابراین از همه ی آنها كه به شكلی در زندگی هنری منیر فرمانفرماییان تاثیر گذاشته بودند خواستیم تا به زبان انگلیسی درباره ی او صحبت كنند.»
بهمن كیارستمی در بخش دیگری از این نشست پرسش و پاسخ درباره ی غیبت كولاژهای منیر فرمانفرییان در فیلم خود اظهار داشت: «این كولاژها بعنوان كار هنری تولید نشده اند و بیش تر شبیه تولیداتی هستند كه ایشان از آنها بعنوان یادداشت های روزانه ی خود استفاده می كرده است.»
وی اضافه كرد: «او چنان كه یكی از گفت وگوشونده ها هم می گوید، از وقتی هنرمند شد كه از مسئولیتِ مراقبت از خانواده رها گردید. در حقیقت، خانم فرمانفرماییان تا پیش از آن یك مادر تمام وقت بود كه فرصت چندانی برای خلق آثار هنری نداشت.»
كیارستمی اضافه كرد: «او از سال ها قبل آماده ی پذیرش مرگ و رفتن بود. بنابراین همواره در حال چیدن مقدماتی بود كه می دانست در غیاب خود به معرض نمایش گذاشته خواهد شد. كمك به راه اندازی «بنیاد منیر» با همكاری كسانی كه به آنها اعتماد داشت هم در همین راستا قرار می گیرد.»
وی سپس درباره ی حساسیت های منیر فرمانفرماییان نسبت به تولید این مستند اظهار داشت: «او هم مثل كسانی كه از دیدن و شنیدن تصویر و صدای خود آزرده خاطر می شوند، از تماشای این فیلم ابا داشت و هیچ وقت به صورت كامل به تماشای این فیلم ننشست. بنابراین نمی توانم بگویم كه فیلم «منیر» مورد تایید خود او بود. در نهایت می توان گفت از آن جا كه خانم فرمانفرماییان تایید نهاییِ فیلم را منوط به نظر دوستان و نزدیكان خود می دانست، نظر آنها را پذیرفت و با فیلمی كه درباره ی خود او ساخته شده بود كنار آمد.»
بهمن كیارستمی در بخش پایانی این جلسه در پاسخ به پرسشی درباره ی تاثیر خود از كارهای زنده یاد عباس كیارستمی اظهار داشت: «به هرحال هركس توانایی الگوپذیری از تنها یك بخش از فرد مورد نظر خویش را دارد و من در مورد خودم می توانم بگویم بسیار تحت تاثیر مستندهای پدرم بوده و هستم.»
وی سپس تازه ترین ساخته ی خود (مستند «اكسدوس») را ادای دین به فیلم«مشق شب» دانست و اضافه كرد: «احتمالاً بسیاری از كسانی كه در این جا حضور دارند هم از ایشان تاثیر گرفته اند؛ چه رسد به من كه در فضای ذهنی نزدیك به پدرم بزرگ شده و همه چیز را از ایشان آموخته ام.»
كیارستمی هم چنین اظهار داشت: «من بیش تر تحت تاثیر مستندهای پدرم و فیلم هایی كه در دهه ی شصت در كانون [پرورش فكری كودكان و نوجوانان] ساخت هستم. فیلم های شاخصی كه به نظرم جایشان در سینمای امروز ایران خالی است و دلم می خواهد به آنها بپردازم.»
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب