یادداشت مهمان
توسعه صنایع فرهنگی با بهره گیری از صندوق سرمایه گذاری خطرپذیر
دست و هنر: با بهره گیری از مدل صندوق های سرمایه گذاری خطرپذیر می توان صنایع فرهنگی و خلاق را در كشور رشد و توسعه داد.
به گزارش دست و هنر به نقل از مهر، صنایع فرهنگی پیوند دهنده دو عرصه اقتصاد و فرهنگ به شمار می روند و فعالیت در این صنایع، نوعی كارآفرینی به حساب می آید. در این دسته از صنایع هم همچون سایر صنایع، تامین مالی بسیار اهمیت دارد و یكی از راهكارهایی كه برای آن پیشنهاد می شود، طراحی و راه اندازی صندوق سرمایه گذاری خطرپذیر است. برای طراحی این صندوق ها، لازم است دو دسته مولفه های «ساختاری» و «فرآیندی» صندوق بر مبنای اهداف و ارزش های كلیدی در عرصه صنایع فرهنگی تعیین شود.
محمد واعظی نژاد، پژوهشگر پژوهشكده سیاست پژوهی و مطالعات راهبردی حكمت و عضو جامعه اندیشكده های ایران، در یادداشتی كه در اختیار خبرگزاری مهر قرار داده، به این مورد پرداخته است كه متن كامل آن از نظرتان می گذرد:
صنایع فرهنگی نقش مهمی در توسعه اقتصادی و اجتماعی دارند. محصولات صنایع فرهنگی، حامل پیام ها و مفاهیمی هستند كه می تواند فرهنگ جوامع را تحت تأثیر قرار دهد. بعلاوه، كاركرد این صنایع در عرصه های اشتغال، تولید ثروت، هویت بخشی اجتماعی، امنیتی و دفاعی بسیار مهم می باشد. اما علیرغم اهمیت بالای صنایع فرهنگی، راهكارهای تامین مالی آنها در كشور ما چندان مناسب نمی باشد. حمایت های موجود هم چندان موفق نبوده است و به جای آن كه مخاطب و بازار اقتصادی محصولات را مورد توجه قرار دهد، بیشتر معطوف به تولید محصولات و همینطور تا حدی سلیقه ای است.
صنایع فرهنگی نقش مهمی در توسعه اقتصادی و اجتماعی دارند. محصولات صنایع فرهنگی، حامل پیام ها و مفاهیمی هستند كه می تواند فرهنگ جوامع را تحت تأثیر قراردهد. بعلاوه، كاركرد این صنایع در عرصه های اشتغال، تولید ثروت، هویت بخشی اجتماعی، امنیتی و دفاعی بسیار مهم می باشد.
با توجه به اینكه تولید و عرضه محصولات فرهنگی نوعی كارآفرینی به حساب می آید، یكی از شیوه های مطرح در تامین مالی كارآفرینی یعنی صندوق های سرمایه گذاری خطرپذیر بعنوان راهكاری برای تامین مالی صنایع فرهنگی هم قابل استفاده می باشد.
صنایع فرهنگی چیست؟
مفهوم «صنایع فرهنگی» را می توان با عنایت به «محصولات فرهنگی» تعریف نمود. كالاها و خدمات فرهنگی مانند آثار هنری، ادبیات، فیلم و برنامه های تلویزیونی، بازی های كامپیوتری محصولاتی هستند كه معمولاً عموم جامعه آنها را مصادیق محصولات فرهنگی می دانند. محصولات فرهنگی چند خصوصیت مشترك دارند. اول اینكه تولید این محصولات مستلزم درون داد خلاقیت انسانی است و خلاقیت انسانی نقش مواد اولیه را در تولید كالاها و خدمات فرهنگی ایفا می كند. دوم اینكه محصولات و كالاهای فرهنگی وسیله انتقال پیام های سمبلیك به كسانی هستند كه آنها را مصرف می كنند. هدف از تولید آنها چیزی بیشتر از سودآوری محض است و اغلب به یك هدف ارتباطی بزرگ تر و مهم تر از سودآوری فكر می كنند. سوم هم اینكه این محصولات و آثار، مشمول قانون مالكیت معنوی می شوند.
روش شناسی طراحی صندوق سرمایه گذاری خطرپذیر در صنایع فرهنگی
در طراحی صندوق سرمایه گذاری خطرپذیر، اجزای ساختاری و فرآیندی صندوق مبتنی بر اهداف و ارزش های كلیدی آن در كنار هم قرار می گیرد. با بررسی و طبقه بندی خصوصیات مشترك صندوق های خطرپذیر، محورهای ساختاری این صندوق ها را می توان شامل موارد زیر دانست:
- انگیزه های ایجاد صندوق از لحاظ فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی یا سیاسی و اولویت بندی آنها و بررسی اهمیت نرخ بازده اقتصادی؛
- تحلیل بازار و فرصت های سرمایه گذاری و بخش بندی بازار هدف و نحوه جذب طرح ها برای سرمایه گذاری؛
- اندازه و شكل مدیریت نهاد و نحوه جذب و تخصص مدیران صندوق؛
- نحوه تامین منابع مالی شامل رسمی یا غیررسمی و دولتی یا خصوصی؛
- ساختار سازمانی و حقوقی شامل شركت دولتی یا خصوصی و یا شركت دانشگاهی یا تعاونی؛
- نحوه مدیریت سرمایه گذاری و نحوه شناسایی، قرارداد و ورود، شركت داری و خروج از سرمایه گذاری.
علاوه بر موارد ساختاری، فرآیندهای صندوق هم باید مشخص شود. با استفاده از مراحل نه گانه زیر می توان فرآیندهای صندوق خطرپذیر را به صورت نظام مند، شفاف و قابل تمایز از یكدیگر پوشش داد:
- ایجاد معامله
- غربال اولیه
- بازخورد از كمیته ارزیابی
- فاز نخست ارزیابی جامع
- تكمیل فرایند قبل از تصویب
- تایید رسمی و فاز دو ارزیابی جامع
- تكمیل معامله
- نظارت
- خروج
طراحی مدل صندوق سرمایه گذاری خطرپذیر در صنایع فرهنگی
بر اساس محورها و مراحل بیان شده برای اجزای ساختاری و فرآیندی صندوق های سرمایه گذاری خطرپذیر و با استفاده از نظرات كارشناسان و دست اندركاران، اجزای مدل صندوق سرمایه گذاری خطرپذیر در صنایع فرهنگی به ترتیب زیر بدست می آید:
- انگیزه و اهداف ایجاد صندوق: مالی، فرهنگی، تبلیغات محصولات دیگر؛
- موضوعات ایده ها جهت سرمایه گذاری: گردشگری، صنایع دستی، تئاتر، سینما، كنسرت، موسیقی، برنامه سازی رادیو و تلویزیون، چاپ مجلات و روزنامه، چاپ كتاب، نرم افزار، وب سایت، نرم افزار موبایل، بازی های كامپیوتری، تولید اسباب بازی؛
- منبع تامین منابع مالی صندوق: بودجه عمومی، بخش خصوصی، وام بانكی، تامین مالی خرد توسط سرمایه گذاران فردی؛
- محل جذب مدیران صندوق: مدیران فرهنگی، مدیران حرفه ای بنگاه های اقتصادی، مدیران دولتی؛
- ساختار سازمانی مناسب صندوق: سهامی خاص، تعاونی، شركت دانش بنیان؛
- تخصص مشاوران و ارزیابان صندوق: طراحی، ایده پردازی، داستان نویسی، مسائل اجتماعی، فقهی، روانشناسی، مسائل حقوقی، قراردادها، ثبت ایده و محصول، ثبت برند، مدیریت تامین و تخصیص منابع مالی در پروژه، شناخت بازار، استراتژی تجاری سازی، تبلیغات، توزیع؛
- نحوه حمایت مالی و فرایند نظارت صندوق: مشاركت مالی، تامین سهم الشركه غیرمادی (مثلا عرضه خدمات تبلیغات تلویزیونی)، استفاده از قرارداد فروش و پرداخت وجه مادی یا عرضه خدمت در آینده به صورت بیع متقابل؛
- استراتژی های خروج صندوق: فروش كل شركت زیرمجموعه، كاهش سهام در ازای استفاده از خدمات با نرخ ترجیحی، عدم خروج و استفاده از شركت بعنوان بازوی پیمانكاری تخصصی.
محصولات و كالاهای فرهنگی وسیله انتقال پیام های سمبلیك به كسانی هستند كه آنها را مصرف می كنند. هدف از تولید آنها چیزی بیشتر از سودآوری محض است و اغلب به یك هدف ارتباطی بزرگ تر و مهم تر از سودآوری فكر می كنند.
البته لازم به ذكر است كه موارد فوق، مبین یك طراحی ویژه برای یك صندوق سرمایه گذاری خطرپذیر نیست؛ بلكه شمای كلی طراحی را نشان داده است. به عبارت دیگر، در هر مبحث مورد نیاز بر مبنای موارد بالا می توان یك صندوق سرمایه گذاری ایجاد نمود. بعلاوه، هر مبحث سرمایه گذاری در هر محیط نهادی الزاماتی دارد. مثلا اگر اولویت اصلی صندوق اهداف اقتصادی باشد، مدیران فرهنگی نباید در راس آن قرار بگیرند و تخصص مشاوران باید بیشتر به سمت موضوعات اقتصادی و مالی باشد. به همین ترتیب اولویت ها و موضوعات سرمایه گذاری دیگر هم الزامات خاص خویش را خواهند داشت.
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب