چطور به یک اثر هنری نگاه کنیم؟
دست و هنر: «مبانی تاریخ هنر» کتابی صرفا نظری نیست. این یک راهنمای عملی است که با ارایه دستورالعمل های قدم به قدم، هنرجو را از خواننده منفعل به تحلیلگرِ فعال مبدل می کند.
به گزارش ایسنا، علی حسنلو، منتقد هنری در نگاهی بر «مبانی تاریخ هنر» اثر آن دی آلو و مایکل کوترن نوشته است: تاریخ هنر، رشته ای است که نه فقط به مطالعه زیبایی شناسانه آثار، بلکه به درک عمیق تر از بستر فرهنگی، اجتماعی و تاریخی که آن آثار در آن خلق شده اند، می پردازد. این حوزه، پلی میان گذشته و حال می سازد و به ما کمک می نماید تا زبان بصری تمدن ها را رمزگشایی نماییم. طی دهه های گذشته، در ایران، تاریخ هنر بیشتر بر معرفی های جامع تاریخی، سبک شناسی و تاریخ نگارانه (مانند «تاریخ هنر غرب» یا کتب مرجع) متمرکز بوده است. بااینکه این آثار، پایه دانش تاریخی را فراهم آورده اند، اما دانشجویان و علاقمندان همیشه نیاز مبرمی به راهنمائی جامع و روشمند داشته اند که مسیر پیچیده «تحلیل هنری» و چگونگی برخورد فعال با اثر را به صورت بنیادی آموزش دهد.
کتاب «مبانی تاریخ هنر» دقیقاً با همین هدف و بعنوان یک ابزار آموزشی بنیادی و روش محور به میدان آمده است و انتشار آنرا می توان یک گام جدی به جلو در عرصه ترجمه متون دانشگاهی تاریخ هنر درنظر گرفت. این اثر ارزشمند، با همکاری آن دی آلو و مایکل کوترن نگاشته شده است و توسط سهند سلطان دوست از طرف نشر مرکز انتشار یافته است. این کتاب، نه فقط یک تاریخچه دیگر، بلکه یک متدولوژی کامل برای درک عمیق «چرا» و «چگونه» خلق یک اثر هنری است.
آن دی آلوا، دانشیار تاریخ هنر و مطالعات زنان در دانشگاه کنتیکت و نویسنده آثاری چون «هنرهای جزایر اقیانوس آرام» است. تخصص او در حوزه گستره جهانی هنر، دیدگاهی چندفرهنگی و وسیع به مبانی کتاب بخشیده است. مایکل کوترن، استاد بازنشسته علوم انسانی در کالج سوارثمور و یکی از نویسندگان کتاب های درسی پُرفروش هنری نظیر «تاریخ هنر» است. تخصص وی در تاریخ هنر غرب و تجربه طولانی اش در تدریس، به ساختار روشمند و قدم به قدم کتاب کمک شایانی کرده است. این دو، پیش از این هم در نگارش کتاب هایی چون «روش ها و نظریه های تاریخ هنر» با یکدیگر همکاری کرده اند که نشان دهنده تسلط کاملشان بر ابزارها و نگاههای دانشگاهی این رشته است.
«مبانی تاریخ هنر» به صورت موفقیت آمیزی سنگ بنای روش شناسی تاریخ هنر را برای هنرجویان و علاقمندان به هنر ترسیم می کند. هسته اصلی این کتاب بر معرفی و تبیین دو روش پایه ای جهت بررسی آثار هنری متمرکز است:
تحلیل صوری: این تکنیک به بررسی عناصر فقط بصری اثر هنری می پردازد؛ عناصری چون خط، فرم، رنگ، بافت، فضا، ترکیب بندی و تکنیک. هدف این تحلیل، درک چگونگی تشکیل اثر و اثری است که این عناصر بر بیننده می گذارند. کتاب به شکل قدم به قدم به هنرجویان و علاقمندان می آموزد که چطور یک تحلیل رسمی منسجم را برای نوشتن مقاله یا آمادگی برای امتحانات به کار ببرند.
تحلیل بافتاری: این تکنیک از اثر هنری فراتر رفته و به بررسی محیط پیرامون خلق آن می پردازد. در این تحلیل، عواملی چون بستر تاریخی، اجتماعی، مذهبی، اقتصادی و ایدئولوژیک حیات هنرمند و سفارش دهنده مورد کاوش قرار می گیرد. این بخش به دانشجو می آموزد که اثر هنری، سندی است که شرایط زمانه خویش را بازتاب می دهد و درک معنای آن بدون درک زمینه اش ناقص خواهد بود.
عرضه این دو روش به روشی موازی، هنرجویان را قادر می سازد تا تحلیل هایی جامع و کامل عرضه کنند که نه فقط «چه» و «چگونه» اثر، بلکه «چرا» و «برای چه کسی» خلق شده است را هم دربربگیرد.
ویرایش جدید کتاب، که در ترجمه فارسی هم لحاظ شده است، فقط بازبینی نیست، بلکه گسترش قابل توجهی در مباحث اساسی رشته به عمل آورده است:
شمایل نگاری و شمایل شناسی: در این بخش، کوترن بحث را عمیق تر کرده و هنرجویان را با ابزارهای موردنیاز برای درک معنای نمادین و استعاری تصاویر و همین طور درک تفسیرهای فرهنگی و تاریخی عمیق تر از آن نمادها آشنا می سازد. درواقع، این بخش به دانشجو می آموزد که از آن چه می بیند (تحلیل رسمی) به آن چه به آن ارجاع می دهد (شمایل نگاری) و درنهایت به معنای عمیق تر آن ارجاع در بستر فرهنگی (شمایل شناسی) برسد.
بازار، موزه و تأثیر بر هنر: این افزوده، بُعدی معاصر و عملی به تحلیل می بخشد. بحث درمورد نقش بازار هنر (اقتصاد، قیمت گذاری و مُد) و همین طور نقش موزه ها (نگهداری، نمایش و روایتگری) در تعریف و شکل گیری به درک ما از هنر، برای دانشجویان امروزی خیلی مهم است. این بخش نشان داده است که آثار هنری فقط اشیای تاریخی نیستند، بلکه کانون مبادلات قدرت، سرمایه و روایتهای فرهنگی در دنیای امروز هم محسوب می شوند.
تاکید بر ابعاد جهانی و چندفرهنگی: ویرایش جدید با افزودن تصاویر تازه و مطالعات موردی بیشتر، بر ابعاد جهانی و چندفرهنگی آفرینش و تحلیل هنر تاکید کرده است. این رویکرد، درسی ضروری برای تاریخ هنر قرن بیست ویکم است که دیگر نمی تواند خویش را محدود به روایتهای غالباً اروپامحور کند.
«مبانی تاریخ هنر» اثر مایکل کوترن و آن دی آلوا، کتابی فقط نظری نیست. این یک راهنمای عملی است که با عرضه دستورالعمل های قدم به قدم، هنرجو را از خواننده منفعل به تحلیلگرِ فعال تبدیل میکند. لحن قابل دسترس و روان کتاب، آنرا به گزینه ای عالی برای کسانی تبدیل میکند که جدیدالورود دنیای تاریخ هنر شده اند، اما با این حال، عمق محتوای آن برای هنرجویان پیشرفته هم مفید خواهد بود. در مجموع، این کتاب ابزاری ضروری برای هر هنرجو و علاقه مندِ به تاریخ هنر است که می خواهد فراتر از حفظ کردن نام ها و تاریخ ها برود و روشِ فکرکردن به هنر را بیاموزد.
منبع: دست و هنر
این مطلب دست و هنر مورد پسنده؟
(0)
(0)
تازه ترین مطالب دست و هنر مرتبط
نظرات کاربران دست و هنر در مورد این مطلب