سایه تخریب بر سر مسجد كازرونی
به گزارش دست و هنر اصفهان خبر كوتاه است: «می خواهند مسجد كازرونی را خراب كنند و بجای آن یك مسجد چندطبقه بسازند.» این جمله سرنخی می شود برای یك پیگیری... به سراغ مسجدی های محله‌ی عباس آباد می روم.
عباس آباد یکی از محله های قدیمی، سنتی، زیبا و اعیان نشین اصفهان است که البته ساکنان بومی و قدیمی آن بر شهرت این محله افزوده اند. این محله، قبل تر به محله‌ی تبارزه معروف بود اما تبریزی های ساکن این محله برای ادای احترام به شاه عباس که آنها را در این محله جای داده بود، نام این محله را عباس آباد گذاشتند. در محله‌ی عباس آباد، بناهای بسیاری توسط حاج محمدحسین کازرونی و خاندان وی ساخته شده اند که از آن جمله می توان به مسجد کازرونی اشاره کرد؛ مسجدی که این روزها حرف وحدیث هایی درباره‌ی تخریب و بازسازی آن مطرح گردیده است.
اهالی محله می گویند: «هیئت امنای مسجد یک بانی پیداکرده و یک بار و بدون هماهنگی قبلی تصمیم گرفته اند مسجد را خراب کنند. بافت مسجد قدیمی است اما می خواهند مسجد چهار و پنج طبقه بسازند و چون مسجد وقف نشده و در مالکیت ورثه‌ی مرحوم کازرونی است می توانند این کار را انجام دهند. آنها بدون اطلاع مردم محل می خواهند در این خصوص تصمیم بگیرند و حتی ممکنست شبانه آنرا خراب کنند. این مسجد مشکلی ندارد، سالم و سر پاست و الان نماز ظهر و عصر در آن انجام می شود. ورثه مرحوم کازرونی در ابتدا مخالف بودند، بعد فردی از هیئت امنا اظهار داشت که یک کارشناس رسمی از دادگستری بیاورند تا درست و غلط را تشخیص دهند و آن فرد که مهندس عمران است بله را به خانواده کازرونی داده. حالا می خواهند خراب کنند و باردیگر مسجد بسازند. موافقان تخریب دوست دارند بجای یک اتاق، یک طبقه در اختیار داشته باشند، سالن ورزش و سالن نمایش داشته باشند؛ البته این ها اهداف بدی نیست ولی متوجه نیستند که اگر مسجد را در ارتفاع ببرند به بافت تاریخی شهر لطمه می زنند، اصلاً چرا گیر داده اند به این مسجد؟»
خط مرحوم ابریشم کار در مسجد کازرونی
رضا کازرونی، نه از وراث خاندان کازرونی است و نه عضو هیئت امنای مسجد کازرونی اما سال هاست که در این مسجد نماز خوانده و مورد وثوق همه‌ی آن هایی است که به این مسجد آمدوشد دارند؛ ضمن اینکه طراحی و مهندسی مسجد کازرونی، از ابتدا تا اختتام توسط پدر وی «مرحوم علی اکبر کازرونی» انجام شده است.
او درباره‌ی تاریخچه و خاصیت های مسجد کازرونی در خیابان عباس آباد و ماجرای حرف وحدیث ها درباب تخریب این مسجد به ایسنا می گوید: «مرحوم کازرونی ها پسرهای حاج محمدحسین کازرونی بودند که در کار خیر بسیار فعال بودند. پدرشان حاج محمدحسین در تخت فولاد مدفون بودند و بعدها طبق وصیتشان به کربلا منتقل شدند. یکی از این کازرونی ها، میرزا محمدجعفر کازرونی و دیگری هم آقا میرزا محمد کازرونی بودند که کارخانه وطن اصفهان را ساختند و کارخانه وطن تقریباً نخستین کارخانه نساجی ایران بود که توسط این خاندان تأسیس شد. کازرونی ها خاندانی ثروتمند و اهل خیرات و کمک بودند، بطوریکه من تا جایی که شنیدم متجاوز از ۲۰ مسجد ساختند، بیمارستان و مرکز رادیولوژی ساختند و آبادانی های زیادی در هزارجریب و گلدشت ایجاد کردند.
یکی از مساجدی که ساختند هم مسجد عباس آباد یا همان مسجد کازرونی بود که یکی از مسجدهای شبیه این مسجد به لحاظ فرم مهندسی نیز مسجد خیابان میر است که توسط مرحوم کازرونی ها ساخته شد و مرحوم آیت الله طیب امام جماعت آن مسجد هم در آنجا مدفون هستند.»
کازرونی با اشاره به خاصیت های مسجد فعلی ادامه می دهد: «مسجد کازرونی حدود هفتاد یا هشتاد سال پیش ساخته شد و فرم مهندسی آن به این صورت است که وقتی وارد مسجد می شویم شبستان و کل سیستم نماز رو به قبله ساخته شده و این طور نیست که مسجد به شکل شمالی جنوبی ساخته شود و بعد در شبستان کج بایستند بلکه کل شبستان روبه قبله ساخته شده است.
خاصیت دیگر مسجد کازرونی خطاطی های مشهور این آن است، یعنی در ایران بسیار کم داشتیم خطاطان بزرگی که آیات قرآن را به خط نستعلیق بنویسند اما در این مسجد خط مرحوم ابریشم کار وجود دارد که آیات قرآن را به خط زیبای نستعلیق نوشته اند و جزو زیباترین خطوط نستعلیق ایران است. خطوط مرحوم ابریشم کار هم در صفه و هم دورتادور مسجد دیده می شود.
نکته‌ی دیگر اینکه در انتخاب آجر و سنگ های این مسجد دقت های زیادی شده است. در گذشته این مسجد یک قسمت مهتابی یعنی یک پشت بام داشت که تابستان ها نماز در پشت بام و زمستان ها در پایین برگزار می شد اما بعدها که یک مقدار فرسوده شد و مجبور شدند طاق را قیرگونی و ایزوگام کنند برنامه نماز جماعت روی پشت بام برداشته شد و الان در پایین انجام می شود. در طول این مدت توسط خیرین برخی تعمیرات هم در این مسجد انجام شده مثلاً وضوخانه های این مسجد بطور کامل بازسازی شده و محراب این مسجد را هم مرحوم خوروش کاشی کاری کرده و داخل شبستان هم تعمیر و رنگ آمیزی شده است.»
علمای بزرگ مسجد کازرونی
فرزند مرحوم علی اکبر کازرونی خاطرنشان می کند: «از دیگر خاصیت های بزرگ مسجد کازرونی این است که آدم های بسیار بزرگی در این مسجد نماز خوانده اند. ازجمله حاج آقا رحیم ارباب که جزو مراجع و فقهای بزرگ ملی بودند و در گلستان شهدا مدفون هستند. ایشان فقیه بسیار بزرگ و نخستین امام جماعت این مسجد بودند. دومین امام جماعت مسجد کازرونی مرحوم حاج میرزاعلی آقای شیرازی از عرفای بزرگ ایران بودند که ایشان استادِ مرحوم شهید مطهری در نهج البلاغه بودند و در قبرستان شیخان قم مدفون هستند.
سومین امام جماعت این مسجد مرحوم حاج شیخ محمدحسن نجف آبادی از علمای بزرگی بودند که در تخت فولاد کنار مرحوم محمدباقر درچه ای مدفون هستند، و چهارمین امام جماعت این مسجد که بنده هم دوره با ایشان بودم مرحوم حاج میرزا آقا هاشمی از شاگردان فلسفه‌ی امام خمینی بودند که در گلستان شهدا مدفون هستند و دو تا از فرزندان ایشان هم شهید شده اند.»
او می افزاید: « امام جماعت بعدی این مسجد هم حضرت آیت الله مجلسی بودند که حالا در بستر بیماری هستند. درواقع یکی از خصوصیات این مسجد این است که علما و فقهای بزرگی در این سال ها در آن اقامه نماز کرده اند. نکته دیگر اینکه در طول ۵۰ سال قبل در این مسجد زحمات زیادی در مسائل علمی بچه ها کشیده شده است و مرحوم شهید حاج آقا کلاهدوزان جزو نخستین افرادی بودند که در این مسجد کلاس های درسی ازجمله ریاضی برگزار می کردند و در طول این مدت بچه های این مسجد در زمینه های ریاضی و پزشکی فوق العاده قوی هستند.»
کازرونی یادآور می شود: «تمام زمین های عباس آباد در مالکیت کازرونی ها بود و بخشی را به مسجد اختصاص دادند؛ یعنی همین مسجد عباس آباد. این مسجد وقف نشده و مالک آن ورثه‌ی آقا میرزا محمد کازرونی است که البته ورثه هم دخالت خاصی در امور مسجد نمی کنند و مسجد در این چندین سال به صورت مردمی اداره شده است و سال ها، شاید به مدت۶۰ سال هم هیئت امنا هم نداشت و بزرگان مسجد آنرا اداره می کردند ولی در چند سال اخیر به جهت اینکه یک مقدار کارهای عمرانی و بازسازی در مسجد صورت گیرد، هیئت امنایی درست کردند بااینکه الان هیئت امنای رسمی ندارد و باید انتخابات مجدد صورت گیرد. اینجا همیشه ریش سفیدانه کارهایش پیش می رفته است و رئیس و مرئوس نداشته است یعنی تا آیت الله مجلسی بودند با ایشان همفکری می کردند البته مسجد کار خاصی هم نداشته و بزرگ ترین کار عمرانی مثلاً این بود که دستشویی ها سرامیک شود که برای انجام این کارها یک نفر بانی می شد و هزینه می کرد و امام جماعت هم اجازه می داد و تعمیرات انجام می شد. »
در شرایط فعلی ساختن مسجد روی مسجد قبلی اولویت اول کار خیر نیست
او درباره‌ی تصمیماتی که برای تخریب مسجد کازرونی گرفته شده می گوید: «ما ماجرای تخریب مسجد کازرونی را در همین سال ۹۹ شنیدیم، به این صورت که یک نفر که دلش می خواست کار خیر انجام دهد، اظهار داشت که آمادگی دارد این مسجد را خراب کند و چندطبقه بسازد تا مردم استفاده های متنوعی از آن داشته باشند. در این خصوص آقایان نظرات مختلفی دارند؛ یعنی نظر واحدی برای تغییر این وضعیت وجود ندارد. مثلاً دکتر صراف می گوید اگر اینجا مسجدی سه یا چهار طبقه شود می تواند سالن کنفرانس و کلاس های درسی داشته باشد و حتی بعضی قسمت ها را برای کارهای پژوهشی استفاده نمود. یک دیدگاه دیگر که دیدگاه من هم است این است که الان مسجد ساختن اولویت اول کار خیر نیست و کسی که مثلاً ۱۰ میلیارد دارد بهتر است که مثلاً جهیزیه چند دختر را فراهم آورد که ثوابش ده ها برابر ساختن مسجد است یا اگر صد میلیارد و ۵۰ میلیارد دارند جایی سرمایه گذاری و اشتغال ایجاد کنند چونکه ایجاد کار برای یک جوان که بعد منجر به ازدواج و تشکیل خانواده شود در شرایط فعلی اولویت اول نظام جمهوری اسلامی است. یا می گوییم اگر کسی پول دارد و می خواهد کار علمی بکند برود چهارتا دانشجوی باهوش را بورسیه کند.»
کازرونی توضیح می دهد: «برخی دوستان اعتقاد دارند اگر این مسجد شیک بشود استقبال بیشتری از آن می شود که این حرف درستی نیست. این مسجد همیشه یک سری نمازگزار پیر و جوان خاص خودرا دارد و این طور نیست که ما اگر این مسجد را شیک کردیم دو هزار نفر بیایند و نماز بخوانند. اگر کسی می خواهد مسجد بسازد در مناطق محروم سیستان بلوچستان و هرمزگان بسازد که با ساختن مسجد، هدایت هم صورت گیرد. من به این دوستان گفتم شما که می خواهید مسجد چندطبقه بسازید که مثلاً سالن ورزشی هم داشته باشد، به این توجه کنید که اهالی این محل این قدر وضعشان خوب است که بچه هایشان دیگر با چهارتا سالن پینگ پونگ و سالن بدن سازی جذب مسجد نمی شوند، چون هرکدام از آنها می توانند در سالن های مخصوص به ورزش بروند. البته ما چهل سال پیش یعنی اول انقلاب از جانب این مسجد مرتب اردو داشتیم به چادگان، باغ ابریشم و سد زاینده رود و... و خیلی هم جذاب بود. شاید نخستین مسجدی که در آن کامپیوتر آمد و آموزش این رشته در کل استان اصفهان آغاز شد این مسجد بود اما الان دیگر بچه ها این چیزها را خودشان در خانه هایشان دارند و دیگر جذابیتی برایشان ندارد که بگذاریم در مسجد و بخواهیم به این وسیله آنها را جذب مسجد نماییم.»
او می افزاید: «مسئله‌ی دیگر این است که اگر به این مسجد دست گذاشته شود، خاصیت سنتی و زیبایی و آرام بخش و قدیمی آن نابود می شود. ممکنست مسجد شیکی ساخته شود اما دیگر این حال و هوای سنتی آن از دست می رود. افرادی که به اصطلاح روی هیجان، هوس مسجد ساختن می کنند وقتی دستشان بند شود و ببینند هزینه ها خیلی بیشتر از آن مقداری است که آنها در ذهن داشتند وسط کار می برند. ما بارها دیده ایم که افرادی روی هیجانات دینی به فکر کاری می افتند و اگر خدای نکرده از دنیا بروند حتی اگر وصیت هم کرده باشند اولادشان دیگر نمی آیند یک ریال هزینه کنند چون این کار خیلی ریسک بزرگی است. »
بی بزرگ تر بودن کار را به فکر تخریب رسانده است
فرزند مرحوم علی اکبر کازرونی خاطرنشان می کند: «من این مجموعه انتقادات را به دیگر دوستان هم گفتم و معتقدم اگر کسی یک ریال یا یک تومان یا یک میلیارد پول اضافی دارد و با آن می خواهد کار خیری انجام دهد که موجب خیر دنیا و آخرت خود شود، بهتر است یک ازدواج را تسهیل کند یا برود برای یک دختر و پسر جوان برای دو سال هزینه‌ی یک مکان ۵۰ متری را بدهد یا چهارتا دانشجوی باهوش را بورسیه کند تا این ها دانشمند بشوند، نه اینکه در خیابان عباس آباد یک مسجد سالم را خراب کند و باردیگر بسازد. حالا اگر محله ای بود که محروم بود و نیاز داشت بله، اما این مسجد برای اهالی محل خودش کافی است، آن طرفش هم در خیابان اردیبهشت مسجد هست و نماز برگزار می شود، یک مسجد هم در خیابان ابراهیم امامزاده و یک مسجدالهادی هم در خیابان سیدعلیخان در ۳۰۰ متری مسجد عباس آباد وجود دارد و اصلاً نیاز به مسجد چند طبقه نیست.»
او یادآور می شود: حدود ۸۰ سال پیش و پیش از ساخت این مسجد، «اینجا بیمارستان عیسی بن مریم و پشت آن کلیسای حضرت لوقا قرار داشت و به صورتی شده بود مرکز مسیحی شدن بچه های روستایی؛ یعنی لژیونرهای فراماسونری انگلستان به مدت ۵۰ سال بچه های روستایی را در چارچوب معالجه به بیمارستان عیسی بن مریم که آن زمان اسمش بیمارستان مسیحی بود و به آن بیمارستان انگلیس هم می گفتند می بردند و خانواده هایشان را به آنجا می آوردند و با بچه هایشان مهربانی می کردند و بعد آنها را در کلیسا مسیحی می کردند. بعد هم برای ادامه‌ی تحصیل به لندن می فرستادند و آنها را که در حقیقت جاسوس انگلستان می شدند، در مناصب کشور سر کار می گذاشتند؛ در حقیقت بیمارستان حضرت مریم و کلیسای حضرت لوقا و این ساختمان دایره ای اسقفی که پشت مسجد کازرونی است مرکز اصلی جاسوسی انگلستان در ایران و اصفهان بود، به همین خاطر مرحوم کازرونی، مسجد عباس آباد را اینجا ساخت که در مقابل کلیسای حضرت لوقا، نقش اسلامی داشته باشد. این قسمتی هم که الان بیمه تامین اجتماعی است، قبلاً بیمارستانی بود که آنرا هم مرحوم کازرونی ساخت تا در مقابل بیمارستان عیسی بن مریم باشد و بچه ها این طرف هم جذب شوند و از منحرف شدنشان جلوگیری شود؛ البته حالا دیگر این مقولات مطرح نیست به همین خاطر اگر کسی پول دارد باید ببیند این پول را کجا بهتر است صرف کند.»
کازرونی درنهایت می گوید: «در مورد موضوع تخریب مسجد کازرونی به شدت اختلاف نظر وجود دارد و هیچ فرد رسمی یا یک مقام حقوقی یا پیشکسوت در این خصوص وجود ندارد که نظر او فصل الخطاب باشد. ورثه‌ی کازرونی هم زیاد دخالت نمی نماید. تا زمان حاج میرزا آقا هاشمی که امام جماعت مسجد و فوق العاده آدم وزینی بودند تصمیمات نهایی توسط ایشان گرفته می شد ولی پس از جنگ که دو فرزند ایشان شهید شدند و خودشان هم از دنیا رفتند، دیگر تصمیم گیری توسط بزرگ تر در این مسجد وجود نداشت و این بی بزرگ تر بودن کار را به جایی کشانده که الان یک عده می گویند مسجد را تخریب نماییم و یک عده می گویند تخریب نکنید و یک عده می گویند بالاخره چه کار نماییم.»
چه شده که شما با من تماس گرفتید؟
موضوع تخریب مسجد کازرونی را از محسن صراف، مسئول بسیج مسجد کازرونی و از اعضای هیئت امنای این مسجد جویا می شوم و نخستین سؤال او از من این است: «منبع خبری شما دقیقاً چه کسی بوده است؟»
می گویم: اسم نمی آورم اما شنیده ها در این خصوص کم نیست.
صراف پاسخ می دهد: «در این مورد هیچ تصمیمی گرفته نشده است. از این پیشنهادها خیلی می آید و ما بررسی می نماییم. در هیئت امنا جزئیات را بررسی و کارشناسی می کنند. تقریباً هر ماه چند تا از این پیشنهادها داریم. اصلاً هنوز هیئت امنا موافقت یا مخالفت خودرا در این خصوص ابراز نکرده است. ما هنوز هیئت امنا نداریم و مراحل صدور حکم هیئت امنای جدید در حال انجام می باشد.» باردیگر می پرسد: «یک خواهش دارم، چه شده شما با من تماس گرفتید؟»
از او سؤال می کنم: شما موافق تخریب و بزرگ تر شدن مسجد هستید؟
صراف که عضو هیئت امنای مسجد کازرونی است جواب می دهد: «این موارد عموماً موارد خیلی سختی برای تصمیم گیری است و اصلاً هم این طور نیست که می فرمایید. این مسجد یک پروسه‌ی خیلی پیچیده ای دارد چون مسجدی است که ورثه‌ی مرحوم کازرونی باید نظر اصلی را بدهند، چون این مسجد به نام آنها سند دارد و آنها هم تعدادشان خیلی زیاد است، نزدیک به ۳۰ نفر هستند و هر تغییری که ما بخواهیم در این مسجد ایجاد نماییم باید ۳۰ نفر ورثه‌ی مرحوم کازرونی نظر بدهند چون سند مالکیت دارند. برای همین اصولاً کارهای عمرانی در این مسجد کارهای خیلی پیچیده ای است و ۵۰ سال هم هست که به سبب همین امکان تغییرات پیچیده‌ی عمرانی در این مسجد انجام نشده است.»
ادامه می دهد: «اشتباه به شما اطلاع داده اند، فقط در حد گمانه زنی است. صحت وسقم چیزی معلوم نیست. هیئت امنا عموماً دبیر دارد که متأسفانه ما نداریم و فعلاً در حال رایزنی برای انتخاب هیئت امنا هستیم، بدین سبب خبرها جسته گریخته است و اصلاً قابل استناد نیست.»
می پرسم: اگر ۳۰ نفر ورثه‌ی خاندان کازرونی رضایت بدهند مسجد خراب می شود؟ و جوابش این است: «فعلاً که رضایت نداده اند.»
ادامه می دهم: تخریب این مسجد با قدمت بیش از پنجاه سال چه ضرورتی دارد؟ آیا اصلاً خیابان عباس آباد به مسجد بزرگ تر نیاز دارد؟
صراف می گوید: «این در حد صلاحیت بنده نیست که در این خصوص نظر بدهم، این یک مسئله‌ی کارشناسی است و چند تا مسئله‌ی خیلی مهم در کنارش دارد؛ ازجمله وضعیت ایمنی مسجدی که ۶۰ سال قدمت دارد. الان بخش جلویی مسجد دارد تخریب می شود.»
می گویم امکان مرمت وجود دارد، چرا تخریب؟ پاسخ می دهد: «این جا خانه های مسکونی است و قابل مرمت نیست. این مسئله خیلی پیچیده است یعنی چند تا واحد کنار هم است. هم مغازه و مسجد. فعلاً نه تخریب مطرح است و نه بازسازی، روی چیزی که وجود ندارد خیلی مانور ندهید.»
هیئت امنا با پیشنهاد خیّر برای بازسازی موافق اند!
موضوع تخریب مسجد کازرونی در خیابان عباس آباد را با وکیل خاندان کازرونی در بین می گذارم. محمدحسین نوری، ضمن تأیید پیشنهاد ارائه شده برای تخریب و بازسازی این مسجد، می گوید: «یک خیّری آمده و پیشنهاد داده که من حاضرم در این مسجد هزینه کنم تا مسجد مجدداً با یک نقشه‌ی جدیدی ساخته شود.»
وکیل خاندان کازرونی با اعلان اینکه علاوه بر این مسجد، تعدادی مغازه و پلاک مسکونی در محدوده‌ی خیابان عباس آباد به خاندان کازرونی متعلق می باشد، ادامه می دهد: «کل این پلاک متعلق به کازرونی هاست اما فقط یک قسمت از آن مسجد است و همه اش مسجد نیست؛ یعنی چند تا مغازه برِ خیابان و یک زمین و یک خانه جلوی مسجد، سمت مادی وجود دارد که این ها جزو مسجد نیست ولی پیشنهاد خیّر این بوده که همه این ها به مسجد داده شود و کل این محدوده یک مسجد شود، چون اگر فقط خود مسجد باشد شاید با یک بازسازی درست شود و نیاز نیست کل آن خراب شود.
همه‌ی آن پلاک ها هم سند شخصی دارد و در مالکیت کازرونی هاست ولی فقط وسط آن مسجد است. اگر ورثه‌ی کازرونی قبول کنند که آن پلاک های دیگر را هم برای نقشه بدهند، این خیّر نظرش این بود که کل اینجا، یعنی از سر عباس آباد تا کل مادی را هزینه کند و مجدداً بسازد.»
نوری تصریح می کند: «ورثه‌ی مرحوم کازرونی همگی به جز یک نفر در اصفهان ساکن هستند، ورثه هنوز به تخریب مسجد و ساختن مسجدی بزرگ تر راضی نشده اند. خیّر هم مبلغی پیشنهاد نداده و فقط گفته می سازد و هزینه را می دهد ولی اصلاً ایشان رقم اعلام نکرده و ما می دانیم که هزینه اش حداقل ۵۰ میلیارد ریال می شود.»
وکیل خاندان کازرونی، با تاکید بر اینکه اعضای هیئت امنای مسجد کازرونی با پیشنهاد بزرگ ترشدن مسجد موافق هستند، می گوید: « الان مسجد هیئت امنا دارد ولی از اول با هیئت امنا اداره نمی شد و دست خود کازرونی بود. بعدها برخی از اهالی مسجد و یک نفر از خود کازرونی ها آنرا اداره می کردند. اخیراً دارند هیئت امنا را عوض می کنند یعنی هیئت امنای قبل تغییر کرده اند و هنوز اسامی آنها ابلاغ نشده. البته چند تا از آنها همان قبلی ها هستند و دو سه نفر از آنها تغییر کرده اند. انتخاب هم به این صورت است که همان هیئت امنا جلسه می گذارند و اکثریت درباره هیئت امنای جدید تصمیم می گیرند و برخی هم استعفا می دهند. الان هیئت امنا با پیشنهاد این خیّر موافق هستند ولی هنوز مالکین یعنی ورثه‌ی مرحوم کازرونی ها موافقت نکرده اند؛ ضمن اینکه ما دو نمونه مسجد داریم؛ یکی مساجدی که وقف شده و دست اوقاف است و کسی نمی تواند به آن دست بزند و خرابش کند که البته اگر همان مساجد وقفی هم رو به خرابی برود اوقاف می تواند آنها را خراب و مجدداً بازسازی کند و یک مسجد که مالک دارد. مسجد کازرونی هم وقف نشده و هنوز مالکیت شخصی دارد و جزو اموال کازرونی است.»
کسی نباید به خیّر بگوید چرا مسجد
او مسجد کازرونی را فاقد ارزش هنری و معماری می داند و می افزاید: «این مسجد هیچ اثر خاصی ندارد و اصلاً کتیبه و اثر هنری در این مسجد وجود ندارد، چهارتا آجر قدیمی است. اگر از بیرون مسجد را ببینید مسجد ۱۰ سال دیگر فرومی ریزد، سقف ها همه قدیمی و چوبی است. مخالفان تخریب هم بیشتر کسبه‌ی آنجا هستند چون می ترسند اگر اینجا خراب شود مغازه شان را از دست بدهند و دلشان نمی خواهد اینجا چنین اتفاقی بیفتد. بیشتر مخالفت ها از جانب آن هاست و الا همه راضی هستند که اینجا یک کاری شود که تا ۱۰۰ سال و ۲۰۰ سال دیگر این مسجد بماند. البته این حرف ها را نمی زنم که بگویم خودم موافق خراب کردن این مسجد هستم یا نیستم، بلکه دارم استدلال ها را می گویم، چون آدم باید مصالح را ببیند و باید دلیل بیاورد بر بودن مسجد یا دلیل بیاورد بر خراب کردن و ساختن مجدد آن و بعد این ها را کنار هم بگذارد و ببینید کدام به صرفه تر و به نفع عامه است.»
وکیل خاندان کازرونی در ادامه سخنان خود این مسجد را یکی از بهترین مساجد اصفهان معرفی کرده و می گوید: «مسجد کازرونی عباس آباد مسجد معروفی بوده و روحانیان بزرگی در این مسجد پیش نماز بوده اند. خیلی مساحت زیادی ندارد ولی یکی از بهترین مساجد است و روحانیون بزرگی در آن حضور داشتند. مردم عباس آباد بومی نشین بوده اند و اینجا یکی از مناطق بسیار عالی اصفهان است. اینجا گنجایش آنرا دارد که بزرگ تر شود، غیر از مسجد هم می توان کارهای فرهنگی در آن انجام داد. وقتی مالک حاضر بشود یا خیّر بخواهد این کار را انجام دهد چرا باید جلویش گرفته شود؟ به خاطر اینکه یک مغازه دار نمی خواهد مغازه اش خراب شود؟ همه‌ی این داستان این است که یکی از مغازه دارهای اینجا دارد این طرف و آن طرف می گوید که نگذارد این اتفاق بیفتد، چرا؟ به جهت اینکه نمی خواهد مغازه اش خراب شود. فقط به خاطر همین. نمی گردد که به خاطر یک کاسب که ممکنست به کسبش خللی وارد شود حقوق بقیه تضییع شود.»
نوری با اشاره به اینکه هر فرد خیّر و نیکوکاری در هر جایی که خودش بخواهد می تواند هزینه کند و کسی نباید به او بگوید که چرا جای دیگر هزینه نمی کنی، تصریح می کند: «آن خیّر از جیب شخصی خودش می خواهد هزینه کند، از دولت که نمی خواهد بدهد. دلش می خواهد و نیت کرده که این کار را بکند. مگر می شود به خیّر بگوییم چرا می خواهی اینجا هزینه کنی؟ مردم بلند می شوند به کربلا می روند ولی الان باب شده که می گویند بجای اینکه به مکه و کربلا بروید بیایید و پولتان را بدهید چهارتا دختر ازدواج کنند. خیّر می گوید من عروسی را جدا می گیرم اما مکه هم می خواهم بروم، خب مگر کسی می تواند بگوید چرا مکه می روی و پولش را فلان جا بده یا چرا می روی کربلا؟ یعنی یک خیر خودش متوجه نیست که اموراتی وجود دارد که واجب تر است؟ آدم که از نیات مردم خبر ندارد. ما نمی توانیم خیر را الزام نماییم. اگر از جیب دولت یا مردم قرار بود هزینه شود بله، درست نبود.»
اجازه‌ی تخریب نمی دهیم
ناصر طاهری، معاون میراث فرهنگی اداره کل میراث فرهنگ، صنایع دستی و گردشگری استان اصفهان اما با ذکر اینکه مسجد نمی تواند مالک خصوصی داشته باشد به ایسنا می گوید: مسجد عباس آباد یا مسجد کازرونی حتما وقف خاص است. درست است که قدمت بالایی ندارد اما در خاطره‌ی جمعی مردم وجود دارد و ما اجازه‌ی تخریب نمی دهیم.
او تصریح می کند: تازگی ها شنیدم که یکی از مغازه های جلوی مسجد را داشتند تعمیر می کردند، فقط در همین حد شنیده ام ولی حالا که باخبر هستم، مکاتبه ای با اوقاف و شهرداری خواهیم داشت و تا جایی که قانون از ما حمایت کند اجازه‌ی تخریب را نخواهیم داد.
به گزارش دست و هنر به نقل از ایسنا، حاج محمدحسین کازرونی معروف به حاج کاکا حسین، فرزند حاج محمدجعفر حدود سال ۱۲۳۱ خورشیدی متولد شد. از نوجوانی به عرصه تجارت وارد شد و حدود ۲۰ سال در بوشهر به فعالیت پرداخت. کازرونی حدود سال ۱۲۶۶ به اصفهان آمد و در این شهر اقامت گزید تا کسب وکار خودرا در اصفهان گسترش دهد. وی با کمک های مالی خود از نهضت مشروطه حمایت و به تأسیس بانک ملی کمک کرد.
کازرونی بعد از استبداد صغیر به امور اقتصادی پرداخت؛ بطوریکه تکمیل و بازسازی بخش عمده ای از خیابان چهارباغ و خیابان شاه با سرمایه گذاری های وی صورت گرفت. وی در زمانی که اطراف چهارباغ زمین خالی بود، آنجا مغازه ساخت و محدوده خیابان را معین کرد. حاج محمدحسین کازرونی در سال ۱۳۰۴ کارخانه ریسندگی بافندگی وطن را تأسیس کرد و در سال ۱۳۱۱ در اصفهان درگذشت و در تکیه کازرونی مدفون شد اما پس از سال ها بنا به وصیتش جسد او را به کربلا منتقل کردند.
تکیه کازرونی مربوط به دوره قاجار است و در اصفهان، تخت فولاد، خیابان فیض، کوچه بابا رکن الدین واقع شده و در تاریخ ۱۰ خرداد ۱۳۸۲ با شماره ثبت ۹۰۵۸ بعنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
پسران حاج محمد کازرونی خصوصاً میرزا محمد، میرزا محمدجعفر و میرزا محمدعلی کازرونی نیز منشأ خیروبرکت و موجد عمران و آبادانی بوده اند؛ بطوریکه در سال ۱۳۱۴ کارخانه ریسندگی و بافندگی زاینده رود را تأسیس کردند و بدین سان این خاندان صاحب دو کارخانه عظیم وطن و زاینده رود شدند و برای عرضه محصولات خود فروشگاه بزرگ چهار طبقه را نیز در چهارباغ عباسی و کوچه کازرونی راه اندازی کردند.
در سال ۱۳۲۹ که دانشکده پزشکی در حال تأسیس بود، خاندان کازرونی قسمتی از زمین های خود در منطقه‌ی هزارجریب را به صورت مجانی به دانشگاه اصفهان دادند و دکتر حکمی در زمان افتتاح دانشکده پزشکی از آنها تشکر کرد. ازجمله بناهای دیگری که توسط خاندان کازرونی راه اندازی شده، می توان به تأسیس دبستان و دبیرستان در نزدیکی بازار اصفهان، ساخت درمانگاه و زایشگاه، ساخت آب انبار و تکیه کازرونی در تخت فولاد، مسجد اقدسیه در بازارچه بلند، ساخت مساجدی در خیابان های دروازه دولت، سپه و ملاصدرا اشاره نمود.
امید است که در اتخاذ هرگونه تصمیم برای مسجد باارزش کازرونی، حس تعلقی که اهالی محله عباس آباد به این اثر باارزش فرهنگی دارند نیز در نظر گرفته شود.
منبع: دست و هنر
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب