یك داور جایزه پژوهش در سینما مطرح كرد
بدنه سینما توهم بی نیازی از پژوهش سینمایی دارد
به گزارش دست و هنر، یکی از داوران جایزه پژوهش سال سینمای ایران معتقد است: بدنه سینما با نوعی توهم بی نیازی نسبت به پژوهش های سینمایی در عرصه آزمون و خطا، به دوگانه فن (سینمای صنعتی) و شهود (سینمای هنری) بسنده کرده و نگرشی که در سینما به تضاد میان دانش نظری با دانش مهارتی و حرفه ای قائل است، درست نیست.
به گزارش دست و هنر به نقل از ایسنا، محسن بهلولی، عضو هیات علمی پژوهشگاه علوم انسانی و از اعضای شورای علمی پنجمین جایزه پژوهش سال سینمای ایران که به عنوان یکی از اعضای هیات داوری این دوره حضور دارد، درباره ی اهمیت و جایگاه پژوهش در سینما، ضرورت و لزوم برگزاری جایزه پژوهش سال سینمای ایران به بیان نکاتی پرداخته است.
او تاکید دارد که جایزه پژوهش سینما باید بیش از آن که درباره ی سینما باشد، برای سینما باشد؛ به این معنا که نگاهی ناظر بر حل مساله داشته باشد.
در ادامه پاسخ های وی را به چند سوال می خوانید:
در ابتدا درباره ی ضرورت و لزوم توجه به مقوله پژوهش در سینما بگویید؟
دیدگاه رایج و سنتی، خواهان مجزا کردن دانش آکادمیک از مهارت حرفه ای است. در فضای آکادمیک اهمیت آن چه که در ذهن وجود دارد بیش از آن چیزی که در دستان افراد وجود دارد. در سر دیگر طیف دل مشغولی های نظری، اموری کاملا انتزاعی، ذهنی و گسسته از واقعیت موجود و گاهی ناشی از ناتوانی در حیطه ورود به عالم مهارت ها قلمداد شده است. در فضای سینمایی ایران ما با نوعی دوگانه سینمای مهارتی دانشگاهی مواجه هستیم که عموما هرکدام فهم متفاوت از دیگری درباره ی سینما داشته و رغبت چندانی برای به اشتراک گذاشتن مسائل و یافته های خود با دیگری ندارند. بدین جهت پژوهش های سینمایی در فضای آکادمیک تولید، نگهداری و در نهایت فراموش می شوند و رجوع به آنها گاهی به شکل عملی تزیینی هم پایه دیدار از موزه سینما خواهد بود، به همین خاطر می توان آنرا «پژوهش موزه ای» نامید.
به چه دلیل یک پژوهشگر نمی تواند از پژوهش خود در حل مسائل مهم سینما استفاده نماید و چگونه می شود از پژوهش موزه ای به پژوهش کاربردی رسید؟
در حقیقت پژوهشگر سینما می تواند ذخیره غنی از اطلاعات و معلومات و تحلیل های سینمایی در اختیار داشته باشد، اما هیچ گاه نداند که چگونه باید به پرسش های خاص پاسخ دهد. به عبارتی پژوهشگر آن چنان سرگرم پرداختن به ماهیت و طرح نظریه های مختلف می شود که پرسش اصلی اینکه پژوهش حاضر چگونه می تواند نقشی در حل مسائل مهم سینما برعهده داشته باشد را فراموش می کند. پس باید از پژوهش موزه ای به پژوهش کاربردی گذر کرد.
عدم توجه به پژوهش های سینمایی چه تاثیری در بدنه سینما دارد؟
بدنه سینما با نوعی توهم بی نیازی نسبت به پژوهش های سینمایی در عرصه آزمون و خطا به دوگانه فن (سینمای صنعتی) و شهود (سینمای هنری) بسنده کرده است. در نتیجه در مشاغل مهارتی و حرفه ای به مانند سینما، به سبب فقدان ترکیب دانش نظری و عملی اغلب نگاهی محدود به موضوع دانش حرفه ای خود دارند. اما ضرورت وجود دانش آکادمیک و نظری و بهره بردن از تحقیقات و نظریه ها برای خیلی از انواع، امری کاملا بدیهی است و نبود آن مانع درک مناسب و کافی و همین طور ارزیابی درست از مهارت حرفه ای در زمینه سینما خواهد شد. بدین سبب نگرشی که قائل به تضاد میان دانش نظری با دانش مهارتی و حرفه ای در زمینه سینما است، نادرست است. برای اینکه هیچ نوع مهارت حرفه ای بدون دانش نظری به مفهوم دقیق و درست آن صورت نخواهد گرفت. البته در اینجا سخن از رابطه تقدم و تاخر یا ارتباط طولی میان پژوهش سینمایی و حرفه سینما و در صدر نشاندن یکی بر دیگری نیست برای اینکه که در حقیقت سینما در شکل مطلوب آن حاصل دیالکتیکی میان این دو بعد نظریه و عمل است.
به نظر شما چه چیزی مانع دیده شدن و عدم پرداخت به پژوهش های مرتبط در بین اهالی سینما شده است؟
مساله جالب توجه این است که حتی پژوهش های سینمایی نیز خود در قالب دوگانه نشریات دانشگاهی و غیردانشگاهی فضایی کاملا بیگانه با یکدیگر را تجربه می کنند. واقعیت این است که پژوهش های بنیادی و حتی کاربردی سینمایی با ماهیت علمی پژوهشی راهی به دل مجلات تخصصی سینمایی که بی گمان خوانندگان بی شماری از هر دو طیف مخاطب تخصصی سینما و حتی خود سینماگران از یک سو و مخاطب عام از طرف دیگر را در بر می گیرد، ندارند. در حقیقت تکلف دست و پاگیر انتشار پژوهش های علمی در نشریات دانشگاهی به قصد گرفتن امتیازات آکادمیک و ثبت در رزومه علمی (اگرچه در کمال ناباوری نشریه علمی پژوهشی خاص با نام و یا با موضوع خاص سینما در بین انبوهی از نشریات پژوهشی به چشم نمی خورد) مانع از پیوند و دیده شدن این تحقیقات در بین اهالی سینما شده است.
به نظر شما جایزه پژوهش باید درباره ی سینما باشد یا برای سینما؟
از نظر اینجانب جایزه پژوهش سینما باید بیش از آن که درباره ی سینما باشد، برای سینما باشد؛ به این معنا که نگاهی ناظر بر حل مساله داشته باشد. در حقیقت موضوعیت پژوهش انجام شده به مفهوم مساله مدار بودن پژوهش با محوریت سینمای ملی می تواند از شاخصه های مهم در گزینش پژوهش های سال سینمای ایران باشد. هم چنین مناسب می باشد که پژوهش های ارائه شده فارغ از گونه های مختلف آن (مقاله، رساله، جستار و غیره) در محورهای موضوعی تفکیک شده به رقابت بپردازند تا امکان داوری بهینه بمنظور مقایسه مناسب تر و منع پژوهش های تکراری را داشته باشیم.
با توجه به آثار رسیده به دبیر خانه این دوره جشن، کیفیت و جهت پژوهش های منتخب امسال را به چه صورت ارزیابی می کنید؟
خوشبختانه پژوهش های ارسال شده به دبیرخانه جایزه پژوهش سال سینمای ایران نشان از کیفیت بالای فضای پژوهش وآموزش کشور در زمینه سینما دارد. این تحقیقات طیف های وسیعی از پژوهش های بنیادین شامل رویکرد های فلسفی، جامعه شناختی، روان شناختی و مباحث تئوریک از یک سو و مباحث مربوط به اقتصاد سینما خصوصا با نگاه به مساله نقش واهمیت رسانه های اجتماعی و شبکه نمایش خانگی که ناظر بر بعد کاربردی پژوهش هاست را از طرف دیگر شامل می شود. امید این است که در سالیان بعد گونه دیگر و البته بسیار مهم از پژوهش های سینمایی که در قالب دانشنامه های سینمایی است نیز، در کنار دیگر آثار پژوهشی مورد بررسی قرار گیرند. برای اینکه دانشنامه های سینمایی به عنوان آثار مرجع و شاخص نقش مهمی برای کارهای پژوهشی برعهده دارند و البته نیازمند پژوهشی گروهی است که متاسفانه بنا به دلیلهای گوناگون کمتر شاهد اینگونه کارهای پژوهشی گروهی در بین پژوهشگران هستیم. برای نمونه معدود دانشنامه های سینمایی تالیفی در کشور حاصل کار طاقت فرسای یک نفره است که معایب و کاستی های خاص خودرا به همراه دارد.
برگزاری جایزه پژوهش سینما چه تاثیری بر بدنه سینما دارد؟چه اقداماتی باید صورت بگیرد که جایزه پژوهش با بدنه سینما بتواند ارتباط برقرار کند؟
جایزه پژوهش سال سینمای ایران بدون شک برجسته ترین ویترین و رسانه با دایره مخاطب وسیع است که می تواند گام مهمی برای کاهش شکاف میان فضای آکادمیک و حرفه ای سینمای ایران باشد. کوشش بی وقفه دست اندرکاران و خصوصا دبیر محترم آن جناب آقای دکتر مافی با برخورداری از دانش نظری گسترده و پشتوانه مدیریتی و اجرائی مناسب باعث شده است تا بتوان به معرفی و حمایت هرچه بیش از پژوهش های انجام شده امیدوار بود. از طرف دیگر پژوهش های ارسال شده به شورای داوری جایزه پژوهش سینمای ایران تا حد زیادی می تواند سبب درک مناسب تری از موضوعات، علایق، دل مشغولی ها و فضای حاکم بر محیط های پژوهشی سینمایی اساتید و دانشجویان کشورمان نیز باشد.
بدین سبب مناسب می باشد که بتوان برای دست یافتن به نتیجه مطلوب از برگزاری این جایزه، با تحلیل محتوایی مجموعه پژوهش های منتخب سالیان گذشته به لحاظ جنس و کمیت و حوزه های پژوهشی صورت گرفته، علاوه بر جنبه قدردانی و پشتیبانی از پژوهش های صورت گرفته، تحلیلی راهبردی برای دست اندرکاران، مدیران، فیلمسازان و تمامی افراد شاغل در حرفه و آموزش و پژوهش سینما فراهم آورد.
منبع: dastohonar.ir
این مطلب را می پسندید؟
(0)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب