وقتی فلسفه كارگردان از سینمایش جلو می افتد!
فون تریه و گم شدن میان الهیات و اومانیسم
خانه ای كه جك ساخت شاید آخرین اثر خالقش باشد. ساخته ذهن خلاقی كه از ضد مسیح فلسفه اش از سینمایش پیشی گرفت و جایی میان الهیات و اومانیسم گم شد و هنوز هم پیدا نشده است.
به گزارش دست و هنر به نقل از مهر، «خانه ای که جک ساخت» تابحال آخرین فیلم لارنس فون تریه است که ماجراهای فردی باهوش به نام جک را در یک بازه زمانی ۱۲ ساله دنبال می کند و به معرفی قتل هایی می پردازد که در طول زمان جک را به یک قاتل سریالی تبدیل کرد. او زمانی که می خواهد آخرین جنایت خودرا انجام دهد با راهنمایی ورج (همان ویرژیل) به مثابه کمدی الهی دانته به تماشای برزخ برده شده و از آنجا به دلایلی به قعر دوزخ سقوط می کند.
روابط بینامتنی این فیلم منحصر به فرد که در نوع خود شاهکاری است، تابحال مباحث فرهنگی دنباله داری را باعث شده است. فردین توسلیان مترجم و منتقد فرهنگی نام آشنای این روزهاست که یادداشتی را درباره این فیلم نشته است. از میان ترجمه های انتشار یافته توسلیان می توان به این موارد اشاره کرد: نمایشنامه های «دوستان»، «قتل غیرعمد» و «جوراب شلواری سبز» و رمان «کشتی ساکورا» جملگی از کوبو آبه، «قصه های مهتاب و باران» نوشته اوئدا آکیناری، «آفتاب و فولاد: دیدگاه هایی شخصی درباره هنر، عمل و مرگ معنوی» نوشته یوکیو میشیما، رمان «صورتک ها» اثر فومیکو انچی و «نیروی شاعرانه: شعر بعد از کانت» نوشته کوین مک لاکلین. این یادداشت را در ادامه بخوانید:
«خانه ای که جک ساخت» شمایلِ نبوغی است که به جنون ختم می شود. یا جنونی که زاییده نبوغ است. تصویری از تسلطی که از ساختارها اشباع شده و بیمارِ تفاوت و انحصار است. جایگاهی که آرزوی هنرمند است و آغاز انحطاطش از جامعه. وضعیتی بغرنج که حکایت مکرر تاریخ در منیت و فردگرایی و تنهایی است. این نهایت هنرِ انسانی است. چاهِ ویل عقلِ افسرده!
فون تریه با فیلم آخرش بازگشته است. فیلمی که شاید آخرین اثر خالقش باشد. ساخته ذهن خلاقی که از «ضد مسیح» فلسفه اش از سینمایش پیشی گرفت و جایی میان الهیات و اومانیسم گم شد و هنوز هم پیدا نشده است. استاد جنجال سازی که مثل اسلافش به دنبال نسخه پیچی برای حال فعلی دنیاست. پرده ای با دغدغه بشر کجای تاریخ ایستاده؟ چرا و چگونه؟
فیلم آخر کارگردان همه چیز دارد. سوژه ای جنایی را در پوسته ایدئولوژیِ پرسش گرش جا کرده تا از همه چیز حرف بزند، کمی از یهودیان و کَن دل بری کند، کمی از فاشیست ها بگوید، کمی نوستالژی بازی کند، کمی نمادپردازی، کمی ابراز وجود، کمی تحمیق مخاطب، کمی دگما نودوپنج، کمی سینمای کلاسیک، کمی رمانتیسیسم، کمی تاریخ، کمی جغرافیا، کمی روان کاوی، کمی جامعه شناسی، کمی سیاست و خلاصه همه چیز! که هیچ چیزش از خودش نیست و ترسی هم از ابرازش ندارد. مثل تابلوی نقاشی زورق دانته از اوژن دلاکروا.
در جایی از فیلم بُرشی کوتاه از تمام فیلم های پیشین کارگردان می بینیم تا روند خود-افشاگری خالق به حدّ اعلی برسد و جک، بشر کریه و جانی مُدرن، دیکتاتور کوتوله روان پریش حق به جانب، به «فلق»، هفتمین خوانِ دوزخ، بپیوندد. من فیلم را دوست داشتم. نه به خاطر خود فیلم، به خاطر جنونش. فون تریه از تصویر گذشته و به حرف آمده و خودش را اقرار کرده است.»
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب