مدیر سرگرمی های سازنده و بازی های رایانه ای مطرح كرد؛
توسعه طراحی و تولید عروسک ها و شخصیت های ایرانی اسلامی
به گزارش دست و هنر، لیلا بابایی اظهار داشت: درصدد هستیم تولید عروسک های دارا و سارا را ادامه دهیم و شخصیت های جدیدی را برمبنای فرهنگ ایرانی اسلامی و کتاب ها و پویانمایی ها طراحی و تولید نماییم.
خبرگزاری مهر، گروه فرهنگ و ادب – زینب رازدشت: بازی یک فعالیت مهم، حیاتی و لازم الاجرا برای همه دوره های مختلف رشد است. بازی با اسباب بازی، غذای روانی کودکان است و از دیدگاه روانشناسی تمایل به بازی کردن و داشتن اسباب بازی یکی از علائم سلامت عقل، کنجکاوی و هوشیاری به حساب می آید.
کودک در جریان بازی از لحاظ فکری، عاطفی و جسمی و اجتماعی پرورش می یابد. چونکه بازی راهی برای ابراز و نشان دادن احساسات است و سبب تخلیه فشار و استرس های عصبی کودک می شود. بازی، روش طبیعی شرکت کودکان در فعالیتهایی است که سرانجام سبب کسب مهارت و ورزیدگی برای مقابله با مشکلات زندگی می شود. کودکان از راه بازی احساسات، ناکامی ها و اضطراب های خویش را بیان می دارند. بازی در واقع تلاش کودک برای کنار آمدن با محیط است که از این طریق او خویش را می یابد و دنیا را درک می کند.
اداره کل سرگرمی های سازنده و بازی های کامپیوتری یکی از بخش های کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان است که در حوزه تولیدات اسباب بازی و سرگرمی اقدامات بسیاری انجام داده است. در مورد اقدامات این اداره کل و پروژه موفق «دارا و سارا» ساعتی را به گفت و گو با لیلا بابایی مدیر اداره کل سرگرمی های سازنده و بازی های کامپیوتری کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان نشستیم.
مشروح این گفتگو را باهم می خوانیم:
* خانم بابایی در سالی که گذشت، چه اقدامات مهمی در اداره کل سرگرمی های سازنده و بازی های کامپیوتری انجام داده اید؟
وضعیت اسباب بازی و سرگرمی در حوزه های مختلف طراحی، تولید و توزیع احتیاج به توجه جدی دارد. کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان از حدود چهل سال قبل در حوزه اسباب بازی و سرگرمی فعال است و گامهای مؤثری را در این حوزه ها برداشته است. خوشبختانه یکی از اتفاقات خوبی که در سال ۱۴۰۱ رخ داد، تشکیل دفتر صنایع خلاق و ورزشی در وزارت صمت بود که می تواند به حمایت جدی از تولیدکنندگان اسباب بازی بپردازد.
تشکیل این دفتر در آن وزارت خانه کمک می نماید تا کانون، دفتر صنایع خلاق، شورای نظارت و معاونت علمی و فناوری در حوزه صنایع خلاق بتوانند فعالیت ها، سیاستگذاری و برنامه ریزی های جدی داشته باشند تا از رهگذر این هم افزایی بتوانیم از فعالان این حوزه به شکل موثرتری حمایت نماییم.
در شرایط کنونی، مبحث اسباب بازی و سرگرمی در راه صنعتی شدن قرار گرفته است. چونکه جایگاهی که برای این صنف در وزارت صمت بوجود آمده است می تواند کمک بسیاری به فعالان این حوزه داشته باشد و چه بسا فعالیتهای خانگی و کارگاهی هم مورد توجه و شناسایی قرار گرفته و شاهد رشد و توسعه بخش های مختلف باشیم. همینطور یکی از اتفاقات ناخوشایند در حوزه اسباب بازی در کشور ما بحث قاچاق است.
آماری که از جانب ستاد مبارزه با قاچاق کالا اعلام شد، رقم قابل توجهی بود که این ستاد میزان قاچاق کالا در حوزه اسباب بازی و بازی و سرگرمی را حدود نیم میلیارد دلار اعلام نموده است. جدا از صدمه اقتصادی و تجاری و صنعتی، قاچاق اسباب بازی تأثیرات فرهنگی سو بسیاری دارد. در نظام مقدس جمهوری اسلامی که پرورش کودک و نوجوان مهم می باشد، جلوگیری از قاچاق اسباب بازی اهمیت دوچندان پیدا می کند.
امیدواریم با سیاست های درستی که ستاد مبارزه با قاچاق کالا، دفتر صنایع خلاق و ورزشی در واردات و صادرات اسباب بازی، شورایعالی انقلاب فرهنگی، شورای نظارت بر اسباب بازی و همه متولیان این حوزه اتخاذ می کنند، این قاچاق در سالهای آتی کاهش یابد؛ اساسا اذعان داریم رقم قاچاق یکباره به صفر نمی رسد.
خوشبختانه در سالی که گذشت، مبحث محوری که برای تولید اسباب بازی و سرگرمی مورد توجه قرار گرفت کتاب بود. ما فراخوانی را اعلام کردیم در خصوص این که از طرح های برگزیده بازی، اسباب بازی و سرگرمی که بر مبنای محتوای کتاب های کانون پرورش فکری باشد، حمایت خواهیم کرد؛ طرح های بسیار متنوع و زیادی به دست مان رسید که همه در جهت ترویج کتاب و کتابخوانی است و کمک می نماید تا از راه اسباب بازی و سرگرمی، فرایند مطالعه کتاب جذاب تر شود.
طرح ها در شورای تخصصی مورد بررسی فنی قرار گرفت و در نهایت چند طرح در جریان تولید قرار گرفت که این امر می تواند اتفاق ویژه ای را رقم بزند. امیدوار هستیم تا با کمک ابزار سرگرمی و اسباب بازی جایگاه کتاب را در بین کودکان و نوجوانان ارتقا دهیم. یکی از اهداف اصلی کانون ترویج کتاب و کتابخوانی است. هر فعالیتی که در مراکز فرهنگی و هنری کانون همچون سفال گری، نقاشی، نقد کتاب، بررسی شخصیت، معرفی سرزمین تعریف شده است، مجموعاً ابزاری برای درگیر کردن کودک و نوجوان با کتاب است.
قرار است از راه این فعالیت ها کمک گردد تا کودک و نوجوان و عضو کانون که به کتابخانه رجوع می کند، بیشتر با کتاب همنشین شود و کتابی که می خواند، برایش اثرگذارتر و ماندگارتر شود. ما همین نگاه را در حوزه اسباب بازی و سرگرمی ها داریم که امیدواریم با کمک ابزار سرگرمی و اسباب بازی بتوانیم کمک نماییم تا انس بچه ها با کتاب بیشتر شود.
* در بخشی از صحبت های تان به آمار قابل توجه قاچاق اسباب بازی در کشور اشاره کردید؛ آیا با عنایت به این مورد همکاری خوبی میان کانون پرورش فکری و ستاد مبارزه با قاچاق کالا وجود دارد؟
از اواخر دهه هفتاد با پیگیری های کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان، شورایی به نام شورای نظارت بر اسباب بازی تشکیل شد. این شورا بر تولید، واردات و صادرات اسباب بازی نظارت می کند. به شکلی در این عرصه به تولی گری می پردازد. مجوز صادر می کند و سیاستگذاری انجام می دهد. مهم ترین ابزار کانون پرورش فکری جهت کمک به کنترل قاچاق، شورای نظارت بر اسباب بازی است. شورای نظارت بر اسباب بازی همکاریهای خوبی با نهادهای مؤثر در این عرصه دارد و ما امیدواریم که مجموع این هم افزایی ها سبب شود تا میزان قاچاق سالانه، کاهش پیدا کند.
* به نظر شما اساسی ترین اقدامی که میتوان در مقابله با قاچاق اسباب بازی انجام داد، چه مواردی است؟
باید صرفه و صلاح قاچاق اسباب بازی را برای فردی که این کار را انجام می دهد، کاهش داد. این ابزارها باید توسط نهادهای اقتصادی، وزارت صمت، نهادهای سیاست گذار و تصمیم گیرنده بر روی تعرفه واردات اجرایی شود. اگر این شاخص ها بررسی شود و تفاوت آنچنانی در صرفه اقتصادی میان فردی که اسباب بازی را وارد می نماید با فردی که قاچاق می کند، نداشته باشد، به مرور قاچاق کاسته می شود.
البته این مباحث در گفتار به نظر سهل است اما به عزم ملی نیاز دارد. همه باید دست به دست هم دهند تا قاچاق نه در حوزه اسباب بازی بلکه به صورت کلی قاچاق در همه حوزه ها برای قاچاقچی صرفه اقتصادی نداشته باشد. ما هر زمانی مبادی مؤثر بر قاچاق کالا را کنترل نماییم، می توانیم انتظار داشته باشیم که میزان قاچاق کم شود.
* قانون تا چه اندازه می تواند سبب کاهش میزان قاچاق بخصوص قاچاق اسباب بازی در کشور شود؟
به نظر می آید در این حوزه خلأ قانونی نداریم و با همین قوانین موجود با کم کردن صرفه و صلاح قاچاق میتوان جلوی قاچاق را گرفت.
* آیا دانشگاه ها نگاه جدی به صنعت اسباب بازی و سرگرمی ها دارند؟
همانطور که اشاره کردم به علل مختلف، حوزه اسباب بازی و سرگرمی نیازمند توجه جدی است. یکی از این موارد، ضرورت جذب دانشجو در رشته اسباب بازی و سرگرمی است. تابحال در سطح دانشگاهی، رشته ای با مبحث اسباب بازی و سرگرمی و اهمیت آن در تربیت و پرورش کودکان و نوجوانان در مقاطع کارشناسی و تحصیلات تکمیلی جذب دانشجو نداشته است. البته ساختاری مصوب شده است و چنین رشته ای درحال راه اندازی بوده و حتی چارت درسی رشته تصویب شده است، اما تا به امروز پذیرش گسترده دانشجو در این رشته در دانشگاه های مختلف کشور صورت نگرفته است. بی گمان وجود آموزش و پژوهش در سطح دانشگاهی می تواند باعث توسعه همه جانبه اسباب بازی و سرگرمی شود.
اسباب بازی که می تواند رسانه و محمل فرهنگی باشد. حتی اسباب بازی می تواند زبان مشترک نسل های مختلف باشد. بنابراین توسعه و ترویج کاربردها و کارکردهای اسباب بازی و سرگرمی اهمیت ویژه ای پیدا می کند. هرگونه حرکتی به سمت توسعه علمی اسباب بازی و سرگرمی می تواند ضمن کمک به بهره مندی از مواهب این رسانه فرهنگی ابعاد اقتصادی و تجاری را هم به شکل مطلوب تحت تاثیر قرار داد.
* شاید کیفیت پایین اسباب بازی های ایرانی، سبب می شود تا خانواده ها به سمت اسباب بازی های خارجی سوق یابند؟
حقیقت اینست که زنجیره طراحی، تولید و توزیع اسباب بازی احتیاج به حرفه ای شدن دارد. ما تولیدکنندگان خیلی خوبی داریم که اسباب بازی های خوبی با استانداردهای بالایی تولید می کنند اما حقیقت انکارناپذیر اینست که گاهی با محدودیت های تأمین مواد اولیه روبرو می شوند و این مورد کیفیت را تحت تاثیر قرار می دهد.
ما در شرایطی هستیم که کشور گرفتار تحریم های ناعادلانه است و قاعدتاً این موضوع، بحث تولید را تحت تاثیر قرار می دهد. البته این مورد نه تنها در حوزه اسباب بازی رخ می دهد بلکه در بسیاری از حوزه ها شاهد وقوع این اتفاق هستیم؛ زمانی که مواد اولیه ضروری برای تولید باکیفیت محصول به علت تحریم نتواند وارد کشور شود، تولیدکننده ناچار است با شرایطی که می تواند، تولید را انجام می دهد.
* پس یکی از اشکالات صنعت اسباب بازی، مواد اولیه است...
بله همچنین است؛ هم اکنون کاغذ گران شده است و ماده اولیه خیلی از اسباب بازی های رومیزی با کاغذ و مقواست؛ این امر هم روی کیفیت و هم روی قیمت تاثیر می گذارد.
* تغییر مدیریت ها در یک مجموعه تا چه اندازه می تواند به ارتقای یک پروژه کمک نماید. برای مثال میتوان پروژه دارا و سارا را مثال زد…
یکی از مواردی که اتفاقاً به کل حوزه فرهنگ و نه تنها حوزه اسباب بازی و سرگرمی مربوط می شود اینست که می بایست حوزه برنامه ریزی فرهنگی و تدوین استراتژی فرهنگی در کشور مورد توجه جدی قرار گیرد. اگر استراتژی داشته باشیم می توانیم افقی را ترسیم و بر اساس آن برنامه ای را برای رسیدن به آن افق آماده نماییم و در نهایت خودمان را مقید و ملزم نماییم تا از راه آن برنامه به افق چشم انداز دسترسی یابیم. در این صورت دیگر تغییر مدیریت ها نمی تواند تاثیر داشته باشد.
* پروژه موفق و خوب عروسک های دارا و سارا چرا نتوانست بازتولید شود؟
خوشحالم که شما از این پروژه بعنوان پروژه خوب یاد می کنید چون واقعاً پروژه خوبی بود، چونکه دارا و سارا زمانی تولید شدند که ما در کشور دانش فنی تولید این نوع عروسک را نداشتیم. به همین جهت در آن مقطع تصمیم گرفتیم عروسکی با هویت ملی معرفی نماییم و در نهایت این اتفاق مبارک در کانون پرورش فکری افتاد که تا امروز بیشتر از ۱۵۰ هزار عروسک دارا و سارا ساخته شده و به فروش رفته است.
ما در موجودی انبار هیچ عروسک دارا و سارایی نداریم و بسیار علاقمندیم شرایط تسهیل شود تا بتوانیم دور بعدی عروسک ها را تولید نماییم. این مورد یکی از خواسته های جدی کانون پرورش فکری است. زمانی که ۱۵۰ هزار عدد از یک عروسک که به شکل صنعتی ساخته شده و به فروش رفته است، یعنی کانون در این حوزه ریل گذاری کرده است تا نمونه های بعدی بیایند و این چرخه را تکرار کنند تا شخصیت ها و عروسک های جدید به کودکان و نوجوانان معرفی شوند.
قراردادن دارا و سارا در مقابل یک عروسک خارجی بیشتر از آنکه به معرفی دارا و سارا کمک نماید به معرفی آن عروسک خارجی منجر گردید. حقیقت اینست که این صنعت در کشورمان نوپاست. ما محصول صنعتی در این عرصه نداشتیم که با این تیراژ ساخته شده و به فروش رفته باشد. ما خودمان باید به خودمان کمک نماییم تا چنین اتفاقاتی تکرار شود. یکی از دلایلی که پروژه دارا و سارا ادامه نیافت، جو منفی رسانه ای بود که در مورد این پروژه به راه افتاد.
نقدهای بی رحمانه ای که در رابطه با عروسک های دارا و سارا انجام شد. جو عمومی منفی که نسبت به عروسک های دارا و سارا بوجود آمد که با یک جریان رسانه ای درست می توانست این محصول در اوج خودش با همان اهدافی که طراحی شده بود، جایگاه خویش را حفظ کند و این مسیر ادامه یابد.
عروسک های دارا و سارا پروژه موفقی بود، اما اساسا نیاز است که پروژه های موفق تر بعدی هم صورت گیرد و شخصیت های دیگری همچون دارا و سارا طراحی و پرداخته شود و در دست کودکان و نوجوانان کشور قرار گیرد. امیدواریم با طراحی و تولید شخصیت های ایرانی و اسلامی در چارچوب های مختلف بتوانیم این شخصیت ها را جایگزین شخصیت های انیمیشن های خارجی نماییم.
* البته شنیده ها از آن حکایت می کند که مدیران اسبق کانون پرورش فکری ضربه اصلی را به پروژه دارا و سارا زدند و نگذاشتند نسل های بعدی این عروسک تولید شود...
نگاه های متفاوتی به این حوزه بود؛ در سالهای ابتدایی تولید عروسک های دارا و سارا بر مبنای تفاهمنامه میان کانون و صدا و سیما، تبلیغات عروسک های دارا و سارا و ملزومات جانبی آن با تعرفه های پایین انجام می شد. از دوره ای به بعد این اتفاق نیفتاد؛ برای مثال محصولی که آنقدر برایش تبلیغ شد و جای خویش را در جامعه باز کرده بود، یک دفعه با تغییر تعرفه از تبلیغات حذف شد و این مورد ادامه تولید این عروسک ها را تحت تاثیر قرارداد.
فعالیت رسانه ای در این عرصه واقعاً مهم و بشدت نیاز است و چون در گامهای اولین هستیم، باقیات صالحات کسی است که وارد میدان شود کار ماندگار را پایه ریزی کند تا برایش خیر و برکت های بسیار نصیب شود.
* نسل های بعد عروسک های دارا و سارا تولید خواهد شد؟
تجدید تولید عروسک های دارا و سارا از برنامه های کانون است و امیدواریم این اتفاق بزودی محقق شود. عروسک های دارا و سارا برند کانون پرورش فکری در حوزه عروسک است. یعنی یک برند ایرانی قابل اتکا و اعتنا شده و حیف است که ادامه نیابد. ضمن این که در کنارش نیازمندیم شخصیت های دیگر هم طراحی و تولید نماییم.
* کانون پرورش فکری روی شخصیتی به نام عمو نوروز که همان حاجی فیروز خودمان است، کار می کرد. این پروژه به کجا رسید؟
شخصیت عمو نوروز را هم در برنامه داریم که توسط طراح عروسک های دارا و سارا طراحی شده است. تولید عروسک عمو نوروز با مشکلاتی همراه بوده است و درصدد هستیم تا این مشکلات را مرتفع نماییم. قالب سازی و تأمین مواد اولیه همچون مشکلاتی است که برای تولید عروسک عمو نوروز با آن روبرو بوده ایم.
* برای سال جاری چه برنامه هایی را در دستور کار دارید؟
پروژه محصولات پیوست کتاب و مرچندایز انیمیشن بچه زرنگ که از محصولات کانون پرورش فکری است، در برنامه داریم. همینطور بازی رومیزی بسیار خوبی برای این انیمیشن تولید خواهیم کرد. البته کارهای ابتدایی اش انجام شده و تولید محصولاتی که در جهت اهداف اداره کل سرگرمی سازنده و بازی های کامپیوتری کانون پرورش فکری است، را تسهیل می نماییم.
*چگونه می توانیم شخصیت های محبوب انیمیشن های ایرانی را تبدیل به عروسک و اسباب بازی کرده و در بین کودکان و نوجوانان قرار دهیم؟
مسیر صحیح بازارپردازی شخصیت یا مرچندایزینگ از ادبیات آغاز می شود. اگر انیمیشنی فیلمنامه قوی و پشتوانه شخصیت پردازی محکمی داشته باشد، اساسا مخاطبان با آن شخصیت ارتباط برقرار می کنند و تمایل دارند هر محصولی را که به شخصیت محبوبشان مرتبط می باشد را داشته باشند. در همین زمینه ضروریست ابعاد مختلف آن شخصیت به خوبی پرداخته شده و مخاطب با آن همذات پنداری داشته باشد. یکی از مشکلاتی که سبب می شود این اتفاق به صورت جدی در کشور رخ ندهد، بحث حقوقی این حوزه است که شاهد مشکلاتی در آن هستیم.
حقوق معنوی شخصیت هایی که به این شکل طراحی می شود، هنوز تعریف درستی ندارد. در مورد شخصیت های انیمیشن های غیر کانونی به علت آنکه پدیدآورنده اثر نیستیم، نمی توانیم ورود نماییم، اما انیمیشن بچه زرنگ، یکی از محصولات کانون پرورش فکری است و محصولات جانبی آن درحال طراحی و تولید است و همزمان با اکران این فیلم سینمایی پویانمایی به مخاطبان عرضه می شود.
این مطلب دست و هنر مورد پسنده؟
(0)
(0)
تازه ترین مطالب دست و هنر مرتبط
نظرات کاربران دست و هنر در مورد این مطلب