شرح دعای روز دهم ماه رمضان
به گزارش دست و هنر قم استاد سطح عالی حوزه اظهار داشت: مجاهدین از رستگاران هستند. روزه یکی از مصادیق جهاد است. روزه جهاد با نفس است.
حجت الاسلام والمسلمین هادی عباس خراسانی، مدرس سطح عالی حوزه علمیه، در شرح دعای روز دهم ماه رمضان اظهار داشت: در دعای روز دهم این ماه مبارک میخوانیم: «اللَّهُمَّ اجْعَلْنِی فِیهِ مِنَ الْمُتَوَکِّلِینَ عَلَیْک وَ اجْعَلْنِی فِیهِ مِنَ الْفَ ائِزِینَ لَدَیْکَ وَ اجْعَلْنِی فِیهِ مِنَ الْمُقَرَّبِینَ إِلَیْکَبِإِحْسَانِکَ یَا غَایَةَ الطَّالِبِینَ؛ یعنی خدایا مرا در این ماه از توکل کنندگان و از رستگاران نزد خود و از مقرّبان درگاهت قرار بده، به احسانت ای هدف جویندگان».
وی ضمن اشاره به فراز «اللَّهُمَّ اجْعَلْنِی فِیهِ مِنَ الْمُتَوَکِّلِینَ عَلَیْکَ» اضافه کرد: اول چیزی که انسان روزه دار در روز دهم از ماه مبارک رمضان از خداوند طلب می کند این است که او را از متوکلان قرار دهد؛ توکّل، مصدر باب تفعّل است و یکی از معانی آن قبول وکالت است؛ توکل اعتماد و اطمینان قلبی انسان در تمام امور به خداوند و بیزاری از غیر او است، پیدایش این حالت در انسان متوقف بر ایمان و یقین قلبی است، خداوند در آیه ۲۳ سوره مبارکه مائده می فرماید: «وَ عَلیَ اللَّهِ فَتَوَکلُّواْ إِن کُنتُم مُّؤْمِنِین؛ و اگر مؤمنید به خدا توکل کنید»؛ ازاین رو مؤمنان واقعی متوکلان واقعی هم هستند.
توکل، مرتبه ای از توحید است
این مدرس حوزه بیان نمود: متوکلان تمام امور را وابسته به یک قدرت می دانند و آن خداوند است و معتقدند تمام علل و اسباب مقهور قدرت الهی و تحت اراده او عمل می کنند و این خود مرتبه ای از مراتب توحید است؛ هنگامی که انسان توحید علمی را پشت سر گذاشت، به توحید عملی و فعلی می رسد؛ توکل زمانی در انسان ایجاد می شود که به توحید فعلی رسیده باشد.
وی اظهار داشت: توکل یکی از مراحل سیر سالکان الهی است و توکل در واقع پذیرش وکیل در امور است؛ انسان متوکل در کارها و امور خویش خدا را موکل می کند و او را وکیل قرار می دهد؛ چونکه او بهترین وکیل و تنها کسی است که هرچه اراده کند انجام می دهد؛ «وَیَرْزُقْهُ مِنْ حَیْثُ لَا یَحْتَسِبُ وَمَن یَتَوَکَّلْ عَلَی اللَّهِ فَهُوَ حَسْبُهُ إِنَّ اللَّهَ بَالِغُ أَمْرِهِ قَدْ جَعَلَ اللَّهُ لِکُلِّ شَیْءٍ قَدْرًا؛ و از جایی که حسابش را نمی کند به او روزی می رساند و هر کس بر خدا اعتماد کند او برای وی بس استخدا فرمانش را به انجامرساننده است به راستی خدا برای هر چیزی اندازهای مقرر کرده است»، (طلاق/۳)، ازاین رو خداوند برای هر متوکلی کافی است؛ «فَأَعْرِضْ عَنْهُمْ وَتَوَکَّلْ عَلَی اللّهِ وَکَفَی بِاللّهِ وَکِیلًا؛ بعد از ایشان روی برتاب و بر خدا توکل کن و خدا بس کارساز است»، (نساء/۸۱).
نویسنده الهی نامه اظهار داشت: حضرت علی(ع) در بیان توکّل می فرمایند: «لا یصدق ایمان عبد حتی یکون بما فی یدالله ـ سبحانه ـ أوثق منه بما فی یده؛ ایمان بنده تأیید نمی شود، مگر به این مفهوم اطمینان حاصل کند که آنچه در دست حقّ متعال است، برای او قابل اعتمادتر است تا آنچه نزد خود اوست».
وی ادامه داد: روزی پیامبر(ص) از جبرئیل پرسیدند که توکل بر خدا چیست؟ جبرئیل عرض کرد که علم داشتن به اینکه مخلوق نه زیانی می رساند و نه سودی می بخشد و نه می دهد و نه باز می دارد؛ پس هر گاه بنده این گونه شد، برای احدی غیر از خدا کار نمی کند و جز خدا امید ندارد و از غیر او ترسی ندارد؛ در احدی غیر از خدا طمع ندارد و این توکل است. (بحارالانوار، ج ۶۸، ص ۱۳۸، ح ۲۳).
این مدرس سطح عالی حوزه اظهار نمود: باید توجه داشت که توکل به معنای عدم تلاش انسان نیست، بلکه توکل به این معناست که بهترین کارها را انجام دهی ولی گرفتار عجب و غرور نشوی و نتیجه کار را به خدا واگذار کنی؛ پیامبر(ص) به یکی از اصحاب فرمودند: ابتدا زانوی شتر را ببند، سپس بر خدا توکّل کن؛ نباید به امید توکّل بر خدا شترت را در بیابان رها کنی! خداوند در آیه ۳۹ سوره مبارکه نجم می فرماید: «وَأَن لَّیْسَ لِلْإِنسَانِ إِلَّا مَا سَعَی؛ و اینکه برای انسان جز حاصل تلاش او نیست»، انسان در کارها و بخصوص در عبادات، اسباب مادی و طبیعی را آماده می کند و نتیجه امور را به خدا واگذار می کند.
وی در توضیح فراز «وَ اجْعَلْنِی فِیهِ مِنَ الْفَائِزِینَ لَدَیْکَ» اظهار داشت: فوز به معنای نجات و رستگاری است و منظور از فائز کسی است که با انجام دستورات الهی به کمال وجودی رسیده و وارد رحمت الهی شده است و خویش را موفق می بیند؛ در قرآن کریم، ۱۷ یا ۱۸ صفت است که خداوند آنها را فوز و رستگاری می داند «وَذَلِکَ الْفَوْزُ الْعَظِیمُ»، (نساء/۱۳) و کسانی که این ۱۸ کمال را دارند، فائز و رستگارند «أُوْلَئِکَ هُمُ الْفَائِزُونَ»، (توبه/۲۰).
عباسی خراسانی اظهار داشت: خداوند در سوره مبارکه توبه، آیه ۲۰ می فرماید: «الَّذِینَ آمَنُواْ وَهَاجَرُواْ وَجَاهَدُواْ فِی سَبِیلِ اللّهِ بِأَمْوَالِهِمْ وَأَنفُسِهِمْ أَعْظَمُ دَرَجَةً عِندَ اللّهِ وَأُوْلَئِکَ هُمُ الْفَائِزُونَ؛ کسانی که ایمان آورده و هجرت کرده و در راه خدا با مال و جانشان به جهاد پرداختهاند نزد خدا مقامی هر چه والاتر دارند و اینان همان رستگارانند»، خداوند در این آیه در واقع فائزان را معرفی می فرماید، از نظر خداوند کسانی که ایمان دارند، هجرت کردند و در راه خدا با اموال و جان هایشان جهاد کردند، رستگارند؛ طبق این آیه، مجاهدین جزو فائزان هستند و روزه هم یکی از مصادیق جهاد است. در روزه، جهاد با نفس می نماییم که جهاد اکبر است.
وی اظهار داشت: در سوره نساء آیه ۱۳ خداوند مصداق دیگری از فائزان را معرفی می فرماید: «تِلْکَ حُدُودُ اللّهِ وَمَن یُطِعِ اللّهَ وَرَسُولَهُ یُدْخِلْهُ جَنَّاتٍ تَجْرِی مِن تَحْتِهَا الأَنْهَارُ خَالِدِینَ فِیهَا وَذَلِکَ الْفَوْزُ الْعَظِیمُ؛ اینها احکام الهی است و هر کس از خدا و پیامبر او اطاعت کند وی را به باغهایی درآورد که از زیر [درختان] آن نهرها روان است در آن جاودانهاند و این همان کامیابی بزرگ است»، طبق این آیه کسانی که مطیع خدا و پیامبر(ص) هستند و در راه ولایت حرکت می کنند، فائز و رستگارند؛ خود بهشت هم رستگاری است و خداوند آنرا فوز عظیم می داند؛ «أَعَدَّ اللّهُ لَهُمْ جَنَّاتٍ تَجْرِی مِن تَحْتِهَا الأَنْهَارُ خَالِدِینَ فِیهَا ذَلِکَ الْفَوْزُ الْعَظِیمُ؛ خدا برای آنان باغهایی آماده کرده است که از زیر [درختان] آن نهرها روان است و در آن جاودانهاند این همان رستگاری بزرگ است»(توبه/۸۹).
عباسی خراسانی اظهار نمود: فوز سه مرحله دارد؛ مرحله اول در دنیا، رسیدن به سعادت است. مرحله دوم در آخرت، رسیدن به شفاعت است و مرحله سوم فوز عند الهی است؛ دو مرحله قبل که بوجود آمد و همه کمالات و صفاتی که خداوند در قرآن آنرا فوز می داند حاصل شد، فوز لدی الهی پیدا می کند و این مرحله بالاترین مرحله رستگاری است؛ همان رستگاری که حضرت امیرالمؤمنین علی(ع) به آن رسید و فرمود: فزتُ و رب الکعبة.
مقربان الهی گوی سبقت را از دیگران ربوده اند
وی در شرح فراز «وَ اجْعَلْنِی فِیهِ مِنَ الْمُقَرَّبِینَ إِلَیْکَ» اظهار داشت: قرب به معنای نزدیکی است و مقرب کسی است که خویش را در محضر و پیشگاه الهی می بیند؛ ازاین رو به خود اجازه گناه و معصیت در محضر خداوند را نمی دهد و هیچ وقت از یاد خدا غافل نمی گردد، مقربان الهی کسانی هستند که در ایمان و عمل صالح پیش قدم هستند و به عبارتی میتوان گفت این افراد از همه گروه ها جلو افتاده اند و گوی سبقت را ربوده اند؛ «وَالسَّابِقُونَ السَّابِقُونَ ﴿۱۰﴾ أُوْلَئِکَ الْمُقَرَّبُونَ ﴿۱۱﴾؛ و سبقتگیرندگان مقدمند (۱۰) آنانند همان مقربان [خدا] (۱۱)»؛ رسول خدا(ص) فرمود: اتدرون من السابقون الی ظل اللَّه یوم القیامة؟؛ آیا می دانید چه کسانی پیشگامان به سمت سایه لطف پروردگار در قیامت هستند؟! اصحاب عرض کردند: خدا و رسولش آگاه ترند، فرمود: الذین اذ اعطوا الحق قبلوه، و اذا سالوه بذلوه، و حکموا للناس کحکمهم لانفسهم؛ آنها کسانی هستند که وقتی حق به آنها داده شود پذیرا می گردند، و هنگامی که از حق سؤال شوند آنرا در اختیار می گذارند، و در باره مردم آن گونه حکم می کنند که در باره خودشان! (تفسیر مراغی، ج ۲۷، ص ۱۳۴).
عباسی خراسانی اظهار داشت: در حدیثی هم می خوانیم که ابن عباس می گوید: از رسول خدا(ص) درباره این آیه سؤال کردم، فرمود: جبرئیل به من چنین گفته است: ذلک علی(ع) و شیعته هم السابقون الی الجنة، المقربون من اللَّه بکرامته لهم؛ آنها علی (ع) و پیروان او هستند که پیشگامان به سمت بهشت و مقربان درگاه خدایند به خاطر احترامی که خدا برای آنها قائل شده است، (همان، ص ۲۰۹).
وی ضمن اشاره به شرح فراز «بِإِحْسَانِکَ یَا غَایَةَ الطَّالِبِینَ» اظهار داشت: متعلق همه این خواسته ها احسان پروردگار است، از خدا می خواهیم به احسان خویش این سه خواسته ما را مستجاب فرماید؛ احسان گزیده ایمان است و اسلام (تسلیم بودن در مقابل حق) مقدمه ایمان است و هنگامی که ایمان به قلب وارد شد، شخص محسن محبوب خدا می شود «وَاللّهُ یُحِبُّ الْمُحْسِنِینَ»، خداوند در پنج آیه از قرآن بعد از ذکر صفات محسنین، فرموده «وَاللّهُ یُحِبُّ الْمُحْسِنِینَ؛ خدا احسان کنندگان را دوست دارد» و این تعبیر را برای محسنین دارد نه مؤمنین؛ ای کسی که غایت و نهایت انسان های طالب هستی، طالبین در ماه مبارک رمضان این سه خواسته را از تو دارند، به حق احسان خودت، این خواسته ها را برآورده بفرما! خدایا! ما را از متوکلان، فائزان و مقربان درگاهت قرار بده! آمین یا رب العالمین.
منبع: dastohonar.ir
این مطلب را می پسندید؟
(0)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب