دوگانگی در پوشش؛ ماجرای یك گسست ۱۴، افتخاری در گزارش دست و هنر:
پلمب لباس فروشی هیچ تاثیری در جریان مد ندارد، كاش وضعیت بدتر نشود
به گزارش دست و هنر عضو هیات مدیره اتحادیه پوشاك تهران می گوید: هیچ گونه جشنواره اثرگذار در حوزه مد و لباس در كشور نداریم.
خبرگزاری مهر - گروه فرهنگ؛ مجید افتخاری، عضو هیات مدیره اتحادیه پوشاك تهران و مدرس دانشگاه است. او اعتقاد دارد، جریان و مكانیزم تولید مُد در ایران بسیار متفاوت می باشد، زمانی كه من برای خودم یكسری اصول طراحی می كنم و پیش می روم قطع به یقین آن اصول اگر هم سو با جریان فرهنگی، مُد داخل، و سلایق مردم نباشد آن مد و اصول هیچ تاثیری نخواهد گذاشت. در شناسایی مسیر مُد به نگاه دلسوزانه احتیاج داریم، بعد اگر نقصها و ایرادهایی دارد در همان مسیر برطرف نماییم چونكه نمی توانیم خلاف جریان حركت نماییم. گفت وگوی خبرگزاری مهر با مجید افتخاری درباره گسست مسؤلان با مردم در ادامه می آید: با توجه به این كه نهادها و سازمان های متولی در امور فرهنگی در حال انجام پروژه ها، برنامه ها، كنگره ها و فرهنگسازی هستند اما دیده می شود كه با دغدغه های سوژه های طبقه متوسط شهری در كشور هم خوانی ندارد و سوژه های اجتماعی به دنبال دغدغه های فرهنگی و ارزشی خاص خودشان هستند و در اینجا گسستی بوجود آمده است از همین رو می بینیم كه الگوهای عرضه شده از جانب برخی نهادها و سازمان ها از جانب مردم قابل تایید و تبعیت نیست یا تاثیر عینی آن الگوها را شاهد نیستیم، دیدگاه شما درباره این پیش فرض چیست؟به عنوان كسی كه به صورت تخصصی در دانشگاه ها در این زمینه تدریس داشته ام، باید بگویم جریان تولید مد در دنیا با ایران متفاوت می باشد. اساسا در دنیا فرمت و فرمولی برای تولید مُد وجود دارد كه قالب اش از هفته های مُد صورت گرفته است كه برندها هم در سطح عرضه مد را انتقال می دهند در ایران این مدل هنوز به صورتی كه حتی مسؤلان به شیوه و سبك اطلاع داشته باشند، ندارند چه برسد به اینكه آنرا به مرحله اجرا و عمل برسانند. یعنی شما از متولیان و مسؤلان مد و لباس صحبت می كنید از او بپرسید مُد چگونه تولید می شود، بطور قطع آگاه نیست و اطلاع موثقی ندارد. جریان و مكانیزم تولید مُد در ایران بسیار متفاوت می باشد، زمانی كه من برای خودم یكسری اصول طراحی می كنم و پیش می روم قطع به یقین آن اصول اگر هم سو با جریان فرهنگی، مُد داخل، و سلایق مردم نباشد آن مد و اصول هیچ تاثیری نخواهد گذاشت. همان گونه كه می بینیم جشنواره فجر بعنوان بزرگ ترین رویداد مُد در كشور برگزار می گردد یك درصد كه تاثیر ندارد هیچ. محدود می توانیم در جشنواره محصولی را پیدا نماییم كه مردم بتوانند آنرا بر تن كنند چه برسد كه آنرا بخرند.حتی این جشنواره ها را نمی شناسند چه برسد به اینكه مخاطب ارتباط خوبی یا حتی اشتباه برقرار كند!بله! دقیقا نمی شناسد، اگر هم بشناسند (كه تعداد آنان محدود است) حال و هوایش در فضای دیگری گیر كرده است، خیلی ها انتقاد به مبحث حجاب دارند و بعد به اصناف حمله می كنند. وقتی به اصناف حمله می كنند، می گویند «چرا اصناف كارشان را به درستی انجام نداده اند؟ و حجاب درست را عرضه نكردند؟» اصناف جواب می دهند: «یك تقاضایی است كه روزی ۱۰۰ بار به من می گویند فلان مانتو را داری؟ یا شلوار جین مدل ۲۰۱۹ را داری؟ پس مجبورم كه آن محصول را بیاورم!» در نتیجه می بینیم كه او هم درست می گوید تا زمانی كه تقاضا باشد محصولات محبوب میان مردم فروخته می شود. باید ببینیم و درك نماییم كه تقاضا جای دیگری اعمال می شود. جریان و مكانیزم تولید مُد در ایران بسیار متفاوت می باشد، زمانی كه من برای خودم یكسری اصول طراحی می كنم و پیش می روم قطع به یقین آن اصول اگر هم سو با جریان فرهنگی، مُد داخل، و سلایق مردم نباشد آن مد و اصول هیچ تاثیری نخواهد گذاشت. شما فرض كنید، فشار می آورند و می گویند این محصولات چیست و سریع این مورد را خبری می كنند كه هزار باب مغازه به علت فروش برخی محصولات بسته شد، در حالیكه این اتفاق به اندازه اپسیلونی در حوزه فرهنگی تاثیر نگذاشته است. بدتر شده اما بهتر نشده است. اساسا نه بلدیم با پدیده فرهنگی به درستی برخورد نماییم، نه به خوبی حوزه را می شناسیم و نه ابعاد را بررسی كردیم. چند وقت پیش در مجلس شورای اسلامی این فرایند حوزه مد و لباس از تولید تا تفاوت های مُد را به صورت مبسوط توضیح دادم ولی متاسفانه متوجه قضیه نیستند. باید بدانیم كه یك پدیده در جامعه به صورت واقعی چگونه ایجاد می شود البته نه اینكه آن قسمتی را كه دوست داریم گوش دهیم و آن بخشی را كه نمی پسندیم گوش ندهیم! مثلا با صداوسیما كه حرف می زنیم تا جایی كه به آنها مرتبط می شود و نقش اثرگذاری دارند، اما منفعل مانده اند، انتقاد می نماییم و كم وكاستی ها را گوشزد می نماییم، صدای اعتراضشان بالا می رود كه نه! ما كارمان را درست انجام داده ایم. در شناسایی مسیر مُد به نگاه دلسوزانه احتیاج داریم، بعد اگر نقصها و ایرادهایی دارد در همان مسیر برطرف نماییم. نمی توانیم خلاف جریان حركت نماییم اما تمام این موارد را در برگزاری جشنواره ها لحاظ نمی كنند و اغلب جشنواره ها دانشجویی است یعنی فعالان قدرتمند در بازار مد و لباس را نمی بینیم كه در این جشنواره ها حضور داشته باشند و به شكلی محفلی دانشجویی با قضاوت دانشجویی است از همین رو، ما رویدادی اثرگذار در حوزه مد و پوشاك در كشور نداریم.دلایل این اتفاقات چیست كه نتوانستیم در حوزه مد و لباس موفق باشیم؟ گویی هر چه بیشتر جشنواره، نمایشگاه و... برگزار می گردد اوضاع نابه سامان تر خواهد شد!ببینید سالیان سال بود كه می گفتند مُد درست نیست، پس از مدت ها بنیاد مد و لباس شكل گرفت تا برپایه مد ایرانی با آزمون ها و خطاهای مكرر به فرمتی رسید كه به اعتقاد من آن فرمت پُر از ایراد است چونكه كسانی كه در این عرصه متولی هستند، دانش لازم را ندارند. یعنی اگر با سرپرست وقت بنیاد ملی مد و لباس در این زمینه صحبت كنید، متوجه خواهید شد كه دانش لازم را ندارد چونكه قبلا در بخشی از وزارت ارشاد فعالیت داشته، حالا به این قسمت منتقل شده است، مدیران قبل تر هم یا در بخش كتابداری وزارت ارشاد بوده اند یا در قسمت های فرهنگی دیگر این سازمان! در اینجا سوال اصلی كه وجود دارد این است چرا وزارت ارشاد باید متولی مد و لباس در كشور باشد؟ اساسا وزارت ارشاد كاركردش چیست و چگونه عمل می كند؟ می بینید به حدی كه سوال در این زمینه وجود دارد جوابگو نیستند! چونكه مسؤلان بیشتر دنبال فرار از بحران هستند، اگر بخواهند ورود پیدا كنند، بحران پیش می آید و باید در این مرحله جوابگو باشند، در نتیجه حوصله پاسخگویی ندارند و به قول خودشان همین كه بحران یا مقطع حساس كنونی را رد كنند، گویی كار بزرگی كردند. فعلا سال های سال است كه در مقطع حساس كنونی به سر می بریم، پس پاسخگو نیستند.
گویی هیچ گونه ذائقه سازی در این زمینه نداریم و جریان سازی درستی صورت نگرفته است!ببینید اتفاقا ذائقه سازی نكته خیلی مهمی است، ذائقه، شكل و روند ذهنی یك نوجوان از چه كانالی شكل می گیرد؟ از صداوسیما؟ از اجتماع؟ از اینستاگرام؟ از جشنواره مد و لباس؟ اگر یك بررسی كلی نسبت به این سؤال داشته باشیم، می بینیم جریان فكری و تولید مُد به یك سمتی است و جریان فكری مخاطب و ذائقه وی در جایی دیگری شكل می گیرد كه ما هیچ گونه دخالت، نظارت و حتی جریان برابر هم نداریم. یعنی حرف من این است كه بعنوان مثال هزار تا صفحه در فضای مجازی زمینه ساز مدلینگ هستند كه جریان سازی نادرستی دارند و غلط عمل می كنند حتی فساد و بدحجابی را ترویج می دهند در صورتی كه من ۳ تا صفحه دارم كه جریان درست مد را منعكس می كند، یا برنامه های تلویزیونی در سطح دنیا در بخش تهاجم فرهنگی حوزه مُد در هفته چند صد ساعت برگزار می گردد در صورتی كه برنامه های ما در ماه یا سال یك ساعت است. تا زمانی كه ما برنامه ایی در مقابل تهاجم فرهنگی نداریم و در جریان مُد هیچ گونه حضوری مستمر نداریم خب ذائقه مخاطب به صورت ناخودآگاه از كانال های دیگر شكل می گیرد!روزی ذائقه مخاطب این بود كه سریال های تركی می دید ما هم نتوانستیم كاری انجام دهیم، با گذر از آن برنامه ها، جریان مُد به سمت فضاهای مجازی رفت، یعنی عملا ما در این جریان هیچ گونه تاثیری نداشتیم و نداریم فقط می توانیم دعا نماییم كه شرایط بدتر از این نشود. ببینید! روزی ذائقه مخاطب این بود كه سریال های تركی می دید ما هم نتوانستیم كاری انجام دهیم، با گذر از آن برنامه ها، جریان مُد به سمت فضاهای مجازی رفت، یعنی عملا ما در این جریان هیچ گونه تاثیری نداشتیم و نداریم فقط می توانیم دعا نماییم كه شرایط بدتر از این نشود. از همین رو در این فضای آشفته هر كسی می تواند دخالت كند و تاثیر بگذارد. ما اساسا با جامعه ای مواجه هستیم كه تاثیری بر فرهنگ اش از ابتدا تا به امروز نداشته و ندارد و فرهنگ هم خود به خود شكل گرفته است. اغلب سیاسیون هم تلاش می كنند پیش از انتخابات لحن شان را شبیه مردم كنند و نمی دانند چه تدابیری باید بیاندیشند چونكه این فرهنگ شكل گرفته است ما اگر می خواهیم ذائقه مردم را به سمت درست هدایت نماییم باید بدانیم كه ذائقه در كجا و چگونه شكل می گیرد و از چه ابزارهایی باید در این راستا بهره برد. برنامه های فرهنگی یك شبه، دو شبه یا ضربتی نیست فرهنگ یك ملت در طول جریان تاریخ شكل می گیرد و اگر قسمت هایی از آن ایراد دارد باید با صبر و حوصله و برنامه های مدون و منظم آنرا رفع نماییم. مثلا اگر می خواهیم مد و لباس را در جامعه سروسامان دهیم حداقل باید برنامه ۱۰ ساله داشته باشیم كه ۴ سال اول كوتاه مدت باشد و در ادامه تاثیرش را بگذارد.بنیاد ملی مد و لباس هم برای همین منظور فعالیت اش را آغاز كرد و اتفاقا نزدیك به ۱۰ سال از تاسیس آن می گذرد، اما آیا به این هدفی كه شما اشاره كردید و مقصودتان است، رسیده اند؟خیر! بگذارید اول بگویم با احترام به همه! چه كسی یا كسانی را بعنوان مدیر یا مسئول یا متولی در بنیاد مد و لباس آورده ایم كه متخصص باشد و به موضوعات اشراف داشته باشد شما بگویید از حوزه كتابداری می توانیم كسی را به حوزه مد و لباس بیاوریم تا زمینه خوبی را برای این عرصه فراهم آورد؟ افرادی كه بعنوان متولی در آنجا مدیریت چنین نهادی را به عهده گرفتند، متخصص نیستند و می بینیم كه اوضاع به چه شكل است!البته این مورد را هم باید درنظر بگیریم كه با قرار دادن بودجه خیلی كم و ناچیزی كه به بنیاد مد و لباس داده می شود، انتظار زیادی هم نمی توان از آنها داشت با این بودجه ها وضعیت مد و لباس درست نمی گردد و نخواهد شد.البته هم ذائقه سازی داریم و هم ذائقه شناسی اما فرق های اساسی این دو در این است كه با ذائقه سازی می توان مُد ایرانی و مناسبی كه به صورت پیش فرض در اذهان وجود دارد و از آن بعنوان مُد بومی یا ایرانی یاد میكنند، بهره برد! اما تفاوت ذائقه شناسی در این است كه طراح یا مسئول سازمان یا ارگانی كه در حوزه پوشاك فعالیت می كند به دنبال نیازسنجی مخاطب درصدد این است كه آنان چه مُد یا پوشاكی را می پسندند و همان را در اختیارشان قرار دهند و این به شكلی كپی برداری یا تقلید از مُد اروپایی است، من احساس می كنم كه مسؤلان، متولیان یا هر شخصی كه در حوزه مد و لباس فعالیت می كند یك قدم از مخاطبانشان عقب هستند!؟ببینید مخاطب آن محصولی كه شما می گویید را نمی خرد، به سمت دیگری می رود. در اصل مبحث این است كه ما در عدالت نابرابر قرار گرفته ایم. در كشور ما طراح یعنی چه؟ طراح باید در خدمت یك برند یا سازمان یا واحد باشد یا خودش یك سازمان باشد. ما در اینجا از شخص حرف نمی زنیم. مثل اینكه تا ۲۰ سال پیش می گفتند باید خیاط ها كاری كنند هم اكنون طراحان كاری كنند. من از سازمان می توانم حرف بزنم چونكه یك طراح هرچقدر طرح های خوب و مناسب و قابل عرضه داشته باشد، نمی تواند در بازار تاثیر بگذارد. این سازمان ها و برندها هستند كه تاثیرگذارند. اما باید این را بگویم كه در كشور ما در حوزه مد و لباس مزون دارها هستند كه سطح سلایق مردم را تعیین می كنند و مزون ها بدون هیچ گونه نظارت، جوابگویی، پرداخت بیمه و عوارض و مالیات كه در تمام دنیا مصادیق شغل سیاه است و جرم و زندانی دارد، در خانه ها فعالیت می نمایند. یعنی جایی كه اصناف جوابگوی نیاز مردم نیستند در خانه ها آن فرایند انجام می شود. طراح می تواند با شناسایی درست نیاز مردم خوراك مناسب را به آنان عرضه نماید. امكان دارد طراح با متریال نامناسب مخاطب را جذب نماید و دیگر طراحان هم با متریال خوب حالا امكان دارد این طراح در ذیل نیاز مردم جریان های كه در سطح دنیا شكل گرفته با الگوبرداری و نیاز فعلی كشور آغاز به جریان سازی كنند. خیلی از مسؤلان این پدیده حوزه پوشاك را درك نمی كنند یا برخورد سلبی دارند یا برخورد فرهنگی شان سطحی است نه برخورد علمی. چونكه دانش و مطالعه این حوزه را ندارند. شما تصور كنید مزونی وجود دارد كه ۱۰ نفر از خانم های سلبریتی از آن خرید می كنند كه هر كدام از این ها ۱۵ تا ۲۰ میلیون فالوور دارند یك جامعه به وسعت بسیار بالا را هدف قرار دادند، آن مزون دار برای این افراد لباس طراحی می كند و حتی در مواقعی هزینه ای هم بابت تبلیغ به آن بازیگر پرداخت می كند، آنها در سطح جامعه لباس های مختلف مزون ها را می پوشند و آن مد در جامعه ترویج می شود.حضور سلبریتی ها در این عرصه تا چه اندازه می تواند موثر باشد؟ با عنایت به اینكه می بینیم خیلی از آنان وارد این حوزه شدند و به خاطر تبلیغات و درآمد اقتصادی گاه به نوع پوشش و مُد لطمه وارد كردند؟ببینید! آیا ما اصولی داریم كه یك سلبریتی باید چگونه و به شكلی لباس بپوشد؟ زمانی كه این نقد را به وزیر ارشاد می گوییم سریعا می گوید: هیس! چرا؟ چون حوصله دردسر ندارد با سلبریتی ها در این زمینه وارد دیالوگ شود. اما آن سلبریتی هرگونه كه دوست دارد پوشش خاصی را بر تن می كند و در جشنواره ها و فستیوال های مختلف شركت می كند، دختر ۱۶ ساله كه طرفدار او است می بیند و از نوع پوشش او لذت می برد. در صورتی كه همان لباس های سلبریتی ها را اصناف در مغازه هایشان برای فروش بگذارند، بطور قطع مغازه هایشان پلمب می شود. اما سلبریتی آزاد است كه آن لباس را بپوشد و هزاران نفر او را ببیند خب در اینجا پارادوكس وجود دارد وقتی نتوانیم حوزه مد و لباس را سروسامان دهیم بطور قطع مزون دارها میدان دار خواهند بود و در هیج جا جوابگو نیستند و هیچ برخوردی هم با این ها نشده است گویی به هیچ حوزه ای هم برنمی گردد، ما به هر كسی یا هر نهادی رجوع می نماییم، می گویند به ما مرتبط نمی شود! چونكه من این مورد را پیگیری كردم. متاسفانه در جریان مد كشور هم تاثیرگذاری بالایی دارد. خیلی از مسؤلان این پدیده حوزه پوشاك را درك نمی كنند یا برخورد سلبی دارند یا برخورد فرهنگی شان سطحی است نه برخورد علمی. چونكه دانش و مطالعه این حوزه را ندارند. البته به اعتقاد من روند یك ساله بنیاد ملی مد و لباس خیلی بهتر شده بود كه مسئولش را تغییر دادند.
منبع: دست و هنر
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب