خبرگزاری مهر – گروه فرهنگ میترا تمجیدی یكی از طراحان شناخته شده حوزه مد و لباس در كشور است، كه طراحی لباس یكی از زنان دیپلمات «كاترین اشتون، سرپرست سیاست خارجی اتحادیه اروپا در سال ۲۰۱۴» برای ورودش به ایران را انجام داده است، تمجیدی از این طریق قصد داشته تمدن و فرهنگ ایرانی را در عرصه جهانی معرفی نماید. او از معدود طراحانی است كه پایه و اساس طراحی اش اقتباسی از مضامین تاریخی است. تمجیدی در زمینه گسست در پوشش، با اشاره به این مورد كه كلاس های تخصصی و كارگاه های خوبی در حوزه مد و لباس برگزار شده است اما هنوز نتوانستند فاصله و دوگانگی میان فرهنگ نهادی و فرهنگ رایج كم كنند، ادامه می دهد در دانشگاه های ما هنوز همان واحدهای درسی ۳۰ سال پیش را تدریس می كنند و دانش آموختگان زمانی كه از دانشگاه فارغ التحصیل می شوند متأسفانه هیچ آشنایی با صنعت پوشاك ندارند. البته تمجیدی اعتقاد دارد، بسیاری از جوانان و نوجوان ما بر مبنای لجبازی لباس های نامناسب و ناهنجار می پوشند و اینكه خیلی از آنها به دنبال آزادی مدنی شان هستند و اگر در اختیارشان قرار نگیرد اعتراضشان را در نوع لباس پوشیدن نشان می دهند. گفت وگوی تفصیلی میترا تمجیدی طراح مد و لباس در زمینه «دوگانگی در پوشش؛ ماجرای یك گسست» در ادامه می آید: *با توجه به اتفاقات رخ داده در حوزه مد و لباس انگار یك نوع دوگانگی میان تولیدكننده ها و طراحان وجود دارد، دلیل اینكه این اتفاق می افتد چیست؟ ببینید اینكه چطور می توان پیوند میان تولیدكننده ها و طراحان را برقرار كرد، به نظرم برای تولیدكننده ها باید كلاس آموزشی بگذارند یعنی از لحاظ ذهنی و فكری به آنها آموزش دهند. همان گونه كه طراحان لباس اصول طراحی و ارتباطات آموزش می دهند، حتی طراحانی كه به صورت حرفه ای فعالیت دارند در طول سال مطالعه می كنند و اطلاعاتشان را به روز می كنند اما كدام یك از تولیدكننده های ما كتابی می خرد تا مطالعه داشته باشد؟ فقط می گویند كشورهای مختلف در دنیا تولید و فروش بالایی دارند كسی به آنها نگفته كه اگر شما هم بخواهید در این سطح از اگاهی قرار بگیرید مطالعه داشته باشید. بدانید این هنر صنعت چطور پیش می رود و پشت پرده این ماجرا، چه اتفاقاتی رخ می دهد. مطمئنم به نفع شان است ولی مدت زمانی طولانی را می طلبد تا برایشان سیلابس های درسی تدوین كنند و به آنها آموزش داده شود، چون تولیدكننده های ما هیچ وقت آموزش ندیده اند و بیشتر تجربی كار می كنند. كدام شان مدرك عالیه مختص به حرفه و رشته كاری شان دارند؟ كجا آموزش دیدند؟ از كجا این ماجرا را یاد گرفتند؟ بیشتر تجربیات نسل به نسل به آنها رسیده است طراحان ما نه كه بلد نباشند مد را بسازند یا به قول شما ذائقه سازی انجام دهند ولی به علت شرایط مالی شان ترجیح می دهند كاری را عرضه كنند كه برای فروش مناسب باشد. واقعیت ماجرا این است كه وظیفه یك طراح فرهنگ سازی نیست بعضی از این تولیدكننده ها، حاضرند در كارخانه، تولیدها و سرمایه های هنگفت شان ضرر كنند اما انبارهایشان كه پُر از تولیدات مانتو با پارچه كارخانه شان است و به فروش نرفته را راكد نگه دارند. وقتی یك طراح بعنوان كارشناس به آنها می گوید هارمونی رنگ شما درست نیست و این طرحی كه روی این پارچه پیاده كردید متناسب با هم نیستند چونكه هر طرحی روی هر پارچه ای نمی گردد پیاده كرد. اما تولیدكننده حاضر است همین شكل تولید پوشاك را انبار كند و در نهایت آنها را دور بریزد یا در خیابان هر كدام را ۲۵ هزار تومان بفروشند ولی پول به طراح و كارشناس مد و لباس و طراحی ندهد. طراحی كردن فقط اسكیس كشیدن روی كاغذ نیست یك طراح لباس می تواند ایده بدهد و تولیدكننده ها استفاده كنند كه متأسفانه گوش شنوا برای شنیدن هیچ گونه ایده و شكل های كسب وكاری برایشان وجود ندارد البته وجود دارد در صورتیكه مجانی در اختیارشان گذاشته شود. كم كم طراحان ما هم هوشیار شدند و به هیچ عنوان خطی بدون اینكه مبلغی دریافت نمایند، برایشان نمی كشند و این اتفاق خوب و بزرگی است. شاید یك شروع خوب برای این حوزه باشد. چونكه سوءاستفاده های كاری از دانشجویان و طراحان لباس شده است و طرح ها گرفته شده ولی پولی پرداخت نشده است. حتی قول سود فروش به آنها دادند و پرداخت نكردند و بسیاری از اتفاقات دیگر. البته تولیدكننده ها یكسری مشكلات دارند كه نباید نادیده گرفت، در كشوری كه اقتصادش فلج شده و همه به این امر واقف هستیم، آنها باید مالیات و بیمه های سنگین بپردازند، مواد اولیه ای كه برای پایه ای ترین كار در صنعت مد و پوشاك باید در اختیار داشته باشند گران شده است، از همین رو، آنها پا پس بكشند، آنها هم مشكلاتی دارند. به نظرم باید یك كمی این اتفاقات رخ داده، به صورت هماهنگ شده با هم پیش بروند تا این شكاف برطرف شود. *شما اشاره به این مورد داشتید كه طراحان، طرح هایی را عرضه می دهند كه مردم ما می پسندند. آیا طراح بیشتر به دنبال ذائقه سازی است یا ذائقه شناسی؟ اگر دنبال ذائقه شناسی باشد یعنی طراح یك قدم از مخاطبش عقب است یعنی اگر طراح ببیند مردم چه محصولی را می پسندد و بر مبنای سلیقه او طراحی كند به شكلی ذائقه مخاطبش را شناخته و برپایه آن كارش را انجام می دهد، در صورتیكه ما در حوزه مد و لباس نیاز به ذائقه سازی داریم و به شكلی طراح محصولی را در اختیار مخاطب قرار بدهد كه بعنوان مُد ایرانی در جامعه شناخته شود و به معنایی به دنبال فرهنگی كردن پوشاك باشد، این تا چه حد در كشور ما میان طراحان و مردم جا افتاده است؟ طراحان ما نه كه بلد نباشند مد را بسازند یا به قول شما ذائقه سازی انجام دهند ولی به علت شرایط مالی شان ترجیح می دهند كاری را عرضه كنند كه برای فروش مناسب باشد. واقعیت ماجرا این است كه وظیفه یك طراح فرهنگ سازی نیست.
*البته من هم نگفتم طراح فرهنگ سازی كند اما در این مسیری كه قرار گرفته به سمت تغییر درست و اصولی پیش برود! خیر، من می گویم فرهنگسازی باید توسط مسئولین كشور اتفاق بیفتد بالاخره طراح حرفه و تعریف مشخصی دارد. همان جور كه تولیدكننده ریسك نمی كند طرح جدیدی عرضه نماید تا وارد بازار شود، چرا طراح باید كالكشنی عرضه نماید كه از قبل می داند آن طرح به فروش نمی رود؟ چرا باید ماه ها تحقیق كند بعد آن كالكشن عرضه شده فقط در یك جشنواره بدرخشد، مسلماً این جریانات در كشور ما كسب درآمد ندارد و هیچ نوع حمایتی از آن نمی گردد. زمانی كه طراح به شكل حرفه ای طراحی می كند باید آن محصول را به نمایش بگذارد كه در كشور ما این امكان وجود ندارد. وقتی كالكشنی بر مبنای تحقیق انجام می شود و تكنیكی جلو می رود نیاز به عاملی دارد كه دیده شود، بعد ما به چه شكلی انتظار داریم كه مردم و رسانه های ما آگاه شوند. اگر هم طراح قصد فرهنگ سازی را داشته باشد چه كسی از او حمایت می كند؟ هیچ كس! *منظورتان از رسانه در حوزه مد و لباس اشاره به چه بخشی است؟ رسانه به اعتقاد من، تبلیغ رادیویی، تلویزیونی، مجلات و سایت ها نیست. رسانه پوشاك می تواند یك انسان باشد كه بعنوان الگو در جامعه مطرح و شناخته می شود، این انسان بعنوان یك رسانه می تواند یكی از مسئولان كشور باشد. اگر مقرر است در كشور پوشش ایرانی داشته باشیم چرا آقایان كت وشلوار انگلیسی و فرانسوی تن شان می كنند، البته به تولیدش محصول كاری ندارم امكان دارد تولیدش ایرانی باشد ولی طرحش ایرانی نیست، چونكه ما اصلاً نساجی نداریم كه پارچه مناسب ایرانی داشته باشیم و اگر هم باشد بسیار كم است. یا چند میلیون دلار هزینه سرآستین آنها از انگلیس می شود در حالیكه خارج از مرزهای این كشور می بینیم لباس های ایرانی چقدر پرطرفدار هستند. اگر هم طراح قصد فرهنگ سازی را داشته باشد چه كسی از او حمایت می كند؟ هیچ كس! *با توجه به قول های شما، چرا این جریان و اتفاقات (گسست) رخ داده است، مصادیق آنرا بگویید؟ البته وجود سلبریتی ها در این عرصه و اینكه جوانان آنان را بعنوان الگو در این زمینه پذیرفته اند تا چه اندازه صدمه زا خواهد بود؟ یا اینكه سلبریتی ها می توانند به آن دانشی كه شما مدنظرتان است و از آن سخن می گوئید برسند تا الگوی مناسب و مطلوبی در حوزه مد و لباس در جامعه باشند؟ به اعتقاد من، بیشتر بازیگرانی كه به سمت مد و لباس آمده اند، سرشان به كار خودشان گرم است و تعدادی هم هستند كه دوست دارند به این طرف و آن طرف سرك بكشند و لباس نامناسب می پوشند و از لحاظ اجتماعی منزلتی ندارند، شاید طرفدار داشته باشند ولی منزلت اجتماعی شان را به خاطر یكسری موارد از دست داده اند و این مورد ماجرا را بدتر می كند. آنها برای تبلیغ یك لباس كه سوزن دوزی بلوچستان را دارد كلی هزینه می گیرند كه آن محصول را تبلیغ كند، به اعتقاد من تبلیغ شان بدون هیچ گونه تحقیق است و تنها به دنبال پول درآوردن هستند. كسی دلش به حال نسل آینده این كشور نمی سوزد كه فرهنگی برایش باقی بماند یا نماند. یا از همه مهم تر كه كشور ما ایران، در دنیا چه شكلی دیده می شود.