سفر به همزیستی ادیان در جهانشهر یزد
دست و هنر: یزد در حالی در جهان صلح و زندگی مسالمت آمیز ادیان این روزها یك دغدغه ای همگانی است، در جهانشهر یزد نه فقط ادیان مختلف در كنار هم زندگی مسالمت آمیزی دارند و گردشگران می توانند با سفر به یزد محور ادیان را سیر و این همزیستی را از نزدیك لمس كنند.
یزد که امروزه بعنوان شهر مناره ها و گنبدها و بادگیرها شناخته می شود، نه فقط به حسینیه ایران و سرزمین دارالعباده نیز شهره و در دامن خود عالمان و بزرگان دینی زیادی را پرورش داده است بلکه سرزمینی است که از دیرباز مامن ادیان مختلف بوده به صورتی که از نمادهای پرستش در سنگ نگاره های بهاباد گرفته تا نقوش مختلف منسوب به آیین های اولیه همچون آیین مهرپرستی در بعضی صنایع دستی و نقوش مساجد و تکایا و همین طور مراکز ادیان گذشته ی این خطه کویری، گواه زندگی پیروان ادیان مختلف در آن است.
یزد امروزه مرکز اصلی ادیانی مانند زرتشتی به حساب می آید، بعد از مهاجرت روحانیون مهم زرتشتی به این سرزمین و انتقال آتش مقدس زرتشتیان از هفتادر و زرجوع به آتشکده یزد و همین طور پدیدار شدن آتشکده ها، از تعداد قابل توجهی از پیروان این مذهب برخوردار شده به نحوی که امروزه وجود شمار زیادی از اماکن مذهبی این پیروان، دخمه ها، درب مهر و پیرانگاه ها، یزد را به یکی از سرزمین های زرتشتیان ایران و جهان تبدیل نموده است.
حضور پیروان حضرت موسی (ع) و وجود بیش از 13 کنیسه در یزد و همین طور وجود اماکن مقدس و مذهبی کلیمیان و مراسم های مختلف متعلق به پیروان این دین نیز نشان دهنده وجود آیین الهی دیگری در یزد است.
جالب است بدانیم که در یزد، این سرزمین کویری که مردمانی خونگرم و نوع دوست دارد، کلیساهایی وجود دارد که هر چند غیر قابل استفاده و بعضاً در طول زمان کاربرد خودرا کاملاً از دست داده اند اما وجود این اماکن در تاریخ گذشته ی یزد نیز گواه وجود پیروان حضرت مسیح (ع) در این دیار است که در کنار دیگر ادیان این سرزمین می زیستند.
اما آنچه بیش از همه به شکوه این سرزمین می افزاید، دارالعباده و دارالمسلمین بودن یزد است، شیعه پروری در این سرزمین در راس دین اسلام قرار گرفته، هر چند که مذاهب دیگری نیز همچنان پا به پای شیعیان و در کمال صلح و انسان دوستی در یزد زندگی می کنند.
وجود آیین های مذهبی مسلمانان خصوصاً مراسم باشکوه تاسوعا و عاشورای حسینی در یزد بعنوان حسینیه ایران، روایتگر اسلام پروری و شیعه پروری در یزد است به صورتی که تنها در یک شهر آن یعنی عقدای اردکان ۱۴ آیین مختلف مذهبی مربوط به تاسوعا و عاشورا به ثبت لیست آثار ملی رسیده است.
یزد با برخورداری از تعداد زیادی حسینیه، مسجد و مدارس دینی در کشور زبانزد عام و خاص است اما علاوه بر آن مراکز پرورش نخبگان و عالمان دینی مانند موسس حوزه علمیه قم و خیلی از بزرگان تشیع همچون «کاظم طباطبایی یزدی»، خانواده های «مدرسی» و «فقیه خراسانی» و اماکن مقدسه امام زادگان و بقاع متبرکه ای همچون «سید جعفر» و «سید رکن الدین» نشان دهنده این مسئله است که این کهن شهر یکی از پایگاه های مهم مسلمانان در جهان اسلام نیز به حساب می آید.
آنچه یزد را با وجود همه این ظرفیت ها، از تمام کشور و شاید از تمام دنیا متمایز کرده، هم زیستی مسالمت آمیز میان پیروان ادیان الهی است به صورتی که وجود کنیسه ها، آتشکده ها و مساجد و حسینیه ها و سایر اماکن مذهبی در کنار همدیگر، اسناد گویای تاریخی بر این همزیستی هستند.
محلاتی که گاهی مرکز تجمع ساکنان پیروان مذاهب مختلف به شمار می روند مانند محله یهودیان در مجاورت مسجد جامع که در نزدیکی مرکز شیعه پروری و محلات مقید و مسلمان نشین بوده یا محلاتی مانند خرمشاه و نرسی آباد که تمرکز زرتشتیان در آن بیشتر است یا روستاهایی مانند فهرج که در گذشته از تعداد کثیری زرتشتی و روستاهایی مانند خویدک که از تعداد قابل توجهی از کلیمیان برخوردار بوده اند، بر غنای زندگی مسالمت آمیز ادیان در یزد افزوده است.
یزد بعد از ثبت شدن در لیست آثار جهانی یونسکو فرصتی برای برخورداری از ظرفیت انواع گردشگری به دست آورد اما آنچه کمتر شهر و دیاری در ایران می تواند بر آن سرمایه گذاری کند، گردشگری ادیان است.
گردشگران ایران و جهان می توانند در مسافرت به یزد از محور گردشگری ادیان و جاذبه های مربوط به همزیستی ادیان دیدن کنند و آنها را در قاب تصویر بیاورند تا تمام دنیا بداند در این سرزمین شیعه پرور و مسلمان نشین چگونه همه مردم در کنار هم زندگی مسالمت امیزی دارند.
محور گردشگری ادیان از دخمه بعنوان یکی از اماکن مربوط به زرتشتیان شروع می شود که نوعی گورستان مربوط به این دین است. این فضای سرد و خاموش که مدفن زرتشتیان در گذشته به حساب می آید و در دل کوهی در مجاورت شهر قرار گرفته، جاذبه ای کم نظیر در یزد است.
گردشگران بعد از بازدید از دخمه می توانند مقصد خودرا به سمت آتشکده ترک کنند، آتشکده ای که در آن آتش مقدس و 1500 ساله زرتشتیان قرار گرفته و از جاذبه های پررونق گردشگری در یزد به حساب می آید، این مکان تاریخی یکی از مدرن ترین و پرطرفدارترین بناهای گردشگرپذیر یزد است، البته در راه خود می توانند از مجموعه تاریخی مارکار یزد که موزه دین زرتشتیان در آن قرار گرفته نیز دیدن کنند.
گردشگران در ادامه سفر به یزد، به امام زاده سید جعفر(ع) از نوادگان امام جعفر صادق (ع) خواهند رفت، امام زاده ای با آینه کاری های چشم نواز و معماری زیبا و مناره های آبی رنگی که از دور در آسمان یزد خودنمایی می کند.
بعد از آن گردشگران به امیرچقماق می روند و می توانند در راه کوچه های پر پیچ و تاب و کاهگلی از مسجد ملااسماعیل بعنوان یکی از مساجد باشکوه یزد و همین طور امامزاده سهل ابن علی(ع) که در دل این کوچه ها و در مجاورت میدان امیرچقماق قرار گرفته، دیدن کنند؛ امام زاده ای که در آن دو قبر وجود دارد و معماری و گنبد گلین آن با بافت تاریخی مجاورش به خوبی خو گرفته است.
مجموعه امیر چقماق که دارای تکیه، مسجد و بقعه ستی فاطمه شاهزاده خانمی است که همسر امیرچقماق بوده و الان در این بقعه به خاک سپرده شده است؛ مجموعه ای بسیار دیدنی و از نمونه های آشکار مهربانی و بخشندگی شیعیان یزد است. جالب است بدانید که مسجد این مجموعه نیز بدون مناره ساخته شده و از دلیلهای آن استفاده هر دو پیروان مسلمان شیعه و اهل سنت از این مسجد است که خود نمونه دیگری از همزیستی مسالمت آمیز ادیان به حساب می آید.
گردشگران با پیمایش مسیر کوتاهی می توانند به امام زاده شاهزاده فاضل (ع) بروند که در کنار خود مجموعه ای از بازار و حسینیه را مشاهده کنند. دیدن این مجموعه که معماری قابل توجهی نیز دارد، خالی از لطف نیست.
مسجد حظیره جاذبه ای باشکوه و دارای معماری مدرن اما زیبایی است که ذره ذره این مکان مذهبی را با کاشی کاری های زیبا و گنبدی گلدار و کاشی شده و بزرگترین در ارسی رنگارنگ استان یزد زینت بخشیده اند به صورتی که از سایر مساجد مدرن و تازه ساز یزد مجزا شده است، اما آنچه بیش از همه بر ارج و قرب آن می افزاید، تاریخ سیاسی این مسجد بعنوان نخستین پایگاه سیاسی مردم یزد در دوران انقلاب است.
بعد از بازدید از مسجد حظیره، گردشگران اوج شکوه و معماری یزد را در مسجد جامع کبیر یزد خواند دید، اما قبل آن به سمت جوی هرهر می رویم قبرستانی که هم زرتشتیان هم کلیمیان و هم مسلمانان به خصوص مشاهیر و نام آوران یزد در آن به خاک سپرده شده اند و از قدیمی ترین گورستان های یزد به حساب می آید.
در دل این گورستان قدیمی، آرامگاه اشرف آهنگر بانوی شیعی یزد قرار گرفته که در مفاتیح الجنان نیز از وی نام برده شده است و در بین شیعیان احترام و قرب خاصی دارد.
در مجاورت آرامگاه وی نیز حسینیه ای قرار گرفته که هر چند خاکی و کوچک است اما وجود آن در بین آرامستان، جلوه خاص و دیدنی دارد به صورتی که نخل گردانی پابرهنه مردان شیعه در بین این خاک ها و آشفتگی عزاداران در مراسم باشکوه تاسوعا و عاشورای حسینی، دل هر توریست غیرمسلمانی را نیز به لرزه در می آورد.
گردشگران بعد از خروج از جوی هرهر می توانند از بقعه شیخ آخوند کرباسی از روحانیون بسیار قدیمی یزد نیز دیدن می کنند که در دل بوستان کوچک کرباسی قرار گرفته است.
بعد از دیدن این اماکن نوبت به مسجد جامع کبیر یزد می رسد که با مناره هایی برافراشته و نورپردازی دلنواز و آبی رنگش در آسمان صاف و همیشه آفتابی یزد خودنمایی می کند، مسجدی که در آن نشانه های آیین های مختلف مانند ستاره چلیپای مربوط به آیین باستانی مهری به کار رفته و ساختار اولیه آن مربوط به دوران ساسانیان است.
این مسجد باشکوه هرساله میزبان هزاران توریست داخلی و خارجی است که در بازدید از آن، محو زیبایی و عظمتش می شوند و شاید اگر اسطوره ها و داستان های مربوط به این مسجد را نیز بدانند بیش از پیش، دیدنش را می ستایند.
پشت به پشت مسجد جامع کبیر، کنیسه یهودیان قرار گرفته است که شاید در کمتر جایی از جهان در دل کنیسه یهودیان، نوای اذان به گوش برسد و از میان حیاط کنیسه، بزرگترین مناره مسجد جهان به چشم آید.
کنیسه ها که اماکن مذهبی یهودیان یزد هستند نیز از معماری ایرانی اسلامی برخوردار می باشند و از جاذبه های کمتر دیده شده این سرزمین کویری به شمار می روند، گاهی پیروان این دین برای رسیدن به محل مقدس و مذهبی خود از دل مسجد جامع کبیر عبور می کنند تا برای عبادت به کنیسه روند.
بازدید از کنیسه که به پایان برسد، نوبت به دیدن زندان اسکندر است اما حتما سوال می شود چران زندان اسکندر در محور گردشگری ادیان وجود دارد؟ زندان اسکندر جزو ابنیه ای تاریخی در یزد است که گردشگران با علاقه بسیار زیادی از آن دیدن می کنند ولی این زندان در واقع خانقاهی بوده که دیدن آن برای هر گردشگری سفارش می شود.
در راه گذر از محله سید گل سرخ، امامزاده «سید گل سرخ» و «سید گل زرد» نیز دیدنی است ولی بعد از آن مقصد را به محله نرسی آباد یا نصر آباد ترک می نماییم.
گردشگران در این محله می توانند از جالب ترین بنای مربوط به زندگی مسالمت آمیز ادیان دیدن کنند، «پیرون» عبادتگاه مشترک زرتشتیان، یهودیان و مسلمانان است که در این محله خودنمایی می کند، البته در این محله امام زاده ای متعلق به عهد تیموری نیز قرار گرفته که بازدید از آن نیز در این محور گردشگری باارزش است.
این تور مربوط به ادیان الهی در یزد، در آخر در محلی نه چندان دور از عبادتگاه پیرون و در نزدیکی های دروازه قران یزد، به امامزاده ای باشکوه با زیرساختی آماده برای حضور گردشگران می رسد که میزبان برنامه های مذهبی مختلفی در طول سال است. امام زاده «سید جعفر محمد» (ع)، زیارتگاهی زیبا با محوطه ای سبز و بزرگ است که گردشگران می توانند تا هر زمان که بخواهند میهمان این زیارتگاه مذهبی باشند.
منبع: دست و هنر
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب