منبعی بین المللی در رابطه با ادبیات کودک و نوجوان ایران
دست و هنر: چند روز قبل در همین صفحه طی یادداشتی از قلت آثار معتبر جهانی درباره ی ادبیات کودک و نوجوان ایران و غفلت ایرانشناسان و شرق شناسان و اسلام شناسان، و همین طور سکوت اساتید و مورخان ادبیات کودک جهان درباب این آثار سخن گفتم.
عرض کردم که هنوز تنها متن معتبر و مرجع در سطح جهانی، درباره ی ادبیات کودک ایران، همان مدخل دانشنامه ایرانیکا دراین خصوص است که سی وچند سال از انتشار آن می گذرد و به روز نشده است. (فقیر ابتدا مدخل مذکور را در ماهنامه آزما شماره 177، مورخ مهر 1402 معرفی و سپس در نشریه آیینه پژوهش، شماره 211، مورخ فروردین و اردیبهشت 1404 بطور کامل ترجمه و حاشیه نویسی کردم.)
حال در چنین شرایطی این که یک ناشر معتبر دانشگاهی، کتابی درباره ی ادبیات معاصر ایران منتشر نموده و یک فصل از آن کتاب به ادبیات کودک و نوجوان پرداخته است، اتفاقی در خور توجه و سرورآفرین است. به همین دلیل این نوشته به معرفی این کتاب و نویسنده اش می پردازد و امیدوارم بزودی ترجمه و تحشیه فصل ادبیات کودک و نوجوان این کتاب را در یکی از نشریات ادبی منتشر کنم.[1]
لتیسیا نانکت [2] مدرس ارشد دانشکده هنر و رسانه در دانشگاه نیو ساوت ولز در کشور استرالیاست. او بین سالهای ۲۰۱۵ تا ۲۰۱۹ عضو «شورای تحقیقات استرالیا»[3] در همان دانشگاه بود و روی پروژه «مطالعه تطبیقی جهانی ادبیات معاصر ایران» کار می کرد.
در سایت دانشگاه، علایق پژوهشی او چنین لیست شده: «ادبیات تطبیقی، مطالعات ایرانی، مطالعات فرهنگی پسااستعماری و جهانی، نظریه ادبی. وی ادبیات معاصر ایران را در ایران و در خارج از کشور، در ارتباط با زمینه های اجتماعی، اقتصادی و سیاسی، تحلیل و بررسی می کند.»
نویسنده در اطراف پاریس به دنیا آمده. در فرانسه، انگلستان، ایران و آمریکا تحصیل کرده و از سال ۲۰۱۳ ساکن استرالیا شده تا در دانشگاه نیوساوت ولز به تدریس بپردازد. وی در فرانسه زبان فارسی را آموخته و در دوره تکمیلی یکساله در ایران به پژوهش درباره ی ادبیات معاصر ایران پرداخته است. او ابتدا در رشته های فلسفه و ادبیات در دانشگاه سوربن مدرک کارشناسی و در انگلستان کارشناسی ارشد و دکترا گرفته و در دانشگاه هاروارد فلوشیپ بوده است. او اشعار و روایت هایی را از فارسی به انگلیسی و فرانسه برگردانده است. نویسنده در اهداییه کتاب سه نام را ذکر کرده و در یکی از مرورهای کتاب به زبان انگلیسی می خوانیم که کتاب به همسر و سه فرزند دختر نویسنده تقدیم شده است.
او به جز کتاب مورد بحث گویا تنها یک کتاب مستقل دیگر دارد و آن کتاب با عنوان «حدیث دیگران؛ شرق شناسی در مقابل غرب شناسی: تصویرهای فرهنگی و ادبی ایران و فرانسه) با ترجمه احیاء عمل صالح و منیژه عبداللهی در سال ۱۳۹۹ از طرف نشر تمدن علمی در ایران به چاپ رسیده است. سایت دانشگاه به جز این دو کتاب که هر دو درباره ی ایران است، ده مقاله در کتاب های مجموعه مقاله، هفده مقاله علمی در نشریات دانشگاهی و همین طور آثاری دیگر را از او نام برده است.
شایان ذکر است درباره ی تلفظ و رسم الخط نگارش نام نویسنده در زبان فارسی اتفاق نظر وجود ندارد. نخست مژده دقیقی در ترجمه یکی از مقالات نویسنده در سال ۱۳۹۰، او را «لاتیشیا نانکت» نامید. مترجمان نخستین کتاب او به فارسی، در سال ۱۳۹۹ او را «لیتیسیا ننکت» نامیدند و الهه شمس، خبرنگار و مترجم خبرگزاری ایبنا هم در اردیبهشت ۱۴۰۴ در متن معرفی دومین کتاب او، وی را «لاتیا ننکت» نامید. در عین حال از آنجائیکه هیچ کدام از این اسامی هنوز در فارسی مرسوم و قطعی نشده است، اجازه می خواهم او را مطابق تلفظ و نگارشی که احیانا صحیح تر باشد «لتیسیا نانکت» بنامم.
کتاب «ادبیات ایران بعد از انقلاب اسلامی»[4] نوشته خانم دکتر لتیسیا نانکت سال ۲۰۲۱ توسط انتشارات دانشگاه ادینبورگ انتشار یافته است. این کتاب ۹ فصل، ۳۱۲ صفحه، ۱۹ عکس، ۳ جدول و یک نقشه دارد. آن طور که جست وجوهای اینترنتی نشان می دهد، بخش های مختلف و مختلفی از کتاب قبل تر در نشریات و مجموعه مقالات همایش هایی به چاپ رسیده بوده اند.
کتاب شامل دو بخش مجزا در ارتباط با داخل و خارج ایران است و نویسنده ابتدا کوشیده وضعیت ادبیات معاصر ایران را در داخل کشور بررسی کند و سپس در فصل بعد این مساله را در جوامع مهاجر ایرانی بیرون از مرزها، بخصوص در فرانسه، آمریکا و استرالیا پی بگیرد. نویسنده تقریبا هیچ اشاره ای به دیگر مراکز تجمع ایرانی ها همچون کانادا، آلمان، ترکیه، امارات، بریتانیا، سوئد و... ندارد. این کتاب «جایزه کتاب حمید نفیسی» را از انجمن مطالعات ایران در سال ۲۰۲۲ به دست آورده است.
مرور کتاب نشان می دهد ادبیات برای نویسنده مقصود غائی نیست بلکه وسیله ای است که می تواند کارکردی اجتماعی و حتی سیاسی داشته باشد. هر چند که میتوان گفت در کتاب اول او آشکارا پرسش هایی دیپلماتیک و اجتماعی دارد که پاسخ های آنرا در بین متون ادبی و سفرنامه ها جست وجو می کند اما در کتاب دوم پرسش او تا حدی ریشه و رنگ ادبی هم یافته است.
[1] جا دارد سپاس عمیق خودرا از خانم دکتر نوش آفرین انصاری بابت معرفی این کتاب به فقیر و سفارش به ترجمه و تحلیل آن ابراز دارم.
[2] (Laetitia Nanquette)
[3] DECRA
[4] Iranian Literature after the Islamic Revolution; Production and Circulation in Iran
and the World
بطور خلاصه، او ابتدا در رشته های فلسفه و ادبیات در دانشگاه سوربن مدرک کارشناسی و در انگلستان کارشناسی ارشد و دکترا گرفته و در دانشگاه هاروارد فلوشیپ بوده است. نویسنده در اهداییه کتاب سه نام را ذکر کرده و در یکی از مرورهای کتاب به زبان انگلیسی می خوانیم که کتاب به همسر و سه فرزند دختر نویسنده تقدیم شده است. هر چند که میتوان گفت در کتاب اول او آشکارا پرسش هایی دیپلماتیک و اجتماعی دارد که پاسخ های آن را در میان متون ادبی و سفرنامه ها جست وجو می کند اما در کتاب دوم پرسش او تا حدی ریشه و رنگ ادبی هم یافته است.
منبع: dastohonar.ir
این مطلب دست و هنر مورد پسنده؟
(0)
(0)
تازه ترین مطالب دست و هنر مرتبط
نظرات کاربران دست و هنر در مورد این مطلب